1. Waarom starten met beleggen?

Deze pagina geef u een stappenplan over beleggen voor beginners. De hele bedoeling van beleggen is uw geld beter te beschermen tegen de inflatie op de lange termijn, het liefst zelfs veel beter. Sparen brengt niet genoeg op om de koopkracht van uw geld op peil te houden.

Laat ons er even van uitgaan dat het leven elk jaar minstens 2 procent duurder wordt. Als u vandaag 1.000 euro nodig hebt om elke maand uw boodschappen te doen en uw rekeningen te betalen, dan hebt u voor diezelfde uitgaven over vijf jaar 1.104 euro nodig.

Uw horizon of doel kan verschillen. De ene belegt om tegen het pensioen een spaarpot op te bouwen, die alle uitgaven dekt waarvoor het pensioen van de overheid niet volstaat. De andere belegt om voldoende te sparen om een eigen huis te kopen of droomt van een wereldreis.

Bekijk ook deze video over beleggen voor beginners: wat is beleggen en waarom zou ik het doen?

2. Hoeveel geld heb ik nodig?

Met een spaarbuffer van drie tot zes maandlonen om onverwachte uitgaven op te vangen, mag u stilaan aan beleggen beginnen te denken. Op een spaarrekening brengt uw spaargeld niet veel op. Door met uw geld te beleggen, kunt u een hoger rendement halen. U moet er rekening mee houden dat de prijzen gemiddeld met 2 procent per jaar stijgen. Het ene jaar ligt de inflatie al wat hoger dan het andere, maar op de heel lange termijn ligt de inflatiedoelstelling van de meeste centrale banken op 2 procent. Dat betekent dat u minstens 2 procent rendement nodig hebt om de koopkracht van uw spaargeld op de lange termijn te behouden.

Starten met beleggen kan met grote of met kleine bedragen. Bij sommige spelers kunt u letterlijk met wisselgeld beleggen. Er zijn verschillende online brokers (makelaars) op de markt die heel lage tarieven afficheren voor beleggers die met heel kleine bedragen willen investeren. Tegelijkertijd zijn er ook beurshuizen of vermogensbeheerder die zich specialiseren in een dienstverlening voor de meer vermogende beleggers of zelfs de ultrarijke beleggers.

3. Waar kan ik terecht om te beginnen met beleggen?

Soorten brokers

Beginnen met beleggen op de beurs kan enkel via gespecialiseerde tussenpersonen: banken, beurshuizen of makelaars (brokers) die rechtstreeks toegang hebben tot de beurs. Uw huisbankier is mogelijk ook zo’n partij, met een handige beleggingsapp waarmee u meteen aan de slag kunt.

Als u twijfelt of een tussenpersoon wel legit – rechtmatig – is, kunt u altijd bij de financieel toezichthouder FSMA aankloppen om te vragen of die tussenpersonen wel de juiste vergunningen hebben voor de diensten die ze u willen aanbieden. Als u zeker bent dat u de geschikte tussenpersoon hebt gevonden, dan kunt u doorgaans gratis een beleggersrekening openen en het beleggingsplatform leren kennen.

De tussenpersonen geven uw koop- of verkooporders door aan de beurzen. U betaalt die tussenpersonen voor het doorgeven van uw orders een makelaarsloon of transactiekosten per order. Die kosten kunnen verschillen naargelang het bedrag en naargelang de beurs. Soms rekenen die partijen ook een bewaarloon aan, gewoon om uw effecten veilig te bewaren. Sommige makelaars rekenen kosten aan voor diensten die elders gratis zijn. Het loont vooraf op internet op zoek te gaan naar tarievenvergelijkers.

Let op de kosten

Een spaarrekening is vrijwel altijd gratis. Bij al de rest komen kosten kijken: een­malige in- en uitstapkosten, jaarlijks weerkerende beheerskosten, kosten voor de verkoper, kosten voor de maker van de producten enzovoort. We brengen in kaart welke vragen u moet stellen aan uw adviseur, of op welke trefwoorden u moet zoeken in de informatie­fiches van financiële producten, om onaangename verrassingen te vermijden. De belangrijkste vragen bij beleggen voor beginners zijn de volgende:

• Zijn er eenmalige in- of ­uitstapkosten?
• Zijn er terugkerende of lopende kosten op het ­product?
• Is er een groot verschil tussen de aan- en de verkoopprijs?
• Komen er kosten kijken bij het omwisselen in andere munten?
• Rekent de bank een jaarlijks bewaarloon aan?
• Kost het extra om een dividend of een coupon te innen (van buitenlandse aandelen of obligaties)?
• Welke kosten worden aangerekend bij een overstap naar een andere financiële instelling?

