Vergeet de recessie niet

Het consumentenvertrouwen in Vlaanderen is deze maand opmerkelijk gestegen. Dat concludeert de studiedienst van de Vlaamse regering op basis van de maandelijkse meting van de Nationale Bank (NBB). Het Vlaamse consumentenvertrouwen steeg in augustus met zeven punten, de op één na sterkste stijging sinds de start van de reeks in 2003.

Dat verleidde sommige media ertoe om te stellen dat de consumenten de recessie al vergeten zijn. Een boude bewering die niet alleen voortvarend klinkt, maar vooral zonde zou zijn. Want als we één zaak moeten leren van deze crisis, dan wel dat het niet weer business as usual mag worden.

De wereldwijde economie groeide de voorbije jaren onder meer dankzij de opmars van de groeilanden, maar evenzeer dankzij de epo die centrale banken en beleidsmakers toedienden, maar die in wezen kunstmatig was. De recessie vandaag is eigenlijk een gecumuleerd effect van crisissen die nooit tot volle wasdom mochten komen. De internetbubbel van 2000 en de aanslagen van 9/11 werden door de centrale banken en overheden bezworen met maatregelen die de kiemen van de crisis in zich droegen.

Ook deze crisis werd massaal te lijf gegaan door relanceplannen en staatsinterventies om erger te voorkomen, maar die structureel niets oplossen, waardoor een volgende crisis in de steigers werd gezet. Niks doen, was geen oplossing, maar denken dat we er uitkomen zonder structurele maatregelen en een terugkeer naar mindere maar echte groei, is naïef.

Dat de consument vandaag weer meer vertrouwen heeft, is positief, maar de meting gebeurde in de zomermaand augustus. Dan zitten vele consumenten, die hun buik vol hebben van de recessie, met hun hoofd in de zon.

Overigens merkte ACV-voorzitter Luc Cortebeeck afgelopen weekend in De Standaard terecht op dat flink wat consumenten lijfelijk nog niks hebben ondervonden van de crisis. Hun koopkracht steeg, en tal van niet-conjunctuurgebonden sectoren zoals de gezondheidszorg of overheidsinstanties merken op de werkvloer niks van de storm die buiten waait. Maar voor de arbeiders uit de zwaar getroffen industriële bedrijven die na hun vakantie weer geconfronteerd worden met tijdelijke werkloosheid, of zelfs ontslag, is de recessie pijnlijk voelbaar.

De veel geprezen en geciteerde groene scheuten in de macro-economie zijn redenen om hoopvol te zijn dat de bodem bereikt is, maar dat is nog geen teken voor een stevig en duurzaam herstel. De arbeidsmarkt reageert telkens met enige vertraging. En wie vandaag met talloze bedrijfsleiders spreekt, merkt de onzekerheid en vooral de angst dat we afstevenen op een koud najaar.

Het Planbureau ziet het aantal jobs in Vlaanderen dit en volgend jaar met 44.500 afnemen, voor België staat de teller op 200.000 verwachte ontslagen. Pas in 2011 zou de jobcreatie hernemen. En dan hebben we het nog niet over de prijs van de relanceplannen die een weerslag hebben op de begrotingen. Excessen in de markt mogen niet getolereerd worden en we zullen met zijn allen genoegen moeten nemen met minder. Geen leuk vooruitzicht, maar wel realistisch. Optimisme is dan wel een morele plicht, het hoofd afwenden is dom en gevaarlijk.

Door Lieven Desmet

De recessie vandaag is eigenlijk een gecumuleerd

effect van crisissen die nooit tot volle wasdom mochten

komen.