Belgische bedrijven dringen hun CO2-uitstoot terug

Er zijn van die jaren dat je de tijdgeest bijna voelt verschuiven. 2020 was zo’n jaar. De klimaatactie is door de coronapandemie in een stroomversnelling gekomen, ook bij de ondernemingen. In 2021 gaat het nog sneller.

Een greep uit de nieuwsberichten van de afgelopen maand. Nestlé investeert bijna 3 miljard euro in de strijd tegen de klimaatverandering. De Zwitserse multinational wil tegen 2050 klimaatneutraal worden. Accenture Belux wil al tegen 2025 klimaatneutraal zijn en elektrificeert zijn wagenpark. Een VUB-onderzoek toont aan hoe de Vlaamse industrie klimaatneutraal kan worden.

In 2021 zal het klimaatplannen regenen. Het ene na het andere bedrijf zal aankondigen tegen welk jaar het klimaatneutraal wil zijn. Bedrijven zullen verhuizen naar gebouwen met groene energie, hun klimaatdoelen verbinden aan bonussen, innoveren met de verpakking van hun producten om minder afval te produceren, hun wagenpark vergroenen, zakenreizen met de trein stimuleren en uitzoeken hoe ze hun producten en hun zakenmodel kunnen verduurzamen.

Klimaat als zakenkans

Of de bedrijven hun zelfopgelegde deadlines halen, valt nog te bezien, maar de intentie is er alvast. Ze getuigt van een omslag: almaar meer ondernemingen denken na over hun voetafdruk. Van een extra kostenpost is het klimaat een zakenkans geworden. De aanzet van die ommekeer waren mogelijk de klimaatmarsen van 2019. Overal ter wereld schreeuwden scholieren zich schor om een gevoel van urgentie te doen ontvlammen bij de leiders van hun land. Ook heel wat bedrijfsleiders schaarden zich achter de oproepen voor een ambitieuzer klimaatbeleid. Plots straalde een Zweedse scholier meer leiderschap en kennis van zaken uit dan de Amerikaanse president.

In 2019 kapittelde Greta Thunberg de wereldleiders nog met lezingen, onder de titel Ons huis staat in brand. Nu roepen de wereldleiders dat zelf. Deze maand riep António Guterres, de secretaris-generaal van de Verenigde Naties, de regeringen op om de klimaatnoodtoestand uit te roepen. Meer dan dertig landen deden dat en het zullen er nog meer worden. De Europese Unie verscherpte haar klimaatdoelen. De 27 lidstaten willen hun CO2-uitstoot tegen 2030 verminderen met 55 procent in vergelijking met 1990. Eerder hadden ze 40 procent afgesproken. In 2050 wil de Europese Unie klimaatneutraal zijn.

Klimaatakkoord van Parijs

In januari, als Joe Biden wordt beëdigd als de nieuwe president van de Verenigde Staten, zal de mars richting klimaatneutraliteit weer wat versnellen. De Europese Unie met haar Green Deal, China en de Verenigde Staten – de economische zwaargewichten van de wereld – zullen dan elk een ambitieus klimaatbeleid hebben. Biden wil van het klimaatbeleid een prioriteit maken en zijn land weer achter het klimaatakkoord van Parijs scharen, waar zijn voorganger Donald Trump was uitgestapt. Het is bijna niet meer voor te stellen, maar dat akkoord was bijna mislukt, net als de vorige poging in Kopenhagen. Op zijn vijfde verjaardag is dat verdrag al iconisch. De uitdaging is ervoor te zorgen dat de aarde in 2050 maximaal 2 graden warmer is dan in de negentiende eeuw, en bij voorkeur slechts 1,5 graad. Die halve graad maakt een wereld van verschil, zeggen wetenschappers.

Doelstellingen stellen weinig voor zonder uitvoeringsplannen en een instrumentarium om ze te halen. De zeventien duurzaamheidsdoelstellingen (SDG’s) van de Verenigde Naties groeien uit tot een nieuwe universele taal waarin bedrijfsleiders van Brussel tot Tokio met elkaar praten over duurzaamheid.

Een paar weken geleden is The Belgian Alliance for Climate Action (Baca) opgericht. Dat initiatief van het duurzaamheidsnetwerk The Shift en het Wereldnatuurfonds (WWF) helpt Belgische ondernemingen die zich engageren voor het Science Based Targets Initiative (SBTi): ze formuleren een wetenschappelijk meetbare doelstelling, waarna ze twee jaar hebben om die te halen. Meer dan duizend bedrijven ter wereld hebben al zo’n doelstelling bepaald. In België doen onder meer AB InBev, UCB, Proximus, bpost en Spadel mee. Hun voorbeeld krijgt volgend jaar almaar meer navolging.

Internationale lettersoep

We zullen volgend jaar ook verdrinken in de letterwoorden. Op internationaal niveau is er naast de SBTi ook het CCCA (Collective Commitment to Climate Action). Die VN-organisatie verenigt wereldwijd 38 banken die tegen 2050 klimaatneutraal willen worden. KBC, ING, BNP Paribas en Triodos zijn erbij.

In de bedrijven zal de CSR-manager aanzien winnen. CSR staat voor corporate social responsibility of maatschappelijk verantwoord ondernemen. Een event als de CSR Professional of the Year krijgt jaar na jaar meer kandidaturen binnen en bewijst dat duurzaam ondernemen niet enkel voor grote bedrijven is weggelegd, maar ook een zaak van kmo’s is. In 2019 waren de organisatoren van de klimaatmarsen, waaronder Youth For Climate in België, nog gefrustreerd omdat hun marsen weinig impact hadden. Het is goed mogelijk dat de klimaatmarsen tegen eind 2021 overbodig zijn geworden.