Vincent Hamelink (Candriam): ‘Een klant wordt verondersteld 300 pagina’s te lezen over een beleggingsproduct’

Na een carrière van dertig jaar heeft Vincent Hamelink een goede kijk op het reilen en zeilen in het vermogensbeheer. Innovatie, duurzaamheid en werknemerstevredenheid zijn de speerpunten waarmee hij het verschil wil maken als nieuwe CEO van de vermogensbeheerder Candriam.

Vincent Hamelink is dertig jaar actief op de financiële markten. Hij werd onlangs CEO van de vermogensbeheerder Candriam, een van de grote spelers in ons land. “Ik begon in 1994, het jaar van de obligatiecrash”, vertelt hij. “Sindsdien ben ik nooit van werkgever veranderd, maar mijn werkgever is wel vaak van naam veranderd.” Hij begon als analist en werd later obligatiebeheerder bij Paribas Bank. Die werd overgenomen door Bacob, dat later overging in Artesia en rond de eeuwwisseling weer in handen van Dexia kwam. Na de financiële crisis werd Dexia ontmanteld. De tak van het vermogensbeheer werd omgedoopt tot Candriam, dat in 2014 werd overgenomen door de Amerikaanse levensverzekeraar New York Life.

Sindsdien gaat het steil bergop voor de Belgische vermogensbeheerder, die het vermogen onder zijn hoede zag verdubbelen van 70 miljard in 2014 naar 140 miljard euro nu. Voor hij enkele maanden geleden CEO werd, leidde Vincent Hamelink sinds een tiental jaar de investeringsstrategie van Candriam. Als we hem vragen hoe hij de sector van het vermogensbeheer tijdens zijn loopbaan heeft zien evolueren, schuift hij drie grote trends naar voren: “De aandacht voor duurzaamheid, de groeiende vraag naar niet-beursgenoteerde financiële activa of private assets, en de opkomst van passief beheer via ETF’s en indexfondsen.”

Elke vermogensbeheerder klopt zich tegenwoordig met duurzaamheid op de borst. Hoe substantieel zijn die beweringen dan nog?

VINCENT HAMELINK. “Van Candriam kun je echt wel zeggen dat het een pionier in duurzaam beheer is. Wij zijn daar al in 1996 mee begonnen. Toen sprak niemand daarover. Onze expertise in duurzaamheid is de belangrijkste reden waarom klanten voor ons kiezen. Zo’n 70 procent van onze groei kwam de afgelopen jaren van ESG-producten. In de Responsible Investment Brand Index (RIBI) waren wij dit jaar de meest duurzame vermogensbeheerder van de 600 die daar wereldwijd voor in aanmerking kwamen.”

Waarin komt die expertise precies tot uiting?

HAMELINK. “Omdat we er al sinds 1996 in investeren, hebben we een heel sterk team opgebouwd rond ESG. Alles wat we in dat domein lanceren, is gebaseerd op eigen onderzoek. Net als iedereen doet ons team daarvoor een beroep op externe data, maar het gaat daarmee aan de slag om tot een eigen aanpak te komen. Zo waren we bij de eerste die duurzame beleggingsoplossingen rond opkomende markten of duurzame hoogrentende obligaties lanceerden. Zo doen we het ook rond andere beleggingsthema’s waarin we door onze innovatieve oplossingen een reputatie hebben verworven.”

Zoals?

HAMELINK. “Onze beleggingsproducten rond gezondheidszorg zijn daar een voorbeeld van. We zijn al heel vroeg, rond 2000, begonnen met beleggingsfondsen in biotechnologie en oncologie. Ook daar hebben we tijdens die jaren expertise in opgebouwd, waarvoor klanten vanuit binnen- en buitenland naar ons komen. Ondertussen beheren we daar al 4 à 5 miljard euro in. We hebben toen al onderkend dat gezondheidsthema’s als biotech en oncologie op lange termijn groeipotentieel hadden, waardoor ze het beter dan het marktgemiddelde zouden doen. Hetzelfde geldt voor duurzame thema’s als het klimaat en de circulaire economie. Bedrijven die daarin actief zijn, móéten wel sterk groeien door het brede maatschappelijke belang van die thema’s.”

