De nieuwe Überbaas van BMW

Redactie Trends

03-08-2006, 00:00 Bijgewerkt op: 20-07-2022, 07:51

Voor de laatste keer mocht Helmut Panke op woensdag 2 augustus de naar verwachting erg goede halfjaarcijfers van de Bayerische Motoren Werke (BMW) presenteren. Per 1 september wordt de voormalige kernfysicus en McKinsey-consultant, die één dag eerder zestig kaarsjes mag uitblazen, opgevolgd door de tien jaar jongere Norbert Reithofer. Die was tot nu toe productiedirecteur van het luxemerk.

Met Reithofer komt er opnieuw een technicus – financier Panke was de enige uitzondering – en vooral een volbloed Beier aan het hoofd van het autobedrijf uit München. Is dat een goed voorteken? De laatste Beierse topman, Bernd Pischetsrieder, breidde de wereldwijde activiteiten fors uit, maar kocht in 1994 ook de Britse Rovergroep. Die ontpopte zich vooral als een geldverslindend probleemgeval, en werd door zijn opvolger, Joachim Milberg, prompt voor 10 symbolische pond verkocht.

De kans dat Reithofer in dat soort valkuilen trapt, lijkt kleiner. Terwijl ‘s werelds grootste autobouwer General Motors zich beraadt over een alliantie met de aan elkaar gelinkte collega’s Renault en Nissan, en ook de fusie van Daimler-Benz en Chrysler eindelijk haar vruchten begint af te werpen, gelooft de nieuwe BMW-topman niet in het nastreven van globale allianties. “Wij hebben partners nodig, geen extra autobedrijf,” vertelde Reithofer onlangs aan het economische magazine Business News. Hij zweert bij samenwerkingsverbanden met een duidelijk omschreven doel, zoals met de Oostenrijkse autobouwer Magna Steyr, die de baby-SUV BMW X3 produceert.

Veel reden om het roer radicaal om te gooien, is er trouwens niet. De machine waarvan Reithofer het stuur overneemt, draait op topsnelheid. De 105.800 werknemers klokten in 2005 af op een winst voor belastingen van 3,28 miljard euro op een omzet van 46,6 miljard. Daarmee is het in 1916 als Bayerische Flugzeug-Werke opgestarte luxemerk de meest rendabele autobouwer ter wereld na Toyota en Porsche. Met goede vooruitzichten bovendien. Voor dit jaar wordt gemikt op 4 miljard euro winst voor belastingen. De doelstelling om in 2008 1,4 miljoen wagens van de merken BMW, Mini en Rolls-Royce te verkopen, wordt wellicht al volgend jaar bereikt. En, niet onbelangrijk, vorig jaar werden voor het eerst sinds 1993 meer BMW’s dan Mercedessen verkocht.

Toch heeft Reithofer nog wel een paar katten te geselen. Behalve toenemende milieudruk en hogere olieprijzen, die de zoektocht naar nieuwe modellen dicteren, is er het item van de waterstof- en hybride motoren, en – niet te vergeten – de nog verder toenemende concurrentie. Panke zelf verwacht dat de Japanse autobouwers Toyota en Nissan weldra een locatie bekendmaken waar ze hun luxemerken Lexus en Infiniti van de band zullen laten rollen, mogelijk zelfs in de gouden driehoek tussen Stuttgart (Mercedes), München (BMW) en Ingolstadt (Audi). BMW wil dan weer zijn verkopen opdrijven in de VS en Azië. De hamvraag blijft of de Oberbayer erin zal slagen de steeds grotere wordende volumes verder naadloos te laten rijmen met het luxe-imago van het merk. Met andere woorden: kan hij meer wagens blijven maken, en tegelijk het prijsniveau op peil houden? “Ja,” meent Reithofer, “als we onze productie elk jaar 5 % efficiënter kunnen laten gebeuren.” En dat is bij uitstek een kolfje naar zijn hand.

De nieuwe topdog werd op 29 mei 1956 in het 16.000 zielen tellende Penzberg geboren. Na zijn studies technisch onderwijs, behaalt hij diploma’s machinebouw aan de Fachhochschule en productietechniek en bedrijfswetenschappen aan de Technische Universiteit van München. Een van zijn professoren daar, bij wie hij later ook doctoreert en als assistent drie jaar lesgeeft, is zijn latere mentor Joachim Milberg. Op zijn 31ste verkast hij naar BMW, waar hij eerst de leiding krijgt van de dienst onderhoudsplanning, en later van stuurinrichtingen, dataverwerking en uiteindelijk carrosserieruwbouw.

Zeven jaar later, in 1994, wordt hij technisch directeur bij BMW Zuid-Afrika, en in 1997 voorzitter van de BMW Manufacturing Corporation USA in South Carolina, om in maart 2000 als lid van het directiecomité verantwoordelijk te worden voor productie. Hij mikt op doorgedreven flexibiliteit: theoretisch kan elke fabriek bijna elk BMW-model maken, en kan een klant tot zes dagen voor het begin van de montage nog wijzigingen aanbrengen. Gevolg: een bezettingsgraad van 97 % – Volkswagen bijvoorbeeld haalt 80 % – en dus dito rendement op geïnvesteerd kapitaal.

Achter de schermen ontpopte hij zich als een van de architecten van wat algemeen wordt gezien als het succesverhaal van zijn voorganger Helmut Panke: de uitbreiding van het productgamma – de jongste vier jaar 25 nieuwe modellen – en de flexibilisering van het productieproces. Maar de man die hem in 2000 naar München haalde, was niet Panke, maar – opnieuw – Joachim Milberg, die intussen voorzitter was geworden van de Aufsichtsrat, zeg maar de raad van bestuur.

Reithofer, steeds keurig in het pak zittend, met strakke scheiding in het haar en een kleine bril, geldt als een pragmaticus en een ploegspeler, die anderen hun successen gunt. De gedisciplineerde Beier – getrouwd, één dochter van tien jaar – koestert een zeer systematische werkmethodiek, en kan hard zijn wanneer het erom gaat projecten in realiteit om te zetten. Voorts wordt hij getypeerd als rustig, vriendelijk en open, maar terughoudender dan zijn voorganger Panke. Hoewel: tot nu toe sprak de BMW-leiding zich nooit openbaar uit over kwesties als corporate governance, de hervorming van de sociale zekerheid of de pensioenen. Maar, kondigde Reithofer al aan: “Ik denk dat we in die discussie niet afzijdig kunnen blijven. Al zal je ons er pas over drie of vier maanden over horen.”

Tot nog toe viel hij slechts eenmaal op in de media, toen Panke zich enkele weken geleden in kranten opwond over de leeftijdsgrens voor BMW-topmensen als zijnde “uit de mode” en “ongepast in het moderne bedrijfsdenken”. Reithofer, die naar verluidt 4 miljoen euro per jaar gaat verdienen, liet droogweg weten dat “wanneer er een regel is, men zich daaraan moet houden.”

Luc Huysmans