Uitbesteed of uitgekleed ?

Komt een bedrijf gesterkt uit outsourcing, of blijft het achter als kartonnen doos ? Het laatste, vrezen de Brugse metallo’s van BN.

De stemming tijdens de stakersvergadering van de arbeiders van BN in Brugge, divisie van de trein- en tramproducent Bombardier Eurorail, is gelaten. De staking brak twee weken geleden uit als protest tegen het uitbesteden van werk door de directie. Vakbondssecretaris Jef Hugelier van ACV Metaal wijst de stakers op de harde realiteit : “Door de uitbesteding van basisactiviteiten gaat onze knowhow verloren. We glijden af naar gewone assemblage, wat evengoed elders kan gedaan worden. Nochtans zou volgens het strategisch plan van Eurorail de bouw van prototypes, pre-series en maquettes in Brugge blijven. Maar plots blijkt dat de bimodale tram, besteld door Saarbrücken, gemaakt wordt in ons Oostenrijks zusterbedrijf BWS. Morgen rest ons enkel nog wat bekledingswerk. We zijn te duur, door de sterke frank en de hoge loonkosten.” De diepe stem van Hugelier galmt over de zwijgende hoofden. De arbeiders weten dat er aan het fenomeen outsourcing geen houden meer is.

“In de Centrale Werkplaats Mechaniek ( CWM) van BN, waar prototypes en pre-series gebouwd worden, zit het hooggekwalificeerd personeel, stielmannen met pakken ervaring,” aldus Hugelier achteraf. “Ooit goed voor meer dan 200 jobs, is de CWM afgeslankt tot 45 werknemers vandaag. Die worden nu ingeschakeld in de gewone productie. Het werk dat de CWM nog rest, wordt uitbesteed. Bij de elektriciens die onder meer instaan voor bekabeling en elektrische testen heb je hetzelfde verhaal. Het metier verdwijnt hier.”

BN maakt kans op een bestelling van de stad Rotterdam voor 28 trams omdat het, volgens Hugelier, een deel van de productie kan uitbesteden aan het Britse zusterbedrijf Prorail, waar de bruto-loonkost 850 frank per uur bedraagt tegen 1069 frank in BN. “Met die uitbesteding ga ik akkoord,” zegt Hugelier. “Maar de knowhow moet hier blijven, die is elders even duur.”

De BN-directie is verontwaardigd. “Wij concentreren ons juist op kernactiviteiten in plaats van ze uit te besteden,” aldus een BN-woordvoerder. “We moeten wel, om kosten te besparen. Anders kunnen we de zware druk op de verkoopprijzen, de harde internationale concurrentie, de sterke munt en de hoge loonkosten niet de baas. Alleen met een gezonde kostenstructuur zal het orderboekje aandikken en de tewerkstelling stijgen.”

Volgens gewestelijk secretaris Rony de Vuyst van ABVV Metaal is BN de speelbal van andere belangen : “De bestelling door de Franse stad Caen van onze GLT een bus-tram, volledig ontwikkeld door BN ging naar het Franse zusterbedrijf ANF omdat de Fransen voorwaarden stelden. We werken ons nu uit de naad om een bestelling van de NMBS vast te krijgen voor 360 dubbeldekrijtuigen. Maar nauwelijks had Eurorail vorig jaar het Duitse Talbot overgenomen of er werd een dubbeldekker van dat zusterbedrijf aan de NMBS gepresenteerd.”

INSOURCING.

Outsourcing kan zich beperken tot gemakkelijk te verkrijgen diensten schoonmaak, beveiliging, catering die een klein aandeel in de totale kosten uitmaken. Als een onderneming echter industriële activiteiten uitbesteedt denk aan de auto-assemblage , stijgt haar afhankelijkheid. Strategische inputs motoren, versnellingsbakken kunnen slechts door een handjevol bedrijven geleverd worden en wegen door in de totale kosten.

Een ander West-Vlaams metaalbedrijf, de landbouwmachineproducent New Holland Belgium (onderdeel van Fiat), besteedt enkel perifere activiteiten uit : boekhouding, gegevensverzameling (ten behoeve van de industriële en commerciële controller) en distributie van wisselstukken, telkens in een joint venture met Andersen Consulting. De sterkte van het bedrijf, de productontwikkeling en -vernieuwing, blijft gevrijwaard. “We hebben hier 100 ontwerpers van maaidorsers, balenpersers en hakselaars in dienst,” zo begint Kees Muijs, managing director van het Zedelgemse New Holland Belgium. “Zo’n ontwerpafdeling is de verankering van je bedrijf. Nemen ze dat weg, dan ben je je hele opgebouwde ervaring kwijt.” Deze woorden van Muijs zijn nog niet koud, of een telefoontje vanuit het hoofdkwartier van New Holland in Londen beveelt hem om Trends de deur te wijzen.

Het bewijst hoe gevoelig outsourcing bij het bedrijfsleven ligt. Bedoeld als strategie zich toespitsen op de core-business om een competitief voordeel op te bouwen kan outsourcing verworden tot een gemakkelijk middeltje om de kosten te verlagen. Of dat lukt, is niet eens zeker : door uitbesteding dalen de directe kosten wel, maar weegt de overhead des te zwaarder op het bedrijf. Vaak verdwijnen samen met de afgehakte stukken ook informele contacten, unieke vaardigheden en kennis, onofficiële maar efficiënte werkwijzen : zaken die bijkomstig leken, maar in werkelijkheid het verschil maakten. In plaats van een competitief voordeel, mondt outsourcing hier uit in een concurrentiële achterstand. Daarom, hoe populair outsourcing tegenwoordig ook weze, de slinger is al op de terugweg : de jongste trend heet insourcing.

JVG, AS

RONY DE VUYST (ABVV) EN JEF HUGELIER (ACV) We zijn te duur.