VERHUIST GENEVE NAAR ZAVENTEM ?

Het gebeurt niet vlug dat België het eens is over een “nationale” materie, laat staan over Sabena. Toch verheft zich vandaag niet één politieke stem tegen de beoogde participatie van 49,5 % en later zelfs 75 %, aldus minister van Transport Elio Di Rupo door Swissair in de Belgische nationale luchtvaartmaatschappij.

Nog niet zolang geleden was het anders. In 1992 verzetten de CVP (die snel bezweek) en de VU zich hardnekkig tegen de intrede van Air France in het kapitaal van Sabena. Achteraf gezien hadden de tegenstanders gelijk : de Franse luchtvaartmaatschappij is niet de beste partner (geweest) hoewel, zoals Pierre Godfroid het zelf graag zegt, “Zonder Air France hadden we niet overleefd. ” Wie zal het tegendeel beweren ?

Voordien was het de PS die zich kategorisch verzette tegen British Airways en KLM als aandeelhouders. We zullen nooit weten of zij goede aandeelhouders geweest zouden zijn, maar één ding staat vast : wat BA en KLM beoogden in 1990 is hetzelfde als Swissair vandaag, namelijk de luchthaven van Zaventem. We zouden dus kunnen stellen dat we vijf jaar verloren hebben met de uitbouw van deze tewerkstellingspool. Het weze zo. Gedane zaken nemen geen keer.

Alles wijst erop dat Swissair een tweede Europese uitvalsbasis zoekt, naast Zürich en ter vervanging van Genève. Twee platforms op een paar honderd kilometer van elkaar, dat is vandaag de dag financieel onhoudbaar, zelfs voor een rijke luchtvaartmaatschappij als Swissair en ondanks de politieke druk : een luchthaven in Duitstalig Zwitserland en één in Franstalig Zwitserland.

Welke trafiek wil Swissair naar Brussel brengen ? Beslist niet zijn groeiend transkontinentaal passagiersvolume, wél het Europese dat steeds meer grenzen en kosten ontmoet omdat Zwitserland geen lid is van de EU.

Alle trafiek is goed, klinkt het bij BATC. Waar en niet waar. Het is leuk om vanuit Brussel non-stop naar Bilbao, Bordeaux, Glasgow en Florence te vliegen, maar het is pijnlijk voor het imago (én de kassa) van Zaventem dat de passagier die non-stop naar Denver, Honolulu, Ho Chi Minh City, Osaka, Toronto of Sao Paulo wil vliegen noodgedwongen moet uitwijken naar Schiphol, Frankfurt, Heathrow of Charles de Gaulle.

Elio Di Rupo, die de verantwoordelijke minister is voor Sabena én Zaventem, moet in zijn akkoord Sabena-Swissair oog hebben voor de ontplooiing van de transkontinentale routes of Zaventem, met zijn Europese hub, prijst zichzelf binnen de kortste keren uit de markt. British Airways heeft participaties in US Air, het Australische Quantas, het Franse TAT en het Duitse Deutsche BA. Lufthansa werkt samen met United Airlines en Thai Airways, heeft participaties in Lauda Air en Luxair en baat zelf de regionale luchtvaartmaatschapij City Line uit. KLM participeert in Northwest en heeft Air UK als dochter en de regionale carrier Cityhopper. Al deze luchtvaartmaatschappijen, die hun thuishaven hebben in een naburige luchthaven alias konkurrent van Zaventem, bieden naast een globaal netwerk ook een steeds meer vertakt Europees netwerk aan.

De enige resterende hoop voor Zaventem is een doordacht akkoord met Swissair partners Delta Air Lines en Singapore Airlines inkluis. Maar Delta heeft zijn Europese hub in Frankfurt, waar het tot vorig jaar een groter transatlantisch marktaandeel had dan Lufthansa. Is Delta bereid een deel van die markt naar Zaventem te verleggen ? De samenwerking van United met Lufthansa, die steeds meer Delta-passagiers wegsnoept, met draaischijf Frankfurt, zou een duw in de goede richting kunnen geven.

Duimen maar dat de politiek, met name Elio Di Rupo, nu ook een visie aan de dag legt en lessen trok uit het debâcle Sabena-Air France.

CA.B.