‘Corona moet de kering zijn voor onze jongeren’

De belangrijkste les is dat we talent niet mogen opgeven. Dat zegt Marc De Vos, decaan aan de Macquarie University in Sydney.

Corona geeft onze welvaart een oplawaai. Hoe hard die zal aankomen en hoe snel we ervan zullen herstellen, is nog onduidelijk. Maar de economie duikt en zal niet miraculeus terugveren. Experts verwachten een geleidelijke heropleving met veel blijvende schade. De grootste slachtoffers zijn de jongeren die aan het begin van hun loopbaan staan. Als we niet opletten, dreigt een verloren coronageneratie die blijvend de littekens van de pandemie zal dragen. Dat mag ons niet overkomen.

We hebben al eerder grote schokken meegemaakt. We kunnen leren uit de lessen van vorige crisissen. De belangrijkste les is dat we talent niet mogen opgeven. In de jaren zeventig hebben we massale jongerenwerkloosheid willen bestrijden met brugpensioen voor ouderen. Wat begon als een tijdelijke crisismaatregel, is geëindigd in een verrotte loopbaancultuur van talentdumping waarvoor zowel de jongeren als de ouderen nog altijd de rekening betalen.

Brugpensioen is rechtstreeks verbonden met minder werkgelegenheid, minder loopbaankansen en minder solidariteit in de financiering van de sociale zekerheid. We beleven een decennium van versnelde vergrijzing op de arbeidsmarkt. Als we de toekomst van de jongeren willen vrijwaren, moeten de ervaren werknemers vooral wat langer werken voor hun eigen pensioen. Er is hoe dan ook een grote natuurlijke uitstroom van babyboomers die ruimte maakt voor vervanging.

We kunnen het talent van werkzoekende jongeren ondersteunen via scholing en opleiding. Laten we budget vrijmaken voor een grote georganiseerde talentsprong, gekoppeld aan vaardigheden en werkervaring, met een mobilisatie van het bedrijfsleven. Als we eenmalig fors investeren in talent in plaats van talent af te schrijven, zullen we daarvan voor decennia de vruchten plukken. Ik pleit voor een uniek initiatief dat alle overheden en de sociale partners verbindt. We mogen de ambitie voor welvaartsgroei en succes niet opgeven. Onze jongeren verdienen het!

Ook in de economische relance kunnen we de jonge generaties helpen. Wie is er bij uitstek gebaat bij investeringen in nieuwe infrastructuur, in de digitale economie, in de energietransitie, en in het algemeen bij het stimuleren van een groenere economie? We willen geen klimaatgeneratie, evenmin als we een coronageneratie willen. Een betere mobiliteit, de versterking van het stedelijke weefsel en het ondersteunen van de woningmarkt zijn ook relanceopties met een groot rendement voor jongeren.

Dan is er de budgettaire kant van de medaille. Ons lange verleden van schuldverslaving en uitdijende overheidsschulden betekent tienduizenden euro’s toekomstige afbetalingen voor elke jongere in dit land. De beloftes van pensioenen en gezondheidszorg in de toekomst betekenen een impliciete schuld van minstens dezelfde omvang voor diezelfde jongeren. Gaan we hen daarbovenop tot de kinderen van de coronarekening maken?

Elk realisme gebiedt dat het herstelbeleid na de pandemie ook een belastingbeleid zal zijn. Er is een diepe put te dempen, over een lange periode van verstandige begrotingsdiscipline. Er is nood aan een brede belastinghervorming voor meer economische groei, meer ecologische duurzaamheid en meer solidariteit tussen de generaties. Het is gemakkelijk met een verlanglijstje van belastingverhogingen te komen. We hebben een gedurfde belastingherschikking nodig die de ondernemende en werkende krachten van onze jongeren ondersteunt.

Veel te lang hebben we onze jongeren opgezadeld met de zonden van hun ouders. Slecht bestuur, zieke overheidsfinanciën, een manke mobiliteit, een aftandse infrastructuur, onbetaalbare woningen, de onbetaalde vergrijzing en het opwarmende klimaat. Corona moet en kan de kering zijn. We moeten durven te kiezen voor de toekomst, voor de lange termijn. Geen brugpensioenatavisme, geen holle slogans voor deze of gene belastingverhoging. Wel een omslag richting meer welvaart en duurzaamheid, met meer verantwoordelijkheid voor elke generatie. Als we dat niet doen, dreigt radicalisering, en terecht.