Elke vermogensbeheerder zit op die duurzaamheidstrein. Hoe kunnen hun klanten daarin het kaf van het koren scheiden?

HAMELINK. “Onder meer door in de rapporteringen te kijken of die beheerders die expertise zelf in huis hebben, of daarvoor enkel een beroep doen op externe dataleveranciers. Wij rapporteren heel uitgebreid hoe we dat aanpakken. Dat gezegd zijnde, voor klanten zou het veel eenvoudiger moeten. Als ik alle documenten verzamel die een klant verondersteld wordt te lezen over een beleggingsproduct, dan kom ik aan 300 pagina’s. Europa heeft veel regels uitgevaardigd over de duurzaamheidsrapportering van beleggingsproducten en -diensten, maar dat zou veel beter op het niveau van de bedrijven gebeuren. Dat zou het voor onze sector veel eenduidiger maken.”

Een andere trend die u de afgelopen jaren zag, was die van niet-beursgenoteerde activa. Hoe speelt Candriam daarop in?

HAMELINK. “In de laatste decennia zijn vooral grote institutionele investeerders beginnen te kijken naar illiquide private beleggingen zoals private equity, privéschuldpapier, infrastructuur en vastgoed. De lage rente was daar de belangrijkste reden voor. Wij zijn van oorsprong gericht op de kapitaalmarkten, dus hebben we in die domeinen gerichte overnames gedaan om ook daarin een aanbod te hebben. Bovendien hebben we via onze moedermaatschappij New York Life toegang tot een breed aanbod aan Amerikaanse private activa.”

Ziet u ook belangrijke trends onder de particuliere beleggers?

HAMELINK. “Daar zien we duidelijk meer aandacht voor thematische producten en oplossingen. En we zien ook steeds meer interesse voor ETF’s. In de Verenigde Staten is dat marktaandeel nog groter, maar bij ons groeit het ook.”

Zijn ETF’s, fondsen die slaafs een index volgen, de grootste concurrent voor de actieve vermogensbeheerders?

HAMELINK. “Wij zien die niet als concurrentie. ETF’s zijn een goed instrument om snel een bepaalde blootstelling aan een domein te krijgen, maar het is eerder complementair aan wat wij doen. Als je ESG echt wilt integreren in een investeringsstrategie, moet je dat met actief beheer doen.”

Is de meerwaarde van actief beheer dan vanaf nu gelegen in die ESG-integratie? Zullen actieve beheerders zich met andere woorden in de toekomst rechtvaardigen met het feit dat ze op ESG-vlak goed bezig zijn, ook al is het financiële rendement lager dan het marktgemiddelde?

HAMELINK. “Nee, wij zijn ervan overtuigd dat je ESG moet integreren voor een goede investeringsstrategie op lange termijn, omdat de groei in de toekomst vooral van duurzame activiteiten zal komen. Veel studies tonen ook aan dat je daarmee het risicogewogen rendement van je beleggingen vergroot.”

ETF’s zijn ook populair vanwege hun lage kosten. Als je dat koppelt aan de bevinding dat het merendeel van de actieve beheerders er op lange termijn niet in slaagt de markt te verslaan, welk bestaansrecht heeft actief beheer dan nog?

HAMELINK. “We hebben aangetoond dat je met gedegen actief beheer de markt wél kunt verslaan, bijvoorbeeld in het domein van hoogrentende bedrijfsobligaties waar we met onze eigen kredietanalyse betere rendementen konden neerzetten dan met ETF’s. Met sommige thema’s waar we al lang rond werken, zoals biotech, hebben we ook de markt verslagen. De laatste jaren werd het rendement van de aandelenindexen vooral bepaald door de megacaps, de allergrootste beursbedrijven, die buitenproportioneel goed presteerden. Maar er zal een tijd komen dat die megacaps minder zullen presteren.”

Candriam is een multi-assetbeheerder. Hoe kunt u nog een eigenheid kweken en daardoor boven het maaiveld uitsteken, als u in zo’n breed palet van activa actief bent? Is er niet te veel eenheidsworst in de sector van vermogensbeheer?

