Europese Rekenkamer betwijfelt haalbaarheid klimaatdoelstellingen tegen 2030

Er zijn weinig aanwijzingen dat de Europese Unie al voldoende toereikende maatregelen heeft genomen om de energie- en klimaatdoelstellingen voor 2030 te halen. Dat stelt de Europese Rekenkamer maandag aan de kaak in een nieuw rapport.

Is de EU al voldoende gewapend om de uitstoot van broeikasgassen tegen het einde van het decennium met 55 procent te verminderen in vergelijking met 1990? In het rapport proberen de Europese auditeurs een antwoord op die vraag te formuleren op basis van een evaluatie van de energie- en klimaatdoelstellingen voor 2020.

Die doelstellingen werden weliswaar gehaald, maar dat was volgens het rapport ook deels te danken aan de verlaging van het energieverbruik als gevolg van de financiële crisis van 2009 en de coronapandemie. Bovendien is bij de verrekening van de totale uitstoot ook geen rekening gehouden met koolstoflekkage en de uitstoot van vliegtuigen en schepen. Die zouden de uitstoot met 10 procent doen toenemen.

Daarnaast is voor de Rekenkamer ook onduidelijk hoeveel de klimaatinspanningen met het oog op 2020 precies hebben gekost aan de EU-begroting, de nationale begrotingen en aan de private sector. Zo moesten België en sommige andere lidstaten elders CO2-uitstootrechten en aandelen hernieuwbare energie aankopen om hun doelstellingen te halen.

Onzekerheid

Dat alles maakt het volgens de Rekenkamer bijzonder moeilijk om te bepalen of de EU de doelstellingen op een kosteneffectieve manier nastreeft. “We hebben meer transparantie nodig over de uitvoering van de klimaat- en energiemaatregelen door de EU en haar lidstaten”, meent Joëlle Elvinger, die binnen de Rekenkamer de controle leidde.

Op financieel vlak blijft de onzekerheid alvast groot. Er is weliswaar voorzien dat 30 procent van de Europese meerjarenbegroting tot 2027 aan klimaatactie wordt besteed, maar dat bedrag, zo’n 87 miljard euro per jaar, is nog steeds minder dan 10 procent van de totale investeringen die nodig zijn om de doelstellingen voor 2030 te halen, aldus de Rekenkamer.

Het is aan nationale en private fondsen om de rest van de investeringen te financieren. De huidige nationale energie- en klimaatplannen bevatten volgens de Rekenkamer niet voldoende gegevens over investeringsnoden en financieringsbronnen om te kunnen beoordelen of die plannen een solide basis vormen om de doelstellingen voor 2030 te halen.

Klimaatplannen opmaken

“In het algemeen vonden wij tot dusver weinig aanwijzingen dat de ambitieuze EU-doelstellingen voor 2030 in voldoende maatregelen zullen worden omgezet. Er is geen informatie dat er voldoende financiering beschikbaar zal komen om de doelstellingen voor 2030 te halen, met name uit de particuliere sector”, stelt de Rekenkamer.

De lidstaten moesten nationale energie- en klimaatplannen voor de periode van 2021 tot 2030 opmaken. Tegen eind deze maand moeten ze bij de Europese Commissie een geactualiseerde versie indienen, waarin rekening wordt gehouden met de ambitieuzere klimaatdoelstellingen en de energiecrisis.

Lees ook: