Lockdown doet Vlaamse export kelderen

In april, in volle lockdown, is de Vlaamse export 28 procent lager getuimeld. De export naar Groot-Brittannië kelderde zelfs met 38 procent. De cijfers komen van Flanders Investment & Trade (FIT). “We zullen twee tot vijf jaar nodig hebben om dit te boven te komen”, zegt CEO Claire Tillekaerts.

In april, toen een flink deel van Europa in lockdown zat, is de Vlaamse goederenexport met 27,7 procent teruggevallen tegenover dezelfde maand vorig jaar. Het is de grootste klap die de Vlaamse export incasseerde sinds 2002, aldus Flanders Investment & Trade (FIT), de Vlaamse overheidsdienst voor de promotie van export en buitenlandse investeringen.

De dramatische cijfers wijzen op de internationale verwevenheid van de Vlaamse economie, die instaat voor meer dan 80 procent van de Belgische uitvoer. “Vlaanderen is erg afhankelijk van de export”, zegt Claire Tillekaerts, de CEO van FIT. “Onze eerste exportbestemming is Duitsland. Dat land leed in april een exportverlies van 31 procent. Als je weet dat Vlaanderen een belangrijke toeleverancier is van de Duitse industrie, dan is de conclusie voor de Vlaamse export niet moeilijk te maken.” Onze export naar Duitsland daalde met 23,5 procent. Naar Nederland en Frankrijk kende de export telkens een terugval van 31 procent. Naar Italië ging het 18 procent lager. De koploper is Groot-Brittannië. Onze export naar dat land dook met 38 procent naar beneden in april.

Zowat alle productgroepen boeken een achteruitgang. Auto’s en auto-onderdelen leden het grootste verlies, 71 procent. Een andere sterke daler zijn brandstoffen, met 56 procent. Daar zullen de historisch lage olieprijs en de zwakke vraag een rol gespeeld hebben, aldus FIT. Een opvallende stijger is farmaceutica, met een toename van 29 procent. Dat laatste cijfer verklaart mee waarom onze export naar China vooruit ging, met 32 procent.

Risicospreiding

“Ik maak mij ongerust over onze tewerkstelling”, zegt Tillekaerts. “De exportsector in brede zin betekent ongeveer 850.000 banen. Dat is 34 procent van de Vlaamse tewerkstelling. Als onze export harde klappen krijgt, zullen daar veel ontslagen vallen.” De lockdown is inmiddels voorbij, maar de economische crisis begint nog maar. Wanneer komt onze export opnieuw op pre-coronaniveau? “We zullen twee tot vijf jaar nodig hebben om dit te boven te komen”, zegt Tillekaerts. “Al bij het begin van de crisis sprak een kwart van de Vlaamse ondernemers over een uitstel of zelfs afstel van investeringen die noodzakelijk zijn voor de groei van het bedrijf. Dat verontrust mij. Wereldwijd zouden de buitenlandse investeringen met 40 procent zakken. Ook dat is onrustwekkend. Want 54 procent van de toegevoegde waarde in de Vlaamse economie komt van buitenlandse bedrijven, alsook 40 procent van de industriële tewerkstelling.”

De Vlaamse bedrijven zullen alles moeten doen om hun marktaandeel terug te winnen, aldus Tillekaerts. “Intussen zijn er kapers op de kust gekomen, bedrijven uit landen die vroeger uit lockdown gekomen zijn. Onze exporteurs moeten ook hun geografische perimeter uitbreiden. Meer dan 70 procent van de Vlaamse export gaat nog altijd naar de EU27. Van die intra-Europese export gaat zowat 80 procent naar de buurlanden. Daar zit onze kwetsbaarheid. We moeten onze export geografisch diversifiëren, ook naar verre en opkomende economieën. Het is een kwestie van risicospreiding, maar in goede tijden zien we niet altijd het belang daarvan in. Het geeft een veilig gevoel om in het oude en bekende Europa te blijven.”