600 Belgische ondernemers verwerpen vermogensbelasting in open brief: ‘Ze doodt investeringen, jobs en welvaart’

Als de volgende federale regering een vermogensbelasting invoert om mee het gat in de begroting te dichten, dan gaat die beslissing ten koste van lokale bedrijven, jobs en welvaart. Dat staat in een open brief die meer dan 600 ondernemers hebben ondertekend. Het vermogen van ondernemers is “geen berg cash”, het zit in machines, onderzoek, ontwikkeling en aandelen, klinkt het.

De open brief is afkomstig is van FBN, de organisatie van Belgische familiebedrijven. De vereniging die 110 grotere Belgische familiebedrijven vertegenwoordigt, maakt zich zorgen over de gevolgen van een vermogensbelasting. Heel wat partijen zetten zo’n belasting op het vermogen – ook wel de miljonairstaks genoemd – op de agenda als een nieuwe belasting die mee de Belgische begroting op orde moet brengen.

Meer bepaald de Vlaamse partijen Groen en PVDA zijn voorstander van zo’n systeem. Groen pleit voor een taks op vermogens boven 2,5 miljoen euro, terwijl PVDA 2 procent belasting wil innen op vermogens boven 5 miljoen euro. Wie een vermogen van meer dan 10 miljoen euro heeft, wordt daar voor 3 procent op belast, volgens het voorstel van de partij.

“Het vermogen van ondernemers is meestal geen berg cash, zoals het vaak wordt voorgesteld. Het geld zit in machines en investeringen van bedrijven, die bijdragen aan de welvaart van België”, benadrukt Philippe Haspeslagh, professor of strategy aan Vlerick Business School en voorzitter van FBN.

In de open brief stelt u dat familiebedrijven het meest de dupe zouden worden van een vermogensbelasting. Waarom?

PHILIPPE HASPESLAGH. “Een gelijkaardig plan is al ingevoerd in negen andere Europese landen en het werd weer afgevoerd in zes andere. Dat geeft ons meer inzicht in de gevolgen van zo’n maatregel. Kapitaalvlucht is een ernstig probleem. De grote bedrijven en multinationals zoeken andere oorden op om aan de verschillende vormen van vermogensbelastingen te ontsnappen. Wie overblijft, en het meest wordt getroffen, zijn de ondernemers en bedrijven die het meest in België verankerd zijn: de familiebedrijven en kmo’s.

‘Wie het meest wordt getroffen, zijn de ondernemers en bedrijven die het meeste in België verankerd zijn: de familiebedrijven en kmo’s’

Philippe Haspeslagh, voorzitter FBN

“Waarom is het zo problematisch dat zij de rekening betalen? Omdat het gaat om ondernemers die soms al generaties lang bijdragen aan de Belgische welvaart. Ze creëren jobs en focussen op onze Belgische markt met hun investeringen. Die bedrijven betalen hier al belastingen, de derde hoogste van Europa. Verder zijn familiebedrijven goed voor 80 procent van de vennootschappen met personeel, 45 procent van de beroepsbevolking en meer dan een derde van het Belgische bbp.”

Maar er bestaat ook iets wat soms ‘oud geld’ wordt genoemd. Een nieuwe generatie besluit op een gegeven moment het familiebedrijf te verkopen en die weelde blijft voortbestaan in de familie.

HASPESLAGH. “Kijk eens naar ondernemers die hun bedrijf verkopen. Kijk naar welke herinvesteringen ze maken. Een eerste groep zijn serieondernemers die andere starters ondersteunen en bijdragen aan een ecosysteem. Het zijn vaak techondernemers. Een tweede groep van ondernemers die hun familiebedrijf verkopen, sticht nadien een familiy office. We kennen allemaal Alychlo van Marc Coucke of de family offices van de families Thermote en Vanhalst. Die ondersteunen andere bedrijven om te groeien.”

Is FBN wel een voorstander van een ander voorstel dat door Vooruit, cd&v en Vlaams Belang gedragen wordt: een belasting op de aangroei van of opbrengsten uit vermogen, ook wel een vermogenswinstbelasting genoemd?

