Mijn tweede leven op Second Life

Zeven weken lang heeft een journalist van het Franse weekblad L’Express zich verdiept in de meest virtuele van alle internetsites, een parallelle wereld waar elke dag meer en meer adepten komen wonen, consumeren, creëren en ontspanning nemen … En waar sommigen al echt fortuin gemaakt hebben.

Een regenboog die zich te pletter stort op de nevel. Het was een doek dat ik te allen prijze hebben wou – voor mij was het fauvisme, voor de experts ging het om een prulschilderij. Ik was het al verschillende dagen gaan bekijken in het Ginsberg Art Event. ‘s Morgens, ‘s middags en ‘s avonds, gezeten in de schommelstoel die ik voor de collectie geïnstalleerd had. Uiteindelijk kon ik het aan de haak slaan, wat niet wil zeggen dat ik het ook aan een haak kon hangen. Als ik nu over mijn computer heen kijk, zijn de muren bij mij thuis nog altijd hopeloos leeg. Heb ik dan gedroomd? Nee, ik heb dat schilderij wel degelijk gekocht, in klinkende munt, voor een tiental euro. Het schilderij bestaat ook echt. Het werd pixel per pixel geschilderd door de Amerikaanse Gracie Kendal en, ook al is het virtueel, het vertoont toch zekere esthetische kwaliteiten. En al zal het nooit in mijn echte salon prijken, het zal beslist het nieuwe appartement sieren dat ik hoop op Second Life te kunnen kopen.

Second Life? Een internetsite die geen spelwereld is, maar een parallelle samenleving. Sinds 2003 zijn er al meer dan een miljoen mensen aan verslingerd geraakt. Het is dus een wereld die niet bestaat, maar waarin individuen hun tijd doorbrengen met het uitvinden van een ander universum. Toegegeven, het is niet de eerste virtuele wereld die online komt. Eind jaren negentig lanceerde Canal+ al zijn ‘Deuxième Monde’ onder de hoede van Alain en Frédéric Le Diberder. Daarin werd een uiterst overtuigende replica van Parijs ten tonele gevoerd. Maar in die tijd bestond breedband nog niet en eens het mode-effect verdwenen was, bleef het publiek weg. Second Life (SL) opent vandaag evenwel een zo goed als oneindige waaier van mogelijkheden: u kan er een huis bouwen, een wagen kopen, uren debatteren over de invloeden van de religie, maar ook werk zoeken, meedoen aan een loopwedstrijd of deelnemen aan een politieke manifesta-tie …

Ikzelf woon er nu al zeven weken. Elke avond neem ik een andere identiteit aan en word ik Guillaume Zimmermann. Eigenlijk moest het Hewitt worden, maar door herhaalde problemen met de verbinding heb ik dat pseudoniem moeten veranderen. Zodra die naam is toegekend, verloopt de inschrijving op wieltjes. Ik heb het programma gedownload, wat me ongeveer tien minuten vergde. Vervolgens moest ik een avatar creëren, een kloon van mezelf, want dat is essentieel voor het hele spel: online wordt ‘hij’ immers ‘mij’. Creëren is trouwens een groot woord, want het komt er enkel op aan uit verschillende typeprofielen te kiezen, de ene al gespierder dan de andere – en zonder een spoor van een buikje – en dat heeft me ongetwijfeld geholpen om de sprong te wagen. Een klik op de connectknop en ik kon eindelijk een droom waarmaken die teruggaat naar de avonturen van Endora, de moeder van Samantha uit Bewitched: als bij toverslag bevond ik me in het midden van het landschap dat als startpagina van de site dient.

Van daaruit is het uitzicht adembenemend. Op Second Life is er geen afval en geen vervuiling en is er (nog ) geen sprake van de opwarming van de aarde. De avatars spreken met elkaar via tekstballonnetjes, wat het geheel het uitzicht geeft van een stripverhaal met bewegende beelden. Voorlopig is er echter niemand die het woord tot mij richt. Ik neem inlichtingen: “Dat is normaal, u ziet er te veel als een nieuweling uit.” Zo? “Als ik u was, zou ik een hemd gaan kopen bij Preen Fashion, de ontwerpster Aimée Weber verandert daar voortdurend haar collectie,” fluistert Bart, een van de onthaalmensen me toe, de baseballpet stevig op het hoofd. Hij tovert een internetlink tevoorschijn die bovenaan mijn scherm belandt. “Klik hier, als u daar naartoe wil gaan.” Ik word opnieuw ‘geteleporteerd’! In een fractie van een seconde ben ik duizenden kilometer verder, zonder tijdsverschil want hier gebeurt alles volgens het uur van Californië.

