Barbaren in alle staten

De private-equityspelers kregen in 2012 een pr-klap. Mitt Romney fulmineerde op elke miljonair en miljardair die een private-equityfirma leidt. “Ze vernietigen banen en zelfs hele ondernemingen”, was zijn kritiek. Het publiek bekijkt hen sindsdien met misprijzen. 2013 moet dus wel beter worden, niet?

De auteur is redactrice media (en voormalig financieel correspondente) van The Economist.

Helaas pindakaas. 2013 wordt alweer een verschrikkelijk jaar voor de buy-outfirma’s. Veel van de grote opkopers van de jaren 2006-2007 sterven een verstikkingsdood. Volgens de onderzoeksfirma Preqin zijn 260 private-equityfirma’s tezamen op zoek naar 214 miljard dollar vers durfkapitaal. Sommige fondsen zijn al klinisch dood: hun investeringen zijn waardeloos en hun beheerders proberen alleen nog zo veel mogelijk fees te melken vooraleer ze hun investering opdoeken.

De fondsen die nog geld in de kas hebben, verliezen het. Private-equityfirma’s hebben maar vijf jaar de tijd om het geld dat de investeerders hen toevertrouwen uit te geven, anders moeten ze het terugbetalen. De sector zit volgens de consultant Triago op een volume van ongeveer 360 miljard dollar, waarvan 40 procent bijeengebracht werd voor de crisis en in 2013 geïnvesteerd moét zijn. Maar dat lukt niet. Er zijn gewoon onvoldoende goede bedrijven te krijgen tegen dumpingprijzen, want veel ondernemers wachten tot de economische vooruitzichten beter worden en ze een betere prijs kunnen bedingen. Als buy-outfirma’s hun geldschieters in 2013 terugbetalen, verliezen ze ook de lucratieve fees die ze verdienen met het beheren van dat kapitaal.

De shopaholicdagen zijn voorbij. In 2006 werd bijna een kwart van de fusies en acquisities uitgevoerd door private-equityfirma’s en leek er geen maat te staan op de omvang van de ondernemingen die ze konden opslokken. Maar sinds de financiële crisis zijn ze er niet in geslaagd ook maar één megadeal van 10 miljard dollar of meer in elkaar te steken. De kapitaalbeperkingen die op de banken wegen, betekenen dat lenen voor buy-outs zogoed als onmogelijk is.

Lang hebben ze gedacht dat mettertijd wel zaakjes te doen zouden zijn op de opkomende markten. Maar dat is moeilijker dan gedacht. China krioelt van de lokale firma’s die de westerse opkopers voortdurend de loef afsteken. Heel wat opkomende markten hanteren bovendien grenzen aan de controle die ze kunnen opkopen, of ze beschikken niet over voldoende uitgebouwde kapitaalmarkten.

Bye-bye buy-out

Heel wat bazen van private-equityfirma’s realiseren zich hoe slecht de toestand wel is en proberen andere zakelijke lijnen uit. Blackstone heeft 76 procent van zijn 190 miljard dollar aan activa in zaken als hedgefondsen en kredietactiviteiten geparkeerd. De Carlyle Group is nog meer gediversifieerd. De tendens dat buy-outfirma’s geen buy-outs meer doen, versnelt in 2013. KKR heeft zelfs plannen om fondsen te slijten aan kleine investeerders en jaagt daarmee op oma’s pensioen.

De Amerikaanse private-equitybazen hebben hun ontzaglijke fortuinen deels te danken aan een gunstige fiscale behandeling. Jarenlang hebben ze elke wijziging in de behandeling van de zogenoemde ‘carried interest‘ kunnen tegenhouden, maar daaraan komt in 2013 een einde. Ze worden ook meer op de vingers gekeken. In 2012 lagen de banken onder de loep van de toezichthouders, in 2013 is het de beurt aan private equity.

In 2013 is het 25 jaar geleden dat de meest iconische leveraged buy-out in de geschiedenis plaatsvond: de strijd van KKR om de controle over het voedings- en tabakconglomeraat RJR Nabisco voor 30,1 miljard dollar. Het verhaal wordt beschreven in het boek Barbarians at the gate. Het werd meteen ook de eerste grote ramp. De onderneming worstelde met de 20 miljard dollar aan schulden die haar werden opgedrongen en werd uiteindelijk opgesplitst. Weinigen herinneren zich de nasleep of weten nog dat KKR aan de hele zaak geld verloor. Het is een passende verjaardag in een erg somber jaar.

ALEXANDRA SUICH

De shopaholicdagen zijn voorbij.