HASPESLAGH. “Ik heb niet het mandaat om mij uit te spreken over een vermogenswinstbelasting of andere voorstellen van politieke partijen. Ik denk dat het aan iedere ondernemer is om daar een standpunt over te vormen. Meer belastingen zijn in elk geval niet het antwoord op ons begrotingsprobleem.

‘De discussie leidt de aandacht af van het feit dat er moet worden bespaard en dat er gewerkt moet worden aan een verhoging van de werkzaamheid’

Philippe Haspeslagh, voorzitter FBN

“Onze open brief focust op de negatieve gevolgen van een vermogensbelasting, want hoewel maar enkele Vlaamse partijen dat voorstel naar voren schuiven, leeft het ook bij onder meer PS en Ecolo in Wallonië. In dit land weet je nooit wat de nasleep kan zijn van zo’n voorstel bij de coalitievorming en het maken van een regeerakkoord. Er moeten altijd compromissen worden gemaakt en dus kan zo’n idee worden doorgeduwd, met de nefaste gevolgen van dien.”

Er moet wel een oplossing komen voor het oplopende begrotingstekort van momenteel 27,4 miljard euro. Europa verplicht België om dat tekort stevig terug te dringen. Het Planbureau heeft berekend dat de miljonairstaks van PVDA 4,7 miljard euro zou kunnen opbrengen.

HASPESLAGH. “Belangrijker is dat het Planbureau ook aangeeft dat er mogelijke negatieve gevolgen verbonden zijn aan de maatregel, die het niet heeft berekend. Denk aan de kapitaalvlucht, minder investeringen en jobverlies. Daarvoor kunnen we kijken naar voorbeelden uit het buitenland. In Frankrijk bracht een vermogensbelasting 6 miljard euro op, maar de negatieve gevolgen bedroegen tegelijkertijd 20 miljard euro. De belasting is daarom afgevoerd.

“De cijfers zijn één argument, maar er zijn ook praktische bezwaren. Hoe gaat de overheid het vermogen van elke belastingbetaler in kaart brengen? Met een vermogenskadaster? Er zijn ook mogelijke juridische gevolgen. In veel landen werd de maatregel aangeklaagd, omdat het in feite om een dubbele belasting gaat. Vermogen komt immers deels uit inkomsten die al zijn belast.”

Lees verder onder de foto.

De Belgische staat investeert toch ook in de verankering van Belgische bedrijven die het als strategisch beschouwt via de Federale Participatie- en Investeringsmaatschappij (FPIM)? Onlangs nam het bijvoorbeeld een belang van 5 procent in Umicore.

HASPESLAGH. “Inderdaad, maar dat brengt ons bij een strategisch bezwaar tegen een vermogensbelasting. Het zou toch gekkenwerk zijn als de staat eerst investeert in de verankering van enkele strategische bedrijven om ze vervolgens aan te zetten tot een verhuizing? Wat is het efficiëntste: een minderheidsbelang nemen in enkele bedrijven en zo miljarden investeren, of gewoon zorgen voor een goed ondernemersklimaat met belastingen die niet hoger zijn dan in het buitenland?”

Wat stelt FBN dan wel voor om de begrotingsproblematiek aan te pakken?

HASPESLAGH. “Werkgeversorganisaties nemen formeel een standpunt in over een brede waaier van onderwerpen, maar het probleem is dat een brede groep van ondernemers – de familiebedrijven – zich zelden expliciet uitspreekt over politieke thema’s.

“Het doel van deze open brief is dat we willen waarschuwen voor de gevolgen van de vermogensbelasting. Die discussie leidt de aandacht af van het feit dat er moet worden bespaard en dat er gewerkt moet worden aan een verhoging van de werkzaamheid. Als we in ons land een werkzaamheidsgraad van 80 procent halen, zou dat al 12 miljard euro opbrengen. Wij reiken de hand uit naar de politiek om na de verkiezingen mee aan oplossingen te werken.”

Lees ook: