‘De oproep van Alexander De Croo voor een “groene pauze” is ook een electorale zet’

Eerste minister Alexander De Croo (Open Vld) pleit voor een pauze in het uitrollen van nieuwe Europese klimaatplannen. Inhoudelijk heeft hij zeker een punt. Zijn uitspraak is evenwel ook een onderdeel van de verkiezingscampagne richting 2024: de liberalen willen zich distantiëren van de groene partijen, die nu in de federale regering nochtans hun beste bondgenoten zijn.

 Als het regent in Parijs, druppelt het in Brussel. De juistheid van die uitspraak werd deze dagen nog maar eens bewezen. Onlangs riep de Franse president, Emmanuel Macron, tegenover bedrijfsleiders op tot een ‘groene pauze’. Investeren in de klimaat- en energietransitie is nodig, maar Europa komt maar beter niet met extra plannen.

Premier Alexander De Croo heeft de boodschap goed begrepen. Gisterenavond verklaarde hij in TerZake dat men voorzichtig moet zijn met het uitrollen van bijkomende klimaatplannen. Hij richtte zijn pijlen onder andere op de nieuwe ­natuurherstelwet, een geesteskind van Frans Timmermans, de vicevoorzitter van de Europese Commissie. In de nieuwe Europese wet staat dat landen de natuur moeten herstellen op 20 procent van hun grondgebied, en dat ze het gebruik van pesticiden moeten halveren tegen 2030. In de dichtbevolkte Benelux-landen zou dat opnieuw betekenen dat de bewegingsvrijheid van de landbouw en de industrie om te investeren, beperkt wordt.

Daarom zegt De Croo dat “je moet opletten dat je de klimaatkar niet gaat overladen”. Zijn redenering is dat een teveel aan maatregelen de bestaande plannen ondermijnt, zoals het Fit for 55-pakket, de wetgeving om de uitstoot van broeikasgassen tegen 2030 met 55 procent te verminderen. Een pauze in de  Europese milieu- en klimaatwetgeving moet vermijden dat het draagvlak bij de bevolking voor de groene transitie verdwijnt. Premier De Croo heeft daarin gelijk. Zoals VBO-baas Pieter Timmermans op Twitter stelde: “Een overladen kruiwagen valt altijd om. En dan gebeurt er niets meer.”

Geen groen-blauwe Vivaldi-as

Bij de PS en vooral bij Ecolo en Groen waren ze not amused over de uitspraken van De Croo. Op de sociale media krijg hij de volle laag. Een buitenstaander zou zich afvragen of de Vlaamse liberalen en de groenen nog in dezelfde regering zitten.

Dat Alexander De Croo onder vuur ligt van Groen en Ecolo, komt hem eigenlijk goed uit. Het is nog meer dan een jaar voor de verkiezingen, en voor de liberalen kan wat gekibbel met de groenen nooit kwaad. Zeker nu Open Vld het in de peilingen bar slecht doet en amper 10 procent haalt.

Het is een beproefd recept van de Vlaamse liberalen: tijdens een verkiezingscampagne de sociaaleconomische rechterflank opzoeken, om daarna in het regeringsbeleid steevast een bocht van 180 graden te nemen. Dat was in de Vivaldi-regering niet anders. Het wordt vaak vergeten, maar die steunde op een groen-blauwe as.

Deze coalitie werd geboren, toen de liberale en de groene partijen zich in de zomer van 2020 aan elkaar vastklonken, als een reactie op een mogelijk embryonaal regeerakkoord tussen de PS en de N-VA. Dat was niet zo moeilijk. De liberalen en de groenen zijn overtuigd belgicistische politieke formaties. Ze profileren zich graag als moderne, stedelijke partijen voor een hoger geschoold en “kosmopolitisch” electoraat. Zeker wat Open Vld betreft, was het soms met een vergrootglas zoeken naar de verschillen met Groen. De Vlaamse liberalen hebben zich de voorbije jaren omgevormd tot een nieuwe versie van het Nederlandse links-liberale D66.  In een aantal Vlaamse centrumsteden besturen de liberalen en de groenen niet alleen samen, ze nemen rond de meeste thema’s dezelfde standpunten in. Wellicht dacht Alexander De Croo dat het nu tijd was om even wat eigen accenten te leggen en wat nog overblijft van de donkerblauwe liberale achterban aan te spreken.

Al wordt het na de verkiezingen van 9 juni 2024 opnieuw business as usual, want als De Croo voor een tweede keer eerste minister wil worden, kan dat enkel in een Vivaldi bis. Mét de groene partijen dus.

Lees meer:

Agoria-CEO Bart Steukers over de natuurherstelwet: ‘Je moet ook niet masochistisch zijn’ (knack.be)