Zoals verwacht heeft de Europese Commissie het Belgische capaciteitsremuneratiemechanisme (CRM) goedgekeurd. Op die manier kunnen investeerders worden aangetrokken om met behulp van subsidies nieuwe stroomcapaciteit te bouwen, zoals gascentrales. Zo wil de overheid vermijden dat na de kernuitstap in 2025 de bevoorradingszekerheid in het gedrang komt.
De goedkeuring hing al een tijd in de lucht. Federaal minister van Energie Tinne Van der Straeten (Groen) kondigde eind juli al aan dat de Commissie de finale fase van de goedkeuringsprocedure was ingegaan. Die analyse heeft aangetoond dat het Belgische investeringsmechanisme niet in strijd is met de Europese staatssteunregels, zegt commissaris voor Mededinging Margrethe Vestager vrijdag.
“We hebben onze goedkeuring gehecht aan een goed ontworpen capaciteitsmechanisme dat zal bijdragen een het verzekeren van de elektriciteitsbevoorrading in België”, zegt Vestager. “De zekerheid wordt geboden dat de mogelijke verstoringen van de markt tot een minimum beperkt worden.”
Vestager is opgetogen dat België tijdens de lopende onderhandelingen met de Commissie duurzaamheidsvereisten heeft geïntroduceerd die de fossiele brandstofinstallaties die van het subsidiemechanisme gebruik willen maken, verplichten om klimaatneutraal te worden, ‘ook al wordt dit niet vereist door de staatssteunregels die momenteel van kracht zijn’.
De subsidies zullen worden toegekend op basis van een veiling. Van de begunstigde installaties wordt verwacht dat ze extra stroomcapaciteit ter beschikking stellen wanneer het elektriciteitsnetwerk onder druk komt te staan.
Lees verder onder de video
Van der Straeten tevreden
Minister Van der Straeten reageert bijzonder tevreden op het Europees groen licht. ‘Na 20 jaar onduidelijkheid komt er een einde aan het stop-and-go-beleid. De energieswitch is overal aan het gebeuren en geven we nu een enorme boost. Met het investeringsmechanisme brengen we rust en zekerheid op de energiemarkt, iets waar investeerders al jaren terecht naar vragen’, aldus de minister. Ze omschrijft het investeringsmechanisme als ‘een soort verzekeringspolis die de energiebevoorrading garandeert tegen de laagst mogelijke kost’..
Volgens de minister is dankzij de goedkeuring de weg naar 100 procent hernieuwbare energie ingezet en de veiligheid van de bevoorrading gegarandeerd. ‘Dankzij het goedgekeurd investeringsmechanisme maken we het mogelijk dat mensen die in ons land willen investeren, dat nu ook kunnen. Er liggen heel wat innovatieve projecten klaar rond uitbouw van hernieuwbare energie, batterijen, vraagbeheer en flexibele capaciteit’, zegt ze.
Het is de bedoeling, herhaalt Van der Straeten, om met het investeringsmechanisme voldoende flexibiliteit in het systeem te brengen zodat de switch naar een bevoorrading die volledig uit hernieuwbare bronnen bestaat, wordt ingeslagen. ‘Het mechanisme zet maximaal in op innovatieve batterijprojecten, vraagbeheer en opslag’, luidt het.
Elia
Hoogspanningsnetbeheerder Elia spreekt van een belangrijke mijlpaal in het halen van de timing voor de veiling. ‘Met het groen licht vanuit Europa is nu alles aanwezig om de veiling verder succesvol te kunnen laten plaats vinden, wat belangrijk is voor de bevoorradingszekerheid van ons land. De timing was en is krap, vandaar het belang van dit positief advies van Europa’, klink het.
Zoals afgesproken in het federale regeerakkoord, zal de eerste veiling van subsidies in oktober plaatsvinden. In november volgt dan een evaluatie.
Veiling
Intussen is de zogenaamde ‘prekwalificatieperiode’ – een soort kandidaatstelling voor de veiling – bijna afgelopen. Uiterlijk op 15 september moet Elia die dossiers van kandidaat-deelnemers aan de veiling valideren. Vanaf 16 september kunnen marktspelers dan deelnemen aan de veiling. Ze moeten dan aangeven hoeveel capaciteit ze aan welke prijs willen aanbieden. Die veiling loopt tot 30 september. Van 30 september tot 15 oktober zal Elia de dossiers analyseren. De resultaten worden op 15 oktober bezorgd aan de Creg, de federale energieregulator. Het is de Creg die de resultaten valideert. Die resultaten moeten ten laatste op 31 oktober worden gepubliceerd op de website van Elia.
‘De energiesector is in beweging en investeerders staan klaar om hun plannen te realiseren. Niets staat een succesvolle veiling in de weg’, besluit Van der Straeten.
Wie betaalt de rekening?
N-VA-Kamerlid Bert Wollants reageert minder enthousiast. ‘Dat Europa het licht op groen zet om het geld uit te geven, geeft nog steeds geen duidelijkheid over wie uiteindelijk voor de kosten zal opdraaien’, zegt hij. ‘Daar blijft minister Van der Straeten tot nu toe heel vaag over.’
De N-VA-energiespecialist benadrukt ook dat het investeren in nieuwe gascentrales in de praktijk betekent dat er meer CO2 wordt geproduceerd. ‘Voor N-VA blijft het alvast een raadsel waarom men absoluut wil doorgaan met een kernuitstap die meer CO2 de lucht in blaast en bovendien meer zal kosten aan burgers en bedrijven’, besluit hij.
