VLAANDERENS BLAUWSTE GEMEENTE

Al anderhalve eeuw besturen de liberalen het Oost-Vlaamse Moerbeke, met hulp van het fortuin van de familie Lippens. Daarover verscheen zopas een boek.

In 1847 kwam in het Oost-Vlaamse Moerbeke een liberaal bestuur aan de macht, en dat zou 150 jaar zo blijven. Over dat merkwaardig record bracht een redactiecomité rond het Gentse Liberaal Archief een boek uit, getiteld “Een blauwe horizon“. Lid van dat redactiecomité is de Moerbeekse VLD-burgemeester Oswald Adriaensen, die uitlegt : “In 1847 werd August Lippens burgemeester van Moerbeke. Hij was een telg uit het geslacht Lippens, dat in die tijd reeds uitgegroeid was tot één van de machtigste families van België. Zo bezat de familie veel gronden in Oost- en West-Vlaanderen, had ze belangen in Knokke waar vandaag Leopold Lippens nog steeds burgemeester is en behoorde ze tot de eerste groep aandeelhouders van de Generale Maatschappij.” Een tiende van de aandelen van de huidige Generale Maatschappij is in handen van Fortis AG, één van de moedermaatschappijen van de financiële groep Fortis. Van die laatste twee ondernemingen is Maurice Lippens voorzitter.

De familie bleef de burgemeesters van Moerbeke leveren van 1847 tot 1968 en werd de spil waarrond het leven in de gemeente draaide. “In het begin was de invloed van de familie Lippens zeer direct,” zegt Adriaensen. “Zij investeerde eigen vermogen in wegenaanleg, droogleggen van polders tot en met een lokaal netwerk van lagere scholen, later overgenomen door de overheid. Het bejaardenhuis Hospice Lippens, compleet met hoeve voor de aanvoer van vlees en melk, is intussen opgegaan in het huidige OCMW.” In het kielzog van deze investeringen ontstonden een hele reeks liberale sociaal-culturele verenigingen de Vrouwenbond, de harmonie, de Liberale Jongeren enzovoort die alle op steun van de familie mochten rekenen.

“Sedert mijn aantreden als burgemeester in 1968 is de invloed van de familie vager,” zegt Adriaensen. “Maar het liberale gemeenschapsleven bleef intact, met financiële tussenkomst van de familie als het nodig is. Die steun komt van de vzw Sport en Vermaak, waarvan graaf Paul Lippens voorzitter is, de overige familieleden bevolken de algemene vergadering.”

De suikerfabriek van Moerbeke opgericht in 1868 en kort nadien in handen van de familie Lippens gekomen was geen zware sponsor van de liberale gemeente, zegt Adriaensen. “Tussen de jaren ’20 en ’60 van deze eeuw had de suikersector in België het zeer moeilijk. Het lot van de fabriek hing toen meermaals aan een zijden draadje. De fabriek had vooral een politieke impact. Meer dan één lokale partijvoorzitter was tegelijk directeur van de fabriek.” Zelf wasAdriaensen tot 1995 directeur-generaal van de Moerbeekse onderneming, die nu nv Suikergroep heet en waarvan Paul Lippens voorzitter is en zijn broer Olivier gedelegeerd bestuurder.

Als Moerbeke vandaag nog steeds liberaal is, ligt dat niet meer aan de steun van de familie Lippens, volgens Adriaensen : “De mensen kiezen voor de manier waarop de gemeente bestuurd wordt. We hebben lage belastingen, weinig schulden en niet veel personeel. Verschillende van mijn schepenen zijn bedrijfsmensen. Waarvan één van de suikerfabriek.”

DE MOERBEEKSE SUIKERFABRIEK ROND DE EEUWWISSELING Ze was geen zware financiële sponsor van de gemeente, maar leverde wel de politieke mandatarissen.