Kansen voor werknemers zonder papieren

‘Werknemers zonder papieren’ die voldoen aan nieuwe criteria krijgen een verblijfsvergunning en arbeidskaart. Welke stappen moeten deze werknemers doen om hun situatie te regulariseren?

Wat betekent het nieuwe asielakkoord voor de bedrijven?

Werk hebben is – naast andere tekenen van ‘lokale verankering’ zoals schoolgaande kinderen en sociale banden – een van de criteria waarmee aanvragers van een verblijfsvergunning ‘een duurzame verankering in België’ kunnen aantonen. Bedrijven die ‘mensen zonder papieren’ aan de slag hebben, kunnen er nu voor zorgen dat die werknemers een verblijfsvergunning krijgen en dus ook een geldig arbeidscontract.

Maar niet alle mensen zonder papieren kunnen genieten van de ‘eenmalige erkenning’ die de federale regering net voor de nationale feestdag uitwerkte. Algemeen wordt gesteld dat alleen vreemdelingen die onredelijk lang wachten op een uitspraak omdat hun regularisatieprocedure vijf jaar of meer aansleept (vier jaar voor gezinnen met kinderen), meteen een verblijfsvergunning krijgen. Voor de overige kandidaten zal de Dienst Vreemdelingenzaken (DVZ) de erkenningsaanvraag geval per geval onderzoeken op basis van de nieuwe criteria voor ‘lokale verankering’.

Waarop moeten werkgevers letten?

Als iemand zonder papieren tewerkgesteld is, ook illegaal, kan het bedrijf de werknemer een arbeidscontract van minstens één jaar geven opdat hij zijn situatie zou kunnen regulariseren. De betrokkene moet wel ononderbroken sinds 31 maart 2007 in België verblijven. Personen die beschikken over een arbeidskaart C, zoals studenten of zij die in een asielprocedure zitten en daarom een kortstondige verblijfsvergunning kregen, kunnen hiervoor ook in aanmerking komen. Kennis van het Nederlands in Vlaanderen en een van de officiële landstalen in Brussel, is een bijkomend pluspunt.

De regeringsmaatregel bevat echter volgens de werkgeversorganisaties nog een aantal anomalieën. Het is niet duidelijk welke voorwaarden de gewesten het bedrijf zullen opleggen opdat dit arbeidscontract kan leiden tot regularisatie. De gewesten leveren de arbeidskaart af op basis van de behoeften van de arbeidsmarkt en kunnen die in principe alleen toekennen aan personen met een verblijfsvergunning. Tegelijk rijst de vraag hoelang bedrijven die een belofte van aanwerving deden, zullen moeten wachten op een regularisatie.

Welke administratieve stappen moeten worden gedaan?

Welke stappen de werkgever moet doen, is nog niet duidelijk omdat de afspraken met de gewesten nog niet gemaakt zijn. De werknemer moet tussen 15 september en 15 december 2009 een aanvraag tot regularisatie indienen. Wie al een verzoek heeft ingediend, moet geen nieuwe stappen ondernemen. Hij of zij moet wel in een aangetekende brief aan de DVZ laten weten in aanmerking te willen komen voor de eenmalige regularisatie op basis van zijn lokale verankering. Een nieuwe aanvraag moet via de gemeente gebeuren, die de effectieve woonplaats controleert en het dossier doorstuurt naar de DVZ. Bij afwijzing door DVZ, kan men het verzoek opnieuw indienen bij de Commissie voor Advies van Vreemdelingen. De staatssecretaris voor Asiel, Melchior Wathelet (cdH), kan dit niet-bindend advies al dan niet naast zich neerleggen.

Opinie

Asielakkoord is halve oplossing, blz. 8.

Door Erik Bruyland

De vraag rijst hoelang bedrijven die een belofte van aanwerving deden, zullen moeten wachten op een regularisatie.