Nieuwe effectentaks: de regering volgt de weg van de minste weerstand

We zouden stilaan mogen veronderstellen dat de Belgische overheid zijn lesje heeft geleerd: heel veel gedoe, een beperkte opbrengst, moeilijk in wetteksten te gieten en puur symbolisch bedoeld. Maar nee, opnieuw is de Belgische overheid van plan een effectentaks in te voeren.

Het is verrassend nieuws dat er dit jaar, in volle coronacrisis, veel nieuwe en vooral jonge beleggers bij zijn gekomen. Dat is verheugend, want de voorbije jaren zagen we te weinig nieuwkomers op de beursvloer. Welkom in de club! Het trauma van de bankencrisis heeft lang gewogen op de interesse om in aandelen te beleggen. Maar dat spookbeeld zou toch meer en meer moeten vervagen, na meer dan een decennium.

Maar we weten ook hoe gevoelig een Belg is voor de fiscaliteit. Ook als het om zijn beleggingen gaat. Om mensen naar de beurs te lokken, helpt het dan ook niet dat het spaarboekje fiscaal is vrijgesteld en dat beleggingen in aandelen worden geviseerd in de zoektocht naar extra inkomsten voor de begroting.

Eerst was er het experiment van de rijkentaks, die nooit echt ingevoerd is geraakt. Ernstiger werd het met de speculatietaks. Daar werd het principe van de meerwaardebelasting op aandelen wel doorgevoerd. Wie aandelen binnen de zes maanden na de aankoop weer verkocht, moest maar liefst 33 procent van de meerwaarde afdragen, zonder dat er een compensatie was voor verliezen. Beleggers pasten massaal hun gedrag aan en de belasting werd afgevoerd.

Derde keer, goede keer? Toch niet, want het Grondwettelijk Hof vernietigde vorig jaar – jammer genoeg niet met terugwerkende kracht – de invoering van een effectentaks, waardoor beleggers jaarlijks 0,15 procent moesten betalen op effectenrekeningen boven 500.000 euro. Die heffing is niet meer van toepassing voor de inkomsten in 2020.

Solidariteitsbijdrage

We zouden stilaan mogen veronderstellen dat de Belgische overheid zijn lesje met zulke belastingen heeft geleerd: heel veel gedoe, een beperkte opbrengst, moeilijk in wetteksten te gieten en puur symbolisch bedoeld. Maar nee, opnieuw is de Belgische overheid van plan een effectentaks in te voeren. Het tarief blijft 0,15 procent, maar deze keer voor effectenrekeningen boven 