Voor u zich klant maakt bij een financiële instelling, vult u het best een keer ‘tarievenlijst’ en de naam van de instelling in een zoek­machine in. Zo vindt u gemakkelijk een overzicht van alle kosten die een beleggingswebsite, een bank of een verzekeraar in rekening brengt.

Lees meer: welke kosten vreten aan het rendement van uw beleggingen?

4. Bepaal uw risicoprofiel

Cruciaal bij beleggen voor beginners is het risicoprofiel bepalen. We onderscheiden grosso modo drie profielen:

Dynamisch (merendeel aandelen)

Bent u een jonge twintiger die nog vrij en ongebonden leeft, met een beleggingshorizon van tien jaar of meer, dan kunt u gerust een groot deel van uw geld in aandelen investeren. De cash en de obligaties in de portefeuille dienen als kussen, om uw bips enigszins te beschermen als de beursrit hobbelig wordt. Het rendement moet van de aandelen komen.

Volgens de vuistregel moeten obligaties hetzelfde gewicht (in %) in uw portefeuille krijgen als u jaren op de teller hebt. U houdt ook het best altijd wat cash aan (boven op uw spaarbuffer voor onverwachte uitgaven) om toe te kunnen slaan als er zich buitenkansen op de beurs voordoen. Soms kent de beurs of een bepaald aandeel een tijdelijk dipje en dan kunnen beleggers koopjes doen.

Evenwichtig (50/50)

Bent u een dertiger met een concreet doel, zoals het kopen van een huis, dan stapt u beter over naar een evenwichtige of zelfs defensieve beleggingsportefeuille. Als u uw droomhuis hebt gevonden, moet u meteen het geld op tafel kunnen leggen en dan hebt u geen tijd meer om een beurscrisis uit te zweten. Bent u een veertiger of vijftiger met kinderen die over enkele jaren gaan studeren en op kot willen? Ook dan gaat u beter niet voluit met al uw spaarcenten in aandelen.

Hebt u helemaal geen zin in huisje-boompje-beestje? Moeten uw kinderen zelf hun kot bekostigen? Blijf dan gerust verder dynamisch beleggen. Hebt u uw droomhuis al gevonden en hebt u na de afbetaling van de lening nog veel financiële ademruimte, investeer dat geld dan gerust opnieuw voor de lange termijn in aandelen.

Defensief (merendeel obligaties)

Ligt u wakker van de rode lijntjes in uw beleggingsportefeuille? Wilt u wat meer op veilig spelen? Bent u een zestigplusser en op pensioen, dan hebt u mogelijk meer inkomsten nodig waarop u kunt rekenen als aanvulling op uw pensioen. Dan kiest u beter voor een evenwichtige of zelfs voor een defensieve beleggingsportefeuille, waarin obligaties de dienst uitmaken.

Lees meer: beleggen voor aanvulling van uw pensioen

Er zijn nog tachtigers en zelfs negentigers die bijna al hun geld in aandelen investeren. Dat kan, als u het geld niet nodig denkt te hebben de komende tien jaar. Als u bang bent voor de rusthuisfacturen, dan bouwt u allicht beter wat meer veiligheid in met obligaties.

5. Kan ik mij laten begeleiden?

Verschillende brokers bieden webinars of tutorials aan rond beleggen voor beginners. Ze geven ook vaak allerhande beleggingsideeën, die officieel geen tips mogen genoemd worden, maar waar beleggers toch heel veel inspiratie kunnen halen.

Als u echt bij de hand genomen wilt worden, dan moet u bij een bank aankloppen. De meer vermogende beleggers kunnen terecht bij private banken of de private banking-afdeling van de klassieke banken. Voor dat segment bestaan er twee mogelijkheden:

• ofwel laat u zich adviseren, maar neemt u uiteindelijk zelf de beleggingsbeslissingen (adviesbeheer)
• ofwel laat u zich adviseren en geeft u de beslissing uit handen (discretionair beheer)

Voor de minder vermogende beleggers is ‘echt’ advies doorgaans te duur. Zij zijn niet welkom in private banking. Sommige banken bieden wel nog premium banking aan, een soort private banking light voor de middenklasse.

Grosso modo bestaan er voor de kleinere portemonnees eveneens twee mogelijkheden:

• ofwel neemt u zelf de beleggingsbeslissingen (execution only)
• ofwel geeft u de beleggingsbeslissingen volledig uit handen door uw geld in een fonds of ETF te stoppen of aan een robo-adviseur te geven.

Waarom moet ik vragen beantwoorden als ik zelf wil beleggen?

Er is een Europese beleggersrichtlijn (MiFID) die tussenpersonen verplicht hun klanten beter te leren kennen, vooraleer ze beleggingsproducten verkopen aan die klanten. Banken mogen alleen producten aanbieden, die passen bij het risicoprofiel van de klant. Uw risicoprofiel hangt onder meer af van het inkomen en het al opgebouwde vermogen, of u al dan niet denkt wakker te liggen van een beurscrash en wat u al afweet van beleggen (lees hier meer).

Vrij recent is er nog de verplichting bij gekomen dat banken moeten polsen naar de duurzaamheidsvoorkeuren van hun klanten. Ze moeten een gesprek aangaan over wat de klant al dan niet duurzaam vindt en of de klant het belangrijk vindt om duurzaam te beleggen.

Bij de execution only brokers, die louter en alleen beleggingsorders ontvangen en doorgeven, is er enkel een kennistest om na te gaan of u in complexe beleggingsproducten kunt en mag beleggen. Aandelen en obligaties worden in dat kader doorgaans niet als complexe producten beschouwd, maar opties bijvoorbeeld wel.

6. Wat zijn aandelen? Wat zijn obligaties en wat is een staatsbon? Dit zijn de voornaamste beleggingsproducten

7. Zo stelt u uw voorbeeldportefeuille samen

U bent een…

… startende belegger op jonge leeftijd

De cash en de obligaties in de portefeuille dienen als kussen, om uw bips te beschermen als de beursrit hobbelig wordt. Het rendement moet van de aandelen komen. Dat is het einddoel. Daar werkt u naartoe met uw beleggingen.

… ervaren belegger op middelbare leeftijd

Volgens de theorieboekjes zou u uw leeftijd in obligaties moeten hebben, maar het is niet zo gemakkelijk om obligaties die op vervaldag komen te vervangen. U kunt een stukje obligaties vervangen door cash. Tak21-levensverzekeringen bieden nog enig soelaas, voor wie zijn geld acht jaar lang kan vastzetten. U betaalt wel een belasting van 2 procent op uw storting, maar geen roerende voorheffing op de inkomsten zonder plafond. Zorg er wel voor dat u niet te veel instapkosten betaalt.

… voorzichtige belegger of een belegger op oudere leeftijd

Zelfs voorzichtige beleggers zouden het best nog een stukje van hun roerend vermogen in aandelen stoppen. U kunt ook defensief zijn in de keuze van de aandelen. Bedrijven als de Belgische netbeheerders Elia en Fluxys bijvoorbeeld zijn voor een deel van hun inkomsten afhankelijk van de rente. Wanneer de rente stijgt, dan stijgen hun inkomsten.

8. Tips, tricks en te vermijden valkuilen

Beleggen voor beginners houdt ook in: zich behoeden voor de klassieke fouten. Met deze lijst van de meest typische tien beleggersfouten en daaronder zes concrete tips weet u meteen waarop u dient te letten om de valkuilen te vermijden.

10 typische beleggersfouten

• U bent slecht geïnformeerd. Ga zelf op zoek naar achtergrondinformatie over de ondernemingen waarin u belegt
• U begrijpt niet waarin u belegt. Beleg alleen in ondernemingen die u kent en begrijpt.
• U spreidt onvoldoende. Een goede spreiding zorgt ervoor dat het risico van uw portfolio sterk afneemt.
• U houdt vast aan het verleden: historische prestaties van aandelen geven geen enkele garantie voor de toekomst.
• U loopt mee met de rest. Door kuddementaliteit lopen beleggers achter de feiten aan.
• U hebt geen geduld. Hou een beleggingshorizon van meerdere jaren voor ogen.
• U bent te emotioneel: hebzucht, euforie en paniek zijn slechte raadgevers en leiden meestal tot overhaaste beslissingen. Lees ook: de belangrijkste beleggersfouten zijn het resultaat van emotionele beslissingen.
• U streeft naar een perfecte timing. In de praktijk is het onmogelijk om het ideale moment te bepalen: daarvoor is de beurs te onvoorspelbaar. Veel beleggers worstelen met de vraag: wanneer aandelen verkopen? Lees hier 5 punten van aandacht.
• U hebt geen oog voor risico’s. Beleg dus alleen geld dat u écht kunt missen. En hou rekening met uw beleggersprofiel.
• U kijkt niet naar de kosten. Die kunnen soms hoog oplopen en het rendement aanzienlijk aantasten. Lees meer.

