DE HAMER VAN THOR

GOED BOEREN IN POLEN.

Zeshonderd miljoen frank omzet in 1991, 900 miljoen in 1994, dit jaar een verwachtte 1,9 miljard. Vijfhonderd werknemers waarvan 100 in het Belgische moederbedrijf, de rest verspreid bij “partnerbedrijven” in Tunesië en Polen. Dat is het Eupense Rom AG, in 1961 opgericht door Herbert Rom (63) en diens echtgenote Katharina Käthe Krickel (61) en momenteel, zij het nog steeds onder het ouderlijk gezag, bestuurd door zonen Paul en Edgar Rom.

Rom AG, producent van gestoffeerde meubelen, is, naar omzet, Walloniës grootste meubelbedrijf, goed voor een exportoscar, in 1994 uitgereikt door prins Philip en Robert Urbain (PS).

De grote doorbraak voor Rom komt begin de jaren ’80. De producent van stoelen uit schuimplastiek, een aktiviteit gestart in 1970, gooit het over een andere boeg. De petroleumkrisis maakt de grondstof voor Roms stoelen, het polyuretaan, onbetaalbaar. In Eupen wordt ferm geïnvesteerd in een R&D-afdeling en die pakt uit met een nieuwsoortig simili-leer. Het produkt slaat aan en even later zegt Rom de stoelen vaarwel. De Eupense onderneming gooit zich in de niche van het eigentijdse meubel.

De kollektie Junges Wohnen tekent vandaag voor 35 verschillende modellen en 130 verschillende overtrekstoffen.

In eigen land, waar ook de jeugdige koper nog steeds stijlmeubelen prefereert, haalt Rom weinig omzet. Tachtig procent van de totaalproduktie is bestemd voor de export ; ruim de helft gaat naar Duitsland, de rest naar Frankrijk, Nederland en het groothertogdom Luxemburg. Zwitserland en Oostenrijk tonen zich de voorbije jaren als dé groeimarkten. Vooral daar wil Rom nog dit jaar haar klantenbestand gevoelig uitbreiden. Om die doorbraak te realizeren, werd in het Eupense moederbedrijf tegen 20 oktober 1995 datum waarop de nieuwe vestiging op het Eupense industrieterrein officieel zou worden geopend een verhoging van de produktiekapaciteit van 15 à 20 % nagestreefd. Die streefdatum is sinds kort weer vooruitgeschoven. De reden : Rom is weer eens gekonfronteerd met de hamer van Thor.

Reeds in februari 1991 werden tientallen gezinnen geëvacueerd nadat een brand in de toenmalige Rom-vestiging in de vroegere gebouwen van Chocolaterie Jacques nabij het station van Eupen in de vlammen opging. De brand nam meteen de vorm aan van een minikatastrofe waarbij in een wijde omtrek iedereen uit de huizen moest in de oude stadswijk Kettenis. Via de radio werden de buurtbewoners aangemaand binnen te blijven : niemand wist precies welke chemische produkten in het bedrijf waren opgeslagen. Die brand leidde er wel toe dat Rom verhuisde naar het Eupense industrieterrein ; een investering van dik 320 miljoen frank.

Op vrijdag 1 september 1995 was het ook daar prijs : om 8 u.30 ‘s morgens brandde een deel van de pas sinds juni volledig operationele moedervestiging af. Een deel van het personeel is sindsdien technisch werkloos.

Het parket van Verviers daarentegen heeft er sinds die dag een opdracht bij. Op vraag van de Eupense brandweerkommandant schakelde de Eupense burgemeester Fred Evers (van de liberale PFF, Partei für Freiheit und Fortschritt) het parket in. Terwijl de Rom-direktie steevast de tesis van zelfontbranding hanteert, ruikt de brandweerkommandant een brandstichting. Er waren steekvlammen én drie brandhaarden, vandaar. En er is nog iets : amper 11 uur na de brand in Eupen, brandde het ook bij het meubelbedrijf Aida in het Poolse Olesnica (zie hoofdtekst). De balans daar was fataal : 5 arbeiders dood, 11 anderen (levensgevaarlijk) gewond.

Hoewel sinds die bewuste 1 september ’95 de hele familie Rom haar eigendomsrelatie met Aida afdoet als onbestaande, trokken nog op 3 september zowel Herbert, Käthe als Paul Rom spoorslags naar Polen. Volgens Edgar Rom in een gesprek met de Duitstalige krant Grenz-Echo van 5 september jl. zijn zijn ouders en broer vooral vertrokken richting Polen omdat ze, door de brand bij Aida, dringend nood hebben aan nieuwe toeleveranciers.

Stelt Edgar Rom in Grenz-Echo : “We voorzien in Eupen een kapaciteitsuitbreiding met 15 tot 20 %. Het komt er voor ons op aan zo vlug mogelijk nieuwe toeleveranciers te vinden. Omdat we in het verleden heel goed geboerd hebben met Poolse bedrijven zoeken we weer daar. “