Eén jaar na de Russische inval in Europa weten we nog lang niet waar die bloedige strijd ons uiteindelijk zal brengen. Wat we wel weten? De oorlog heeft een grote impact op ongeveer alles wat we doen. Lees Trends(.be) en u zal zien hoezeer verschillende actuele verhalen met de oorlog te maken hebben. Dat is al weken, al maanden, al een heel jaar zo.
Onze journalisten Daan Killemaes en Bert Lauwers gingen in Parijs praten met Jean-Pierre Clamadieu, de voorzitter van Engie. In een wereld zonder Russisch gas is de kernuitstap, die we jaren geleden beslist en evenveel jaren amper voorbereid hebben, op losse schroeven komen te staan. Niks is vanzelfsprekend. Voor het openhouden van twee kerncentrales is nog altijd een akkoord nodig met Engie over de maximumfactuur voor de berging van het kernafval. Méér kerncentrales langer in werking houden, is voor Engie en voorzitter Clamadieu helemaal niet aan de orde. Energie dreigt duur te blijven en nieuwe prijs- en aanbodschokken zijn waarschijnlijk. Niemand weet wat het energievraagstuk ons uiteindelijk zal kosten. Of hoe groot de impact op de industrie zal zijn.
Alles draait rond China en de veranderende geopolitieke verhoudingen. Europa heeft veel keuzes te maken.
Ondertussen blijft de economie verbazend robuust, dankzij flexibele bedrijven en een ijzersterke arbeidsmarkt. Doorslaggevend zijn de notoire steunmaatregelen die alvast in België recht naar de gezinnen zijn gestroomd. De jongste weken stijgt het consumentenvertrouwen. Dat kan ook moeilijk anders. Als je dat eerste loonbriefje ziet ná de indexaanpassing van januari en je merkt tegelijk dat de energiefactuur daalt, dan krijg je vanzelf vertrouwen. “De consument is overgecompenseerd”, zegt onder meer de Gentse econoom Gert Peersman. Het weze iedereen gegund, maar toch lijkt niemand tevreden. De bedrijven vrezen voor hun concurrentiekracht. De overheid heeft nieuwe putten gemaakt. De consument bespaart en in de peilingen groeien extreme partijen met links-populistische praatjes. Niemand lijkt in staat het beeld van een allesomvattende crisis bij te sturen.
Lees ook het gesprek met de Amerikaanse geopolitieke strateeg John Hulsman. Hij was een van de weinigen die de Russische inval correct heeft voorspeld én inzag dat het voor Poetin allesbehalve een walk-over zou worden. Vrolijker is hij niet geworden. Hij ziet te veel aarzeling in Europa en te veel druk op de schouders van de Verenigde Staten. Zeker bij de Republikeinse kiezers brokkelt de steun voor extra oorlogsinspanningen af. Alles draait rond China en de veranderende geopolitieke verhoudingen. Europa heeft veel keuzes te maken. Welke zaken willen we nog doen met China? Welke rol kunnen we zelf spelen in Azië, die strategisch en economisch uiterst belangrijke groeiregio? Zullen we dichter bij huis ooit in staat zijn zelf onze wil op te leggen aan wie onze manier van leven bedreigt? Zonder, of met een veel kleiner Amerikaans stootkussen? En hoe verhouden we ons tot de Amerikanen zelf? President Joe Biden voert zonder scrupules het protectionistische beleid uit waarvoor zijn voorganger werd verguisd. Ook tegenover zijn friends and allies.
Europa spreekt meer eensgezind dan in het verleden. We hebben op het juiste moment een sterke Europese Commissie. Brussel lijkt zelfs voor het eerst naar Oost-Europa te luisteren. Toch zal in dit decennium meer militaire kracht én diplomatiek vernuft nodig zijn om alle balletjes op het wereldtoneel in de lucht te houden. Dat is nieuw voor Europa. Misschien moeten we voor één keer van de Britten leren, die diplomatiek nog altijd boven hun gewicht boksen.
Eén jaar oorlog is een drama. Tegelijk had het allemaal vele malen erger kunnen zijn. Vooralsnog geen energietekort, geen recessie, geen ineengestort regime in Kiev. Laat ons daar vertrouwen uit putten en tegelijk leren uit onze fouten. Jaar twee begint. Het is niet anders.
1 jaar oorlog in Oekraïne
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier