Boekentip voor uw vakantie: het levensverhaal van Edouard en Lucienne Didier, verbrande societyfiguren

In de jaren dertig overtuigd pacifist zijn, maar na de Tweede Wereldoorlog toch in het vizier komen van het gerecht en veroordeeld worden voor collaboratie. Het overkwam de Luiks-Brusselse uitgever Edouard Didier. Samen met zijn echtgenote, de notarisdochter Lucienne Didier, vormde hij een glamourkoppel dat tijdens het interbellum contacten onderhield met de hoogste politieke, artistieke en culturele kringen in België en Europa. Ze waren bekende figuren in mondaine oorden als de Franse badplaats Biarritz. Zonder het goed te beseffen werden ze marionetten in handen van de Duitse bezetter. Hun levensverhaal is nu neergepend door Erik Thys. Hij woont in het huis in Elsene waar de Didiers negentig jaar geleden hun glorietijd beleefden.

Edouard Didier was een oud-strijder van de Eerste Wereldoorlog en had daar een aversie voor militaire conflicten aan overgehouden. Hij droomde van een pacifistisch en eengemaakt Europa, met als pijlers een met elkaar verzoend Duitsland en Frankrijk. Belangrijke figuren kwamen bij de Didiers over de vloer om daarover van gedachten te wisselen, onder wie de latere premier Paul-Henri Spaak en de socialistische leider Hendrik De Man, maar ook de rechtse Rex-leider Léon Degrelle en de Duitse diplomaat Otto Abetz. Die laatste, volgens Thys een van de minnaars van Lucienne Didier, speelde een dubbelzinnige rol. Hij benadrukte de vredevolle intenties van het naziregime een trok zo een rookgordijn op. Veel pacifisten in het ‘Salon Didier’ dachten dat Adolf Hitler een schappelijke kerel was. De ontnuchtering kwam snel.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd Abetz Duits ambassadeur in het bezette Frankrijk, waar hij mee verantwoordelijk was voor de deportatie van de Joden. Hij ijverde voor een door Duitsland gedomineerd, dictatoriaal Europa en de Didiers, net als Hendrik De Man, zagen daar wel wat in. Zij waren gefrustreerd over de Belgische overheid, die hen na de Duitse inval in mei 1940 een tijdlang gevangen had gehouden. Hun pacifisme stond toen vrijwel gelijk aan volksverraad.

Ze richtten tijdens de bezetting met La Toison d’Or een uitgeverij op die ook een forum gaf aan collaboratiefiguren en werd gefinancierd door het naziregime. De societyfiguren waren verbrand. Het zou Edouard Didier na de oorlog zuur opbreken. Hij werd ter dood veroordeeld en verbleef tot zijn overlijden in 1978 in Frankrijk.

Erik Thys, Verrukkelijke verraders, EPO, 286 blz., 27,50 euro