6 tips om fouten te vermijden

Tip 1: Een gouden tip bij beleggen voor beginners: houd een voldoende grote cashreserve aan om onverwachte uitgaven te dekken en in te spelen op zware beurscorrecties (zie hieronder: let op voor de berenmarkt).

Tip 2: Besteed meer tijd en energie aan het verdienen en het sparen van geld dat u kunt beleggen dan aan het zoeken naar de beste beleggingen van het moment.

Tip 3: Investeer het geld dat u spaart automatisch op regelmatige tijdstippen (bijvoorbeeld om de drie of zes maanden) in plaats van de pieken en de dalen van de beurs proberen te voorspellen.

Tip 4: Diversifieer uw beleggingsportefeuille over aandelen en obligaties, afhankelijk van uw risicogevoeligheid. Bent u niet bereid grote risico’s te nemen, beleg dan meer in obligaties. Dat betekent wel dat uw rendement wellicht lager zal zijn.

Tip 5: Weet waarin u belegt. Hoe werkt het beleggingsproduct? Wat zijn de risico’s? Hoe reëel zijn die risico’s? Investeer uw geld niet in iets waarvan u de risico’s niet kunt inschatten.

Tip 6: Laat u niet blind verleiden door tips van experts, vrienden of collega’s. Verkoop ook nooit in paniek. Probeer te profiteren van de paniek van anderen.

9. Informeer u met Trends

Voelt u zich klaar om te beginnen met beleggen? Blijf op de hoogte van de trends op de beurzen: volg onze wekelijkse beursblog

Jef Poortmans, journalist bij Trends en Trends Beleggen, schrijft elke maandag over de tendenzen op de beurzen. Lees hier zijn meest recente beursblogs:

Geld

Geld

Beursblog: aandelen en obligaties bieden niet langer beste diversificatie in uw beleggingsportefeuille

Geld

Geld

Beursblog: Stierenmarkt uranium nog niet voorbij

Geld

Geld

Beursblog: De vooruitzichten voor goud zijn niet denderend

Actuele adviezen

Onder leiding van de directeur strategie bij Trends Beleggen, Danny Reweghs, geeft een team van analisten u dagelijks beleggingsadvies. Lees hier de meest recente artikels:

Internationale aandelen

Internationale aandelen

Beleggingstip van de week: Sif Holding

Adviezen voor beleggen

Adviezen voor beleggen

Farma is meer dan vermageringspillen

Opties, derivaten & grondstoffen

Opties, derivaten & grondstoffen

Bescherming met indexopties

Internationale aandelen

Internationale aandelen

Sibanye Stillwater is erg goedkoop door onzekerheden

Brusselse aandelen

Brusselse aandelen

Almaar meer concurrentie voor Orange Belgium

Internationale aandelen

Internationale aandelen

Apple surft mee op AI

Beleggen voor beginners: beluister ook deze podcasts

Beluister de Trends Beleggen Podcast met Danny Reweghs

Interessant bij beleggen voor beginners evenals voor gevorderden: Danny Reweghs, Directeur Analyse en Strategie van Trends Beleggen, gaat elke donderdag in gesprek met Jef Poortmans en geeft wekelijks een inkijk in de recente evoluties op de financieel-economische actualiteit en neemt telkens één opmerkelijk aandeel, bedrijf of sector onder de loep. Volg de podcast ook via Spotify.

Chatsessies: stel uw vragen aan beursanalist Danny Reweghs

Danny Reweghs, directeur strategie Trends Beleggen, beantwoordt twee keer per week uw vragen over de actuele toestand op de financiële markten. Stel op dinsdag- en donderdagmiddag van 12 tot 13 uur uw vragen in deze chatsessie.