China door de ogen van een journalist

Boeken over China hoeven niet altijd door professoren geschreven te zijn. VRT-journalist Stefan Blommaert biedt ons met De eeuw van Xi de meerwaarde van een verslaggever: hij gaat ter plaatse, observeert en praat met de Chinezen.

Dat levert verrassingen op. China is een economische en technologische wereldmacht in wording, maar misschien toch niet. “Chinezen hebben niet de bezieling van het wetenschappelijk en vernieuwend denken”, citeert Blommaert een Chinese ondernemer. De internetcensuur is alomtegenwoordig, maar houdt de teugels weer niet té strak, zodat de communistische autoriteiten de vinger aan de pols van het volk kunnen houden.

China mag dan een communistisch land zijn, het herbergt wel het grootste casino ter wereld: de Venetian in Macao. “China is echt rijk. Stinkend rijk. Dat merk je pas als je in Macao aan het werk bent”, krijgt Blommaert te horen. Het land telt 370 dollarmiljardairs. De groep van steeds rijker wordende rijken zorgt ervoor dat China tot de meest ongelijke landen ter wereld behoort, ook al is het aantal armen sinds 2005 met driekwart gedaald.

Maar de middenklasse groeit en omvat een kwart van de bevolking. Klimmen op de sociale ladder is mogelijk, maar dan moet er worden geknokt. Concurrentie en prestatiedwang zitten er bij de Chinezen diep in. Na de school volgt de concurrentie om een goede job en een lief. Vrouwen staan onder tijdsdruk, want vrouwen boven 27 jaar worden als hopeloze gevallen beschouwd. Mannen staan onder financiële druk, want zonder geld, flat en auto komen ze niet aan een partner. En omdat de twintigers druk bezig moeten zijn met hun carrière, zoeken hun ouders dan maar naar een geschikte huwelijkspartner, via speeddaten in parken of op pleintjes, gewapend met foto’s van hun telg.

Blommaert heeft net zo goed aandacht voor het grote China, met zijn technologische en geopolitieke ambities. Die prominente plaats op het wereldtoneel wil president Xi Jinping verwerven via de Nieuwe Zijderoute, een grootscheeps project van infrastructuurinvesteringen dat China economische en politieke invloed moet opleveren in grote delen van Azië, Europa en zelfs Afrika. “Het is een van de spectaculairste ondernemingen uit de geschiedenis van de mensheid”, schrijft Blommaert.