Boekentip voor uw vakantie: over Poetins oorlogen

Ruslandkenner Mark Galeotti had dit boek al klaar toen president Vladimir Poetin tot de aanval overging en moest dus inderhaast een hoofdstuk toevoegen over de oorlog in Oekraïne.

Toen het Russische leger op 24 februari 2022 Oekraïne binnenviel, gingen ook westerse militaire experts ervan uit dat de hoofdstad Kiev snel zou vallen en dat Moskou een Russisch gezinde regering zou installeren. Het draaide anders uit. De Oekraïners hielden stand, onder meer dankzij westers militair advies en de levering van moderne wapensystemen. Maar dat is niet de enige reden.

Mark Galeotti, een Britse politieke wetenschapper en kenner van het Russische leger, wijst in zijn boek Poetins oorlogen op de te sterke focus van het Russische leger op de aanvalskracht. Daarbij heeft men het belang van goed werkende logistieke aanvoerlijnen onderschat. De bevoorrading van het Russische leger met wapens, munitie en manschappen verloopt chaotisch. Galeotti had zijn boek eigenlijk al klaar toen president Vladimir Poetin tot de aanval overging en moest dus inderhaast een hoofdstuk toevoegen over de oorlog in Oekraïne.

Het gros van het werk gaat over de conflicten waar Rusland sinds de val van het IJzeren Gordijn aan heeft deelgenomen. Dat maakt het relevant om te begrijpen waarom Poetin koos voor een aanval op Oekraïne. De meest recente conflicten waren een succes. Volgens Galeotti genereerde dat “in sommige Russische regeringskringen een mate van zelfvertrouwen die grensde aan overmoed”.

Zo was de annexatie van de Krim in 2014 een makkie. In Syrië slaagde de Russische luchtmacht erin Islamitische Staat onder controle te houden en andere rebellenbewegingen te neutraliseren zodat president Assad, een Russische bondgenoot, in het zadel kon blijven. Dat was voor Poetin en zijn entourage het bewijs dat de modernisering van het leger eindelijk vruchten kon afwerpen. Het verouderde Sovjet-materiaal werd vervangen door nieuwe wapens, het Russische leger koos voor het eerst voor de aankoop van buitenlandse wapensystemen en er werd meer gebruik gemaakt van drones. De logistiek werd versterkt: in 2014 kon in zeven dagen een interventiemacht aan de grens met de Oekraïense Donbas-regio worden opgesteld. Bij de oorlog in Tsjetsjenië (1999) was dat drie keer langer. Ook intern werd het leger gemoderniseerd: minder generaals, meer onderofficieren, een korte legerdienst en geen archaïsche praktijken zoals lijfstraffen meer. Alleen vergaten Poetin en co dat de Oekraïners evenmin stil zaten.

Mark Galeotti, Poetins oorlogen. Van Tsjetsjenië tot Oekraïne, Prometheus, 384 blz., 25,99 euro