Iedereen kent de dilemma’s: deze baan houden of veranderen, kiezen voor een fusie of niet, hier gaan wonen of daar? De Amerikaanse filosofe Ruth Chang ontleedt in haar Ted-praatje moeilijke keuzes om te achterhalen waar de knoop ligt.
U kunt zich hiernaast abonneren op de nieuwsbrief Bizz By Mail en zich uitschrijven door hierboven te klikken op de tab ‘registreren’ of ‘registratie wijzigen’.
1 Kleine en grote moeilijke keuzes. Een moeilijke keuze is volgens Chang kiezen tussen twee opties, waarbij de ene mogelijkheid op een aantal vlakken beter is en de andere oplossing weer andere voordelen heeft. Het is daarom onmogelijk te zeggen welke van de twee de beste keuze is. Dat geldt niet alleen voor grote levensvragen, maar ook voor dagelijkse keuzes. Denk aan het ontbijt: een koffiekoek smaakt beter, maar ontbijtgranen zijn gezonder. Beide oplossingen scoren beter op een verschillend domein.
2 Het ligt niet aan ons. Heel wat mensen die niet kunnen kiezen, beginnen te denken dat het aan hen ligt: ze zijn niet slim genoeg om te zien wat de beste oplossing is. Dat is verkeerd, zegt Chang. Het ene alternatief is niet beter dan het andere. De veiligste oplossing kiezen is ook niet goed, want ook dan ga je ervan uit dat één mogelijkheid beter is dan de andere.
3 Vergelijk geen appelen met peren. De reden waarom we altijd zoeken naar de beste optie, is dat we denken in termen van maateenheden zoals lengte, massa of gewicht. Als je twee koffers weegt, zijn er drie mogelijkheden: koffer a is zwaarder, koffer b is zwaarder of ze wegen even zwaar. Die manier van denken is niet van toepassing op waarden zoals gerechtigheid of liefde. We moeten dus ophouden te zoeken naar de beste keuze.
4 Plaats keuzemogelijkheden op één lijn. In plaats van twee mogelijkheden tegenover elkaar te stellen, kun je ze beter ‘op één lijn’ zetten. Ze behoren als het ware tot een verschillende groep, maar hebben evenveel waarde.
5 Maak zelf redenen om je keuze te rechtvaardigen. Volgens Chang kiezen we niet om bepaalde redenen voor een huis, partner of bedrijf. Het is eerder omgekeerd. We vertrekken van onze persoon – van wie we willen zijn – en bedenken redenen om de keuze te rechtvaardigen en zo dichter bij ons ideaalbeeld te komen. Moeilijke keuzes zijn zo’n grote uitdaging omdat de onderliggende vraag is welke persoon we willen zijn of welk leven we willen leiden. Die keuze kun je maar beter zelf maken, zegt Chang. Anders zal het ‘de wereld’ zijn die het verhaal van je leven schrijft.
Benny Debruyne
Bron: deze Ted Talk van Ruth Chang.
