Het land van de rijzende beurs

Redactie Trends

10-02-2017, 13:00 Bijgewerkt op: 07-12-2020, 19:49

We zijn van oordeel dat de Japanse beurs sinds eind 2012 uit een erg lange structurele berenmarkt (1989-2012) geklommen is en zich zodoende weer in een langdurige stierenmarkt (opwaartse beurstendens) bevindt. We denken dan ook dat het nog steeds interessant is voor een beperkt percentage in de Japanse beurs te beleggen.

Dit verhaal gaat over de Japanse beurs, maar is ook en vooral een les in beleggingspsychologie. Drie jaar geleden (2014) werd een enquête gehouden onder Japanse particuliere beleggers die in 1989 Japanse aandelen hadden gekocht. Het doel was te weten te komen of ze een kwarteeuw later nog altijd in aandelen belegd waren. Slechts 8 procent bleek nog steeds over een aandelenportefeuille te beschikken.

Dat is een effect van 25 jaar beursellende. Slechts weinigen houden het vol. Vandaag reclame maken voor de Japanse beurs en daarbij beweren dat die betere perspectieven biedt dan de Amerikaanse en de Europese aandelenmarkten zal niet veel indruk maken. De Japanse beurs heeft het te veel jaren heel slecht gedaan om nog de interesse van de gemiddelde westerse aandelenbelegger te trekken. Nochtans heeft de Japanse beurs dit en de komende jaren (stevig) potentieel.

Einde berenmarkt

Het is dan ook aan de meesten voorbijgegaan dat de bekendste graadmeter met betrekking tot de Japanse beurs, de Nikkei-index, tussen eind 2012 en de zomer van 2015 is van afgerond 8000 naar 21.000 punten is geklommen. Dat is een spectaculaire stijging van 160 procent. Dat valt weliswaar te relativeren vanuit een langetermijnperspectief. In 1989 bereikte diezelfde Nikkei-index een historische piek op 39.000 punten. In 1992 dook de index al weer onder 20.000 punten, om daar de komende twintig jaar niet meer echt boven te geraken. Integendeel, de bodems reikten steeds dieper, tot afgerond 8000 punten in de zomer van 2012.

We zijn van oordeel dat de Japanse beurs sinds eind 2012 uit een erg lange structurele berenmarkt (1989-2012) geklommen is en zich zodoende weer in een langdurige stierenmarkt (opwaartse beurstendens) bevindt. We denken dan ook dat het als diversificatie van de aandelenportefeuille nog steeds interessant is voor een beperkt percentage in de Japanse beurs te beleggen.

Krimpende bevolking

Meteen doet zo’n bewering wenkbrauwen fronsen. Japan? Dat is toch dat land met hele grote problemen! We beseffen ook wel dat de macro-economische situatie van Japan niet erg aantrekkelijk oogt. Het land heeft de meest vergrijsde en krimpende bevolking ter wereld. Al acht jaar daalt het bevolkingsaantal. In 2015 waren er 1,3 miljoen overlijdens versus 1 miljoen geboorten. Bijna een kwart (24,5%) van de bevolking is ouder dan 65 jaar en de prognoses luiden dat dat tegen 2050 circa 40 procent zal zijn. Bovendien heeft de land van de rijzende zon de hoogste overheidsschuld van bijna 250 procent ten opzichte van het bruto binnenlands product (bbp).

Het land kreeg begin jaren negentig te kampen met de combinatie van het ontploffen van een gigantische vastgoed- en beurszeepbel en heeft daarop absoluut niet adequaat en laattijdig op gereageerd.

Stevige steun van Bank of Japan

De oplossing zou ‘Abenomics’ moeten zijn. De term verwijst naar de Japanse eerste minister, Shinzo Abe. Hij kwam eind 2012 opnieuw aan de macht en heeft zich tot doel gesteld het land af te helpen van zijn chronische depressies en structurele deflatie. Daarvoor moet hij onder meer de inflatie weer naar 2 procent inflatie zien te krijgen.

De Japanse aandelenmarkt is evenwel het meest geholpen geweest kwantitatieve versoepeling (QE). De Bank of Japan (BOJ) deed in termen van bbp het dubbele van wat de Federal Reserve heeft gedaan. In oktober 2014 werd het bedrag nog tot 80.000 miljard yen (JPY) per jaar opgetrokken. Vorig jaar verraste BOJ-voorzitter Kurodaeerst nog met de invoering van een negatieve rente (-0,1%) op een deel van de reserves van de commerciële banken bij de centrale bank. Daarna werd in oktober het monetair beleid helemaal ondergeschikt gemaakt aan het begrotingsbeleid, door te kiezen voor de controle van de rentecurve. De bedoeling is de inflatie een tijdlang boven de oorspronkelijke doelstelling van 2 procent te brengen en de 10-jarige rente nog een hele tijd op of rond het nulpunt te houden. Daarvoor wordt flexibel omgesprongen met de looptijd van het gekochte staatspapier en met de omvang van de aankopen, bepaald op maandelijks 80 miljard yen.

De Bank of Japan blijft veruit de ijverigste centrale bank ter wereld en koopt bijvoorbeeld ook grote pakketten aandelen op (circa 10 miljard dollar op jaarbasis),wat uiteraard de Japanse beurs stevig ondersteunt. Daarnaast zet de aangepaste monetaire politiek de institutionele investeerders er ook toe aan vastrentend papier (vooruitzicht op rendementsverlies, tot mogelijk een negatieve reële rente van circa 2 procent) in aandelen om te zetten, want het aandelenpercentage in de portefeuilles was tot een 35-jarig dieptepunt gezakt. Bovendien stimuleert het de bedrijven eigen aandelen te gaan inkopen. Vorig jaar is het aantal Japanse bedrijven dat eigen aandelen inkocht met 30 procent gestegen ten opzichte van 2015.

Redelijk gewaardeerd

Tussen de zomer van 2015 en midden vorig jaar onderging de Japanse beurs een gevoelige correctie. Na de piek op 21.000 punten volgde een duik richting 15.000 punten in februari en nog eens in juni van 2016. We denken dat het om een dubbele bodem ging en dat toen een nieuwe opgaande fase op gang is gekomen, die ons al minstens boven die vorige piek van 21.000 punten zal brengen.

De evolutie van de Japanse yen is een belangrijke factor als we de perspectieven van de Japanse beurs bespreken. De forse daling van de yen ten opzichte van de dollar in de tweede helft van vorig jaar was het startsein voor een nieuwe opgaande beweging van de Japanse aandelenmarkt.

Japanse aandelen zijn nog steeds aantrekkelijk geprijsd. Het gemiddelde Japanse aandeel wordt verhandeld tegen respectievelijk 16 keer de verwachte winst voor dit jaar, 0,8 keer de omzet en 1,3 keer de boekwaarde. Ter vergelijking: voor een gemiddeld Europees aandeel uit de Stoxx600-index is dat 18 keer de verwachte winst, 1,3 keer de omzet en 1,8 keer de boekwaarde en voor een gemiddeld Amerikaans aandeel uit de Standard&Poor’s500-index 21 keer de verwachte winst, 2 keer de omzet en 2,9 keer de boekwaarde.

Nieuwe haussefase

Japanse aandelen hebben eigenlijk nog geen rerating ondergaan in termen van waardering, ondanks de ultralage rente. Het koersherstel van de afgelopen jaren heeft enkel de heropleving van de bedrijfswinsten gevolgd. Die bedrijfsresultaten zouden ook in 2017 verder moeten verbeteren. Koppel daaraan een te verwachten herwaardering van de beurs door de aanhoudende aankopen door de Bank of Japan, het versterken van de posities door particuliere en institutionele beleggers (nationaal en internationaal) en het toenemen van de inkopen van eigen aandelen door de Japanse ondernemingen. Opgeteld heb je dan een positief beursverhaal voor dit en de komende jaren.

Ishares MSCI Japan EUR hedged ETF

Er zijn verschillende trackers om in te spelen op een herstel van de Japanse aandelenmarkten. Het verschil zit in de onderliggende index die wordt gebruikt en het al dan niet afdekken van het valutarisico (en tegenover welke munt dat gebeurt). Onze favoriet (zie ook voorbeeldportefeuille) is de grootste Europese Japan-tracker, iShares MSCI Japan EUR hedged ETF. Die tracker behoort tot de iShares-fondsengroep van uitgever BlackRock Asset Management en is ongeveer zes jaar op de markt. De onderliggende waarde is de MSCI Japan index. Die telt op dit moment 318 Japanse grote en middelgrote bedrijven. Door de sterke spreiding is het gewicht van de individuele posities beperkt.

Tickersymbool: IJPE

ISIN-code: IE00B42Z5J44

Beurs: Euronext Amsterdam

Eerste notering : september 2010

Prestatie sinds 1/1/’17: +2,5%

Prestatie op 1 jaar: +9%

Prestatie op 3 jaar: +8%

Prestatie op 5 jaar: +14,5%

Jaarlijkse beheerkosten: 0,64%

Belangrijkste participaties

Toyota Motor: 5,0 procent

Topix-futures: 2,8 procent