Uitweg uit de crisis volgens Danny Reweghs

Trends.be zoekt een uitweg uit de crisis. Wij vroegen de vooraanstaande economen in het land om drie voorstellen te doen aan de regering Di Rupo. Drie voorstellen die ons land uit de economische crisis halen volgens Danny Reweghs, directeur strategie Inside Beleggen.

België en bij uitbreiding Europa en eigenlijk bij nog verdere uitbreiding de volledige westerse, industriële wereld zit in crisis. Niet zomaar een conjuncturele crisis, maar een structurele crisis. Het groeimodel sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog lijkt zijn limieten bereikt te hebben.

Japan was eigenlijk het eerste westerse land om in zo’n structurele crisis verzeild te geraken. Het is een goed voorbeeld van hoe dat het niet moet. België én Europa zouden daar best een aantal cruciale lessen uit trekken. De allerbelangrijkste daar bij is dat men zo snel mogelijk structurele hervormingen moet doorvoeren. De korte pijn vanuit politiek en maatschappelijk standpunt. Want hoe langer dat de overheid wacht, hoe moeilijker en hoe minder realiseerbaar de ommekeer wordt. Reeds heel wat economen hebben voor ons een aantal van die structurele hervormingen, onder meer met betrekking tot de arbeidsmarkt en het overheidsbudget voorgesteld. We kunnen die enkel maar beamen.

Maar uit een crisis geraken, is ook een mentale kwestie. De huidige crisis heeft ook te maken met een vertrouwensbreuk tussen de overheid en zijn burgers (consumenten, werkenden, bedrijfsleiders, …). De crisis in het Westen wordt geaccentueerd en versterkt door wantrouwen ten aanzien van de overheid en vooral grote onzekerheid van wat de regeringen van plan zijn. Die regeringen, inclusief de regering Di Rupo moeten essentieel het vertrouwen herstellen door enkele schokmaatregelen, die haaks staan op de tendensen van de voorbije jaren en dus de verwachtingen. De focus ligt daar op bij onze drie tips.

1. Kondig fiscale stop af

Onzekerheid, zeker ook fiscale onzekerheid is dodelijk voor de economische ontwikkeling. Consumenten en bedrijven gaan hun uitgaven/investeringen milderen, niet alleen omdat de economie minder goed gaat, maar ook uit schrik dat de belastingen andermaal zullen verhoogd worden. Vandaar de noodzaak dat de overheid een krachtdadig signaal geeft in de vorm van een fiscale stop. Dit ondanks de dwingende noodzaak om te saneren en een stevig gat in de begroting. Het engagement dus dat de totale belastingdruk niet meer zal verhoogd worden en zelfs op termijn zal dalen. Dat betekent dat de regering erkent dat het probleem van de begrotingstekorten vooral een probleem is aan de kant van de uitgaven en dat daar het verschil moet gemaakt worden. Het betekent ook dat als er ergens nog een belastingverhoging wordt doorgevoerd die onmiddellijk minstens elders moet gecompenseerd worden met een belastingverlaging. Het allerbelangrijkste is als overheid plechtig te erkennen dat de fiscale bovengrens meer dan is bereikt en dat fiscale stabiliteit de regel en niet langer de uitzondering wordt. Fiscale onzekerheid en instabiliteit moet plaats maken voor fiscale zekerheid en stabiliteit.

2. Ontmoedig het sparen in crisistijd, bevorder het investeren in risicokapitaal

Als man bezig met beleggingen, zou u het wellicht verwonderen dat we ook niet daarrond het voorstel hebben. België heeft nog een gigantische troef ten opzichte van landen als de Verenigde Staten, Verenigd Koninkrijk, Spanje, … : we hebben als bevolking heel goed gespaard de voorbije jaren en zelfs decennia. Er is met andere woorden heel veel spaargeld. Een prachtig instrument in tijden van crisis. Maar de Belgische regering is totaal verkeerd bezig door de ‘positieve (fiscale) discriminatie’ van het spaarboekje ten opzichte van andere spaar- en beleggingsvormen steeds extremer te maken. Want Di Rupo heeft de roerende voorheffing op heel wat beleggingsvormen alleen maar verhoogt, terwijl het spaarboekje gespaard blijft. Uiteraard gaat dan steeds meer spaargeld naar het spaarboekje (tegenwoordig ruim 230 miljard EUR). Een stuk van die schatkamer zou naar de economie moeten gaan. Fiscale ingrepen zijn een goede manier om dat te doen. Schaf of verminder de vrijstelling van roerende voorheffing van de eerste 1830 EUR interesten op spaarboekjes af en in plaats van een meerwaardebelasting is het moment daar om net als begin jaren tachtig een nieuwe soort Wet Cooreman-De Clercq te lanceren. Maak het voor particulieren weer fiscaal aantrekkelijk om te investeren in risicokapitaal zodat ook kleinere en middelgrote bedrijven zich gemakkelijker kunnen financieren. Zeker op een moment dat bankkredieten moeilijker te verkrijgen zijn en bedrijfsobligaties voor de kmo’s ook geen evidentie zijn. Stimuleer het herwinnen van het vertrouwen in beleggingen. De meeropbrengsten uit het verminderen/afschaffen van het niet belasten van het spaarboekje financieren de operatie.

3. Steun het ondernemerschap en schaf vennootschapsbelasting af

Waar ook de regering Di Rupo tegen zondigt, is het erkennen van het belang van het ondernemerschap voor de groei en de welvaart. Het ondernemersvertrouwen lijdt sterk onder het misprijzen door de regering. Het afschilderen van ondernemers als mensen enkel uit op snelle rijkdom en hen voorstellen als fiscale en sociale fraudeurs duwt ons land economisch dieper in de put. Investeringen worden immers liever elders dan nog hier gedaan in zo’n klimaat. België heeft net nood aan veel meer ondernemerschap en scoort op dat vlak internationaal gesproken erg zwak. De regering zou dan ook best snel het belang van ondernemerschap erkennen door het opstarten van een zaak administratief en inzake regelgeving veel eenvoudiger te maken, het steunen en opvolgen van de nieuwe ondernemers tijdens de eerste drie tot vijf jaren van hun zaak. Maar algemeen zou de ultieme schokmaatregel om het ondernemersvertrouwen terug op te krikken en het ondernemerschap terug aantrekkelijk te maken het (geleidelijk) afschaffen van de vennootschapsbelasting zijn voor wie de tewerkstelling behoudt in jaren van negatieve groei en doet aangroeien in jaren van (beperkte) economische groei. Met als compensatie het laten uitdoven van het systeem van de notionele intrestaftrek.

Danny Reweghs
Directeur strategie Inside Beleggen