Uitweg uit de crisis volgens Jef Vuchelen

Trends.be zoekt een uitweg uit de crisis. Wij vroegen de vooraanstaande economen in het land om drie voorstellen te doen aan de regering Di Rupo. Drie voorstellen die ons land uit de economische crisis halen, volgens Jef Vuchelen, professor Economie aan de VUB en conjunctuurspecialist.

Begrotingsmaatregelen suggereren stelt het probleem van l’embarras du choix. Wij kiezen voor drie structurele ingrepen omdat het gebrek aan dergelijke maatregelen een dramatische lacune van het begrotingsbeleid van de voorbije decennia was.

Het nadeel van deze ingrepen is wel dat de korte termijn opbrengst vrij beperkt kan zijn. Hopen dat hierdoor het begrotingsprobleem voor 2013 zal zijn opgelost, is dus een illusie. Maar de structurele maatregelen zijn onafwendbaar en dus is het in de huidige crisissfeer wel het gepaste moment om beleidsmatig aan te geven dat er ook aandacht uitgaat naar de langere termijn toekomst van de Belgische bevolking.

1. Fiscale stabiliteit De Belgische fiscaliteit zorgt bij alle betrokken partijen voor veel frustraties. Ondanks de hoge fiscale druk heerst in politieke middens de overtuiging dat een ‘evenwichtige’ begroting inhoudt dat er ook aan de inkomstenzijde moet geprutst worden.

Praktisch resulteert dit in een fiscaliteit die steeds maar zwaarder en complexer wordt. Fiscale onzekerheid hoort hierbij. Hierom het voorstel om de fiscaliteit tot 2015 stabiel te houden. Behoudens het wegwerken van evidente fouten of lacunes, zou de regering moeten beloven geen wijzigingen in de fiscale regels door te voeren.

En het begrotingsbeleid dan? Als de regering meent dat er bijkomende inspanningen door de belastingbetalers moeten geleverd worden, dan moet dit maar via aanpassingen van de tarieven. Geen ingewikkelde constructies dus om belastingverhogingen te beperken tot een bepaalde groep, maar een duidelijk fiscaal beleid. Ondertussen kan werk gemaakt worden van een grondige toekomstgerichte fiscale hervorming.

2. Jaarlijks pensioenleeftijd met 3 maand verhogen De pensioenproblematiek kent iedereen. Evenzeer weten we dat er te nauwelijks maatregelen worden genomen om hieraan het hoofd te bieden. Nochtans is de verhoging van de pensioenleeftijd volgens de meeste experten een noodzakelijk onderdeel van de oplossing. Politiek ligt dit moeilijk, maar de beslissing vooruit schuiven doet de temperatuur van de aardappel enkel oplopen.

Hierom moeten we de overgang geleidelijk en zeer voorspelbaar maken. De pensioenleeftijd verhogen met 3 maand ieder jaar resulteert in een pensioenleeftijd van 67 jaar in 2020. Alternatieven zoals een verhoging met 2 of 1 maand per jaar, leidt tot een pensioenleeftijd van 67 jaar in 2024 of 2036. Dit laatste is economisch onverantwoord en dus ligt de keuze voor de hand.

3. Verhoging roerende voorheffing tot 30 procent

In een oefening zoals deze kan al te gemakkelijk worden geargumenteerd dat groeibevorderende belastingen moeten dalen en dat dit moet worden gefinancierd met niet gespecificeerde saneringen. Dit is al te goedkoop. Als onderdeel van de begrotingsinspanning tot 2015 stellen we hierom voor om de roerende voorheffing tot 30 procent te verhogen.

Daar van alle belastingen deze op het inkomen uit vermogen ‘relatief’ beperkt zijn en als onderdeel van het voorstel van fiscale rust, vinden we zulke verhoging het minste kwaad. Het zal ook, hopelijk, het fiscale monsters van Loch Ness, de vermogens- en de meerwaardebelasting, een halt toeroepen.

Jef Vuchelen Professor Economie aan de VUB en conjunctuurspecialist