Hernieuwde interesse voor mijnbouwers

Samen met de prijzen van onder meer ijzererts en koper zijn ook de koersen van de mijnbouwers, zoals BHP Group, Rio Tinto en Glencore de voorbije maanden sterk gestegen. BHP Group koerste naar het hoogste niveau sinds 2011. Het aandeel van Rio Tinto haalde zijn hoogste koers sinds 2008. Volgende maand rapporteren die bedrijven over de tweede helft van 2020. De verwachtingen zijn hooggespannen, nadat de analisten hun consensusprognoses hebben opgetrokken. BHP, Rio Tinto en Glencore hebben elk een andere focus.

BHP Group: elektrificatie

BHP Billiton veranderde in november 2018 zijn naam in BHP Group, maar de groep blijft uit twee aparte juridische entiteiten bestaan. Dat is nog een gevolg van de fusie tussen het Australische BHP Ltd. (Broken Hill Property) en het Britse Billiton Plc in 2001. Voor investeerders vormt het bedrijf één economische entiteit. Er is één managementteam, één raad van bestuur en alle aandelen hebben dezelfde stemrechten. Er is ook een notering in de Verenigde Staten als certificaat (ADR). Enkel de valuta waarin de aandelen noteren verschilt.

Ondanks de aanhoudend hoge ijzerertsprijs bleef de onderliggende bedrijfswinst in de eerste jaarhelft met 9,1 miljard dollar achter op de verwachte 9,4 miljard. De oorzaak ligt bij lagere opbrengsten uit andere grondstoffen en hogere kosten. Ook het dividend bleef onder de verwachtingen. Iets minder dan de helft van de onderliggende bedrijfswinst (ebitda) komt van ijzererts, koper levert ongeveer een kwart, de rest komt uit steenkool, olie en gas, nikkel en uranium. De koperprijs klom van een dieptepunt van iets boven 4000 dollar in maart naar 8000 dollar in december. Dat is het hoogste niveau in bijna acht jaar, maar nog ver onder de piek van 2011.

BHP wil zijn ecologische voetafdruk verkleinen, en zet daarom volop in op de elektrificatietrend. Met een hoger aandeel van koper en nikkel wil BHP inspelen op de verwachte groei van de groene economie. Zowel in de Verenigde Staten als in China zijn grootschalige infrastructuurwerken gepland, wat de vraag naar beide metalen sterk moet doen toenemen. De energietak van de groep gaat op de schop. De groep schrapt steenkool voor de elektriciteitsproductie en verkoopt participaties in steenkool voor staal. BHP wil in het lopende decennium zijn uitstoot van broeikasgassen met 30 procent verminderen door meer hernieuwbare energie te gebruiken en diesel als brandstof voor transport te vervangen door vloeibaar aardgas.

BHP had na de eerste jaarhelft een nettoschuld van 12 miljard dollar, of 1,5 keer de ebitda. Die ratio zal in 2021 dalen, naarmate de kasstromen en de ebitda verder toenemen. BHP keert normaal de helft van de ebitda uit als dividend. Tegen de huidige prijzen voor ijzererts en koper zal het dividend in 2021 een stuk hoger liggen. BHP Group is voor de langere termijn koopwaardig,maar een consolidatieperiode is na de sterke klim waarschijnlijk (rating 1B).

Rio Tinto: ijzererts

Bij Rio Tinto ligt de focus op ijzererts. In de eerste jaarhelft was 80 procent van de ebitda, 7,7 miljard dollar, afkomstig van ijzererts. Aluminium, koper en diamant en energie stonden samen in voor de rest. De steenkoolactiva waren al afgestoten. IJzererts was in negen jaar niet meer zo duur. Tot eind oktober schommelde de prijs van een ton nog rond 110 dollar, om nadien te pieken op 180 dollar. De productiekosten schommelen zowel bij Rio Tinto als bij BHP rond 15 dollar per ton. De winstmarges zijn nu dus gigantisch.

Rio Tinto kwam vorig jaar in opspraak toen bij de productie van ijzererts in de West-Australische regio Pilbara de Juukan Gorge-rotsformatie werd opgeblazen. De vernietiging van de site met 46.000 jaar oude grotten met een groot cultureel en archeologisch belang voor de oorspronkelijke bewoners van Australië leidde tot een parlementaire onderzoekscommissie. De CEO, Jean-Sébastien Jacques, moet op 31 maart het bedrijf verlaten. Hij gaf de fakkel op 1 januari door aan voormalig financieel directeur Jakob Stausholm. Daarmee is het schandaal nog niet van de baan. Er volgen allicht herstelbetalingen en het bedrijf moet misschien de manier waarop het in Pilbara aan mijnbouw doet, aanpassen.

Oyu Tolgoi in Mongolië speelt een belangrijke rol in de groeistrategie van Rio Tinto. Daar zal het bedrijf op kruissnelheid 500.000 ton koper per jaar produceren. Het maakt van Oyu Tolgoi de derde grootste kopermijn ter wereld. Ze moest vorig jaar al operationeel zijn, maar door vele vertragingen wordt het oktober 2022. De verwachte kostprijs van 6,8 miljard dollar voor de eerste fase ligt 1,5 miljard dollar hoger dan geraamd.

De nettoschuld bleef na de eerste jaarhelft beperkt tot 4,8 miljard dollar, of 0,9 keer de ebitda. Het reguliere dividend van Rio Rinto bereikte in de eerste jaarhelft een record, maar door de hoge onzekerheid kwam er nog geen uitzonderlijk dividend. Naarmate de schuld daalt, kan dat er in 2021 wel van komen. Rio Tinto is onze favoriet onder de grote mijnbouwers en is koopwaardig (rating 1B).

Glencore: buitenbeentje

De rally in ijzererts ging aan Glencore voorbij, omdat de mijnbouwer die grondstof niet produceert. Glencore is vooral afhankelijk van steenkool, metalen als koper, kobalt, nikkel, zink en lood, en in mindere mate olie. Er is ook nog een divisie die zich bezighoudt met landbouwgrondstoffen. Glencore verkocht in 2016 de helft van die afdeling en heeft nu nog 49,99 procent. Eind vorig jaar veranderde de naam van Glencore Agri naar Viterra, wat volgens waarnemers een eerste stap is naar een mogelijke verzelfstandiging of zelfs een aparte beursnotering.

Glencore onderscheidt zich van de andere mijnbouwers met een handelsdivisie (trading) die grondstoffen aan- en verkoopt, niet alleen de grondstoffen die de groep zelf produceert. Die divisie is niet cyclisch en redt dus vaak de meubelen in een neergaande economische cyclus. Dit deed ze ook in de eerste helft van 2020, toen door de impact van de coronamaatregelen de productie van de meeste grondstoffen daalde. De output van koper kwam 11 procent lager uit. De kobaltproductie daalde zelfs met een derde door de sluiting van de Mutanda-mijn in de Democratische Republiek Congo. In het derde kwartaal herstelden de productiecijfers, maar eind september lagen de cijfers van 2020 bij de meeste grondstoffen nog steeds lager dan in dezelfde periode in 2019. De jaarprognoses voor onder meer nikkel en steenkool werden verlaagd.

Glencore leed in de eerste jaarhelft een nettoverlies van 2,6 miljard dollar door een afschrijving van 3,2 miljard dollar wegens waardeverminderingen bij koperactiva in Zambia, steenkoolactiva in Colombia en olie-activa in Tsjaad. De aangepaste bedrijfswinst (ebitda) lag met 4,8 miljard dollar wel 13 procent lager dan een jaar eerder maar boven de verwachte 4,3 miljard. De handelsdivisie boekte 2 miljard dollar winst, ruim de helft meer dan een jaar eerder. Ongeveer 1 miljard dollar kwam van de handel in olie, waarbij Glencore profiteerde van de extreem hoge volatiliteit van de olieprijs. In de tweede jaarhelft heeft de handelsdivisie wellicht iets minder goed gepresteerd. Bij de basismetalen is het net omgekeerd, en zullen de fors gestegen prijzen voor grotere kasstromen zorgen.

Door de grote kapitaalbehoefte van de handelsdivisie, gecombineerd met de aanhoudende corona-onzekerheid, besliste het management van Glencore vorig jaar om het voorgestelde dividend van 2,6 miljard dollar toch niet uit te keren. Het bedrijf geeft de voorkeur aan de afbouw van schulden. De nettoschuld bedroeg na de eerste jaarhelft 19,7 miljard dollar, flink hoger dan die van BHP en Rio Tinto en boven de gewenste 10 tot 16 miljard dollar. Bij de bekendmaking van de jaarcijfers zal duidelijk worden hoe snel het dividend hernomen kan worden.

Glencore is een stuk goedkoper dan BHP en Rio Tinto, maar heeft ook een hoger risicoprofiel door zijn afhankelijkheid van steenkool en de volatiele handelsdivisie. Tegen de mijnbouwer loopt ook nog een onderzoek naar corruptie in de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk en Brazilië. Glencore is speculatief koopwaardig met het oog op hogere basismetaalprijzen en een herneming van het dividend (rating 1C).