DE ZES MILJARD FRANK VAN ANHYP. Voorbode van het deflatiespook

Anhyp provisioneert 6 miljard frank : de tegenstellingen in ons beleid beginnen nu ook bij de financiële instellingen hun tol te eisen. Ufsia-prof Emiel Van Broekhoven verwacht verdere rentedalingen. Krijgen we daarmee het deflatiespook terug op stal ?

Anhyp, de Belgische financiële instelling die het meest gespecializeerd is in de vastgoedsektor, boekt een provisie van 6 miljard frank voor probleemkredieten uit die branche. Ze haalt deze provisie uit de realizatie van latente meerwaarden, zeg maar het geheime spaarpotje dat elke goed beheerde financiële instelling heeft. Het is geen geheim dat met deze provisionering in één klap de helft van dat spaarpotje opgesoupeerd is.

Die zes miljard zijn een onvermijdelijk uitvloeisel van het ekonomisch-monetaire beleid van dit land. België moet in het kader van de koppeling van de frank aan de mark een steeds restriktiever beleid voeren om de gevolgen van de belabberde toestand van de openbare financiën op te vangen. Dit leidt tot hoge reële rentevoeten wat betekent dat de financieringskost van investeringsprojekten zeer hoog oploopt.

BARSTENDE ZWEREN.

Tegelijkertijd neigt de overheid voortdurend naar een verhoogde belastingdruk. Hierdoor komt de rendabiliteit van investeringsprojekten nog intensiever onder vuur te liggen.

Eén van de eerste zweren, zo leert ons de ekonomische geschiedenis, die in een dergelijke houdgreepsituatie openbarst, is de vastgoedsektor. Met natuurlijk de onvermijdelijke gevolgen voor de financiële instellingen die het geld voor die projekten mobilizeerden.

Zo werd Anhyp gekonfronteerd met prijsdalingen van ruim 20 % in de Brusselse kantorenmarkt de jongste drie jaar. Dergelijke ontwikkelingen in de vastgoedsektor speelden een doorslaggevende rol in, om maar enkele voorbeelden te noemen, de recente financiële krisis in Zweden en de fameuze savings andloans-krisis in de Verenigde Staten. Telkens ging het daarbij om een langdurige monetaire verstrakking gekoppeld aan belastingwijzigingen die de rendabiliteit van projekten drukte.

Ook in Japan zorgt een enorme immobiliënklap de prijzen zijn op vijf jaar tijd ruim gehalveerd ervoor dat de hele financiële struktuur op springen staat. Japan is daardoor de plaats, aldus The Economist, waar “een depressie kan starten”. De ekonomie die voorbestemd leek om iedereen mijlenver voorbij te groeien, ligt nu al drie jaar op apegapen met alleen maar nog erger in het verschiet.

ROZIG SCENARIO.

“Sedert april ziet de wereld er anders uit”, zegt Emiel Van Broekhoven, hoogleraar ekonomie aan de Ufsia en lid van de Economic Council van The Conference Board, een mondiaal overleg- en kontaktorgaan waar ekonomen, milieuspecialisten, top executives, enzovoort elkaar vinden. “In die maand april werd het immers duidelijk dat er in de VS iets meer aan de hand is dan een groeivertraging en dat het herstel in Europa stokt, terwijl in Japan de problemen zich verder blijven opstapelen. “

Toch kwam Van Broekhoven niet direkt van de jongste vergadering in Berlijn terug met een inktzwart scenario voor de evolutie van de konjunktuur. Emiel Van Broekhoven : “Iedereen verwacht nu dat de Amerikaanse centrale bank snel zal overgaan tot een meer expansieve monetaire politiek en lagere rentevoeten. Vermits de wereld nog altijd de facto op een dollarstandaard zit, betekent dit dat ook de Duitse rentevoeten zullen dalen. Voeg hierbij de aanzienlijke belastingverlaging die in Duitsland wordt doorgevoerd en men begrijpt waarom in Berlijn werd gesteld dat we in een moeilijke periode zitten, maar dat er valabele redenen zijn om niet echt pessimistisch te zijn. “

Emiel Van Broekhoven erkent dat dit Conference Board-scenario ervan uitgaat dat de verwachte rentedalingen snel hun positief werk zullen doen en de verwachtingen van ondernemers en gezinnen ten goede zullen doen kantelen. Het Japanse voorbeeld leert dat men vandaag die logika erg voorzichtig dient te hanteren.

De Japanse centrale bank heeft de voorbije maanden in verwoede pogingen om de ekonomische machine terug op gang te krijgen voortdurend de rentevoeten naar beneden gehaald. De discontovoet staat nu op 1 % met de algemene verwachting dat hij binnenkort simpelweg nul wordt. De Japanse regeringen hebben diverse stimuleringsprogramma’s doorgevoerd en er nog méér aangekondigd. En toch blijft de ekonomie verder wegzakken.

Japan zit in een heuse deflatie, dit is een daling van de prijzen. De groothandelsprijzen gaan reeds voor het vierde opeenvolgende jaar naar beneden en ook de konsumptieprijzen volgen nu. De levensduurte in Japan zou dit jaar met ongeveer 5 % dalen.

Deze prijsdalingen zetten enkele biezonder gevaarlijke mekanismen in gang. Bestedingen worden uitgesteld omdat men verdere prijsdalingen verwacht. Daardoor krimpen produktie en tewerkstelling nog verder. Ondernemingen en gezinnen met schulden beperken sowieso hun bestedingen, want de prijsdalingen doen hun reële schuldgraad stijgen. Gepaard gaande met een sterke munt leidt deflatie ook tot een zware druk op de winstmarges.

Als u eerstdaags verneemt dat ook het Belgische inflatiepeil onder de 1 % gezakt is, denk dan even na voor u het heir der vreugdedansers vervoegt.

JVO

EMIEL VAN BROEKHOVEN Wees niet te snel blij met lage inflatie.