Voor mij duikt een aantal veelkleurige affiches op. Als ik dichterbij kom, zie ik dat het modellen van T-shirts zijn die tegen de muur hangen. Op een ervan prijkt een portret van Marilyn Monroe, op een ander de beeltenis van James Dean en op een derde staat John Lennon afgebeeld. Ik kies voor het laatste. Als ik de winkel buitenstap, merk ik dat het een onmiddellijk effect heeft gehad: “Knap, dat T-shirt!”, roept een knap blondje me toe. Twee minuten eerder had ze me nog geen woord waardig gevonden. Later ontdek ik dat ze Duitse is. Ze hielp me een pak uit te kiezen in de VK Mall, een modewinkel die begonnen werd door Victor Kamenev, de lokale Giorgio Armani. Toch kras dat het uiterlijk ook in Second Life van primordiaal belang is. Hoe snel toch worden de reflexen van elke dag overgenomen in het virtuele leven…

Uw uiterlijk verzorgen is niet alleen een teken van goede smaak, het is op Second Life ook een uitwendig teken van rijkdom. In dit spel met het opschrift ‘gratis’ moet immers alles gekocht worden: kleding (ik betaalde minder dan 5 dollar voor mijn T-shirt), maar ook een haarkleuring of een knipbeurt, een navelpiercing of enkele uurtjes powertraining om uw voorkomen te verbeteren. De munt die daarvoor gebruikt wordt, is de Lindendollar (L$), een benaming die verwijst naar Linden Lab, de onderneming die de parallelle wereld ontwierp en nog altijd voort ontwikkelt. Gelet op de fenomenale bedragen die er tussen de ‘inwoners’ omgaan – zo’n 1,3 miljoen dollar alleen al in de voorgaande 24 uur – bestaat er zelfs een dagelijkse wisselkoers – tegen de huidige koers zijn 250 Lindendollars gelijk aan 1 greenback. In verschillende wisselkantoren kan op elk ogenblik worden overgeschakeld van de ene munt op de andere, zonder commissie, alsof u jetons van een casino inwisselde. Hoe lang zal het nog duren voor er een vertegenwoordiger van ‘Second Life’ de ‘rondes’ van de Wereldhandelsorganisatie bijwoont?

Intussen kan u hier wel écht fortuin maken. De snelste manier om dat te doen is gronden kopen en verkopen. Voor wie geïnteresseerd is: er is nog tijd. Om een overzicht te krijgen van de immense maagdelijke ruimten die volgepoot staan met ‘On Sale’-borden, doet u er best aan ze te overvliegen door op de knop ‘Fly’ te klikken – het resultaat is verbluffend. De prijzen variëren van 8 tot 30 Lindendollars per vierkante meter, een verschil dat samenhangt met de nabijheid of niet van een ‘populaire’ stek, d.w.z. een plek die constant meer dan duizend mensen trekt, zoals de Arshebaclub, het Odd Endscasino of het gloednieuwe Paris 1900.

Een andere manier om geld te verdienen, is virtuele voorwerpen maken. Dat wil zeggen: in principe. Na een maand wordt het weliswaar gemakkelijk om mits een beetje oefening ronde vormen te tekenen – mijn meest geslaagde ‘werkstuk’ is een poef en ik heb ook gewerkt aan een horloge – maar ik heb al de moeite van de wereld om iets meer uitgewerkte voorwerpen voort te brengen. Sommigen daarentegen hebben de muis duidelijk onder de knie. Het hart van Paragone wordt bevolkt door immense postart-décogebouwen, de vrucht van uren onlinewerk. Die creaties hebben dan ook een zekere waarde. Bij heel wat van die ambachtslui kan men overigens vragen stellen bij het gebruik dat ze van CopyBot maken, een programma dat, volkomen illegaal, gewoon kopieert wat van anderen soms verscheidene dagen werk gevergd heeft.

Een ‘second lifer’ kan ook proberen om de eindjes aan elkaar te knopen door te antwoorden op een spervuur van marketingpeilingen. Zo vroeg computerfabrikant Hewlett-Packard de internetsurfers om eens na te denken over het toestel van hun dromen. Duizenden onlineantwoorden waren het resultaat. De firma zal die kunnen gebruiken om haar reële productielijnen aan te passen. Concurrent Dell ging nog een stap verder in de abstractie, door virtuele computers aan te bieden voor een handvol Lindendollars. Die toestellen zijn overigens gebruiksvriendelijk – al blijft het moeilijk om op een scherm een scherm te lezen – en ik heb er al een paar eenvoudige berekeningen op kunnen maken.

Intussen wordt op SL wel heel wat geklaagd over de alomtegenwoordigheid van de merken, die niet alleen enorme stands optrekken, maar ook vernissages sponsoren en persconferenties organiseren. Dior, bijvoorbeeld, presenteerde er op 23 februari exclusief zijn collectie juwelen van Victoire de Castellane. Voor merken die een constante ‘buzz’ willen opwekken, is Second Life de ideale woordvoerder. De aanwezigheid van de Amerikaanse pr-gigant Edelman, die voor zichzelf een schitterend hoofdkwartier met twee verdiepingen gebouwd heeft, zit daar allicht voor iets tussen. Het Franse agentschap Bermudes-RP heeft zich dan weer voorzien van een avatar om de online- aankoopgewoonten in de gaten te houden.

Het zou echter fout zijn om Second Life te herleiden tot een plek waar alleen maar zaken worden gedaan. Het platform werd in het leven geroepen, enkel en alleen met de bedoeling om de inwoners in staat te stellen zaken te realiseren die ze in het echte leven niet konden of durfden doen. We komen er dan ook het beste van het beste tegen, zoals die professor aan de universiteit van Missouri, Bryan Mnemonic, wiens avatar drie keer per week een cursus vergelijkende literatuur geeft in een virtueel klaslokaal. Aan de muur hangen schermen waarop de onderwerpen van zijn seminaries vermeld staan, evenals die van de twintig andere universiteiten die op Second Life present geven. Al even boeiend is het International Spaceflight Mu- seum, de vertegenwoordiging van NASA op Second Life.

Maar op de site krijgt u ook te maken met het laagste van het laagste, meer bepaald de prostitutie. De agenturen voor escortboys en -girls tieren hier welig. U kan dus online van bil gaan! Dankzij computeranimaties die met een muisklik in gang worden gezet, kunnen de partners allerlei standjes en stoute spelletjes uitproberen. U kan er zelfs zwanger worden! De grafische weergave laat echter wel te wensen over. Hilary, een van de mensen die ik op Second Life ontmoet heb en die zegt dat ze ‘verslingerd’ is op het spel, relativeert: “Als u uw verbeelding laat werken en veel praat, kunt u tot een orgasme komen.” Een van haar vrienden, de conservator van een museum, heeft me toevertrouwd dat “het niet zelden gebeurt dat contacten in het tweede leven uiteindelijk leiden tot ware gevoelens van vriendschap of liefde in het echte leven”.

Wat ik wel betreur, is dat er geen ruimtes bestaan voor politiek debat. Het zij zo. Toegegeven, sommige politieke partijen hebben er hun uithangbord hangen, zoals de Franse Parti Socialiste of het Front National. Hillary Clinton zou eraan denken om een kantoor te openen – maar het zijn allemaal meer vitrines dan echte confrontatieplekken. Er is trouwens geen enkele verkiezing gepland. Men zou kunnen denken dat Second Life – dat overigens niet beschikt over een representatief juridisch systeem – met het hele arsenaal aan onlinestemmingen zich eerder zou inspireren op een democratisch model dan op Las Vegas. Maar daarover gezwegen nu, het zou wel eens een succesformule kunnen zijn voor een Third Life. Dat is pas een goed idee om fortuin te maken!

Grallet Guillaume