Bijna-akkoord stuit op nee van N-VA

Formateur Yves Leterme (CD&V) slaagde er afgelopen maandag in om bij vier van de onderhandelende partijen een goedkeurende knik te krijgen voor zijn communautaire nota. Er zouden nog vier knelpunten overblijven: de bevoegdheid voor de regio’s om zelf de vennootschapbelasting te verlagen en de kinderbijslag te verhogen (een probleem voor de Franstaligen), de verwijzing naar het behoud van de interpersoonlijke solidariteit (ligt moeilijk voor alle Vlamingen) en de mogelijkheid om bevoegdheden te herfederaliseren (niet te verkroppen voor N-VA).

Vier oranje-blauwe partijen stemden in met de voorlopige inhoud van de nota, alleen de N-VA hield de boot af. Volgens de Vlaams-nationalisten is de tekst ‘onvoldoende’ omdat hij geen garanties biedt voor een uitgebreide staatshervorming. Volgens het scenario dat nu voorligt, moet die plaatsgrijpen in een conventie (met daarbij de oppositiepartijen PS, SP.A, Groen! en Ecolo), bijgestaan door een college van ‘wijzen’. De regering bepaalt het menu en de timing van de staatshervorming. Het is over de manier waarop die twee elementen in het regeerakkoord worden geformuleerd, dat de laatste onenigheid zich voordoet.

De nota van Leterme vermeldt dat de eerste communautaire hervormingen in het najaar van 2008 door het parlement moeten zijn. De agenda van de conventie ligt helemaal nog niet vast, maar nu al is duidelijk dat hij een stuk magerder uitvalt dan CD&V had gehoopt. Oranje-blauw voorziet tegen eind 2008 een ‘evaluatiemoment’. Dat zou de eerste grote test moeten zijn voor de duurzaamheid van Leterme I.

Dat de conventie kan werken zoals de Vlaamse oranje-blauwe partijen hopen, is allerminst zeker. Nadat de PS eerder zijn medewerking had toegezegd, koppelde voorzitter Elio di Rupo afgelopen week voorwaarden aan de steun voor een tweederdemeerderheid. De PS vraagt onder meer dat het Brusselse gewest wordt uitgebreid, zodat er een corridor ontstaat tussen Wallonië en Brussel.

Als oranje-blauw het tot regering schopt, mag het zich ook verwachten aan een stevige sociale oppositie. ACV-voorzitter Luc Cortebeeck haalde afgelopen maandag zwaar uit naar de onderhandelaars en de manier waarop zij de politiek ‘gedegradeerd’ hebben. Cortebeeck eist dat de cao’s, de sociale zekerheid en het arbeidsrecht federale materie blijven. Een andere taakverdeling mag volgens hem niet alleen Vlaanderen ten goede komen en bovendien is een herschikking van de budgetten veel belangrijker dan die van de bevoegdheden.