HAMELINK. “De basis van onze eigenheid is heel simpel: duurzaam beheer. En verder is het voor onze klanten belangrijk dat we in verschillende activaklassen actief zijn, om hen in verschillende omgevingen advies te kunnen geven. Als je enkel hoogrentende obligaties beheert, kun je alleen maar dat aanbieden, ongeacht of het daar een goed moment voor is. Maar om gebalanceerde oplossingen en portefeuilles voor klanten te kunnen bouwen, heb je een brede expertise nodig over verschillende activaklassen heen, zoals obligaties en aandelen. Let wel: we doen niet alles. Wij beheren bijvoorbeeld geen private activa, enkel beursgenoteerde instrumenten.”

Een andere algemene trend is die van artificiële intelligentie. Welke impact heeft die op uw sector?

HAMELINK. “Zoals in de rest van de samenleving is digitalisering ook bij ons heel prominent. Wij gebruiken artificiële intelligentie en machinelearning al langer voor zogenoemde quantfondsen. Die worden beheerd via kwantitatieve modellen die gevoed worden door steeds meer nieuwe data. Technologie en innovatie blijven cruciaal om onze beleggingsprocessen robuuster te maken.”

Hebt u een voorbeeld van hoe Candriam dat gebruikt?

HAMELINK. “We hebben bijvoorbeeld portefeuilles gebouwd met als leidraad de opwarmingsdrempel voor de aarde tot maximaal 2 graden. Daarin hebben we bepaalde klimaatmodellen geïntegreerd. We hadden dat ook met een drempel van 1,5 graden kunnen doen, maar dan was de portefeuille te geconcentreerd geweest, wat geen optimale oplossing is voor de klanten. Er moet een gezond evenwicht blijven tussen financiële doelen, risico en duurzaamheid.”

Zullen de klanten iets merken van artificiële intelligentie en digitalisering?

HAMELINK. “De klantenervaring zal daardoor aanzienlijk veranderen. Klanten zullen veel meer in detail inzicht krijgen in hun portefeuilles, bijvoorbeeld rond ESG-data en de evolutie daarvan in hun portefeuilles.”

Veel sectoren klagen over personeelstekort. Vindt u nog makkelijk mensen?

HAMELINK. “Wij vinden wel nog mensen. We gaan ook prat op de gemiddelde anciënniteit van onze werknemers, die met gemiddeld zestien jaar vrij hoog is. Die stabiele basis is ook een belangrijk signaal naar onze klanten. We proberen mensen aan te werven die uitstekende professionals zijn en de juiste soft skills hebben om samen te werken, en wiens mentaliteit gericht is op duurzaam investeren. We hebben een unieke cultuur en onze reputatie als werkgever is bekend: we ontvangen meer cv’s dan ooit.”

Wat doet u om zulke tevreden werknemers te hebben?

HAMELINK. “We zetten niet in op vedettes en sterbeheerders, wel op sterke investeringsteams. Bij ons gaat het om de collectieve prestaties.”

Diversiteit is algemeen een werkpunt in de financiële sector. Hoe staat het daarmee bij Candriam?

HAMELINK. “Dat blijft moeilijk, maar we hebben duidelijke doelstellingen over dat de man-vrouwverdeling bij aanwervingen fiftyfifty moet zijn. Daar willen we met heel het personeelsbestand op termijn naartoe. En op leiderschapsniveau willen we tegen 2025 dat 30 procent vrouwen zijn. Let wel: de helft van ons beheerde vermogen valt al onder verantwoordelijkheid van vrouwen.”

Wat is uw ambitie als CEO?

HAMELINK. “De algemene strategie met de focus op duurzaam beheer blijft dezelfde. Ik wil daar wat extra accenten in leggen. Bijvoorbeeld door ons leiderschap in duurzaam beheer nog te versterken via eigen research en modellen. Daarnaast blijven we inzetten op innovatie en digitalisering om interne processen en de klantenervaring te verbeteren. Tot slot wil ik dat onze mensen de beste opleidingen krijgen, zodat ze voorop blijven met hun expertise. Dat is ons grootste competitieve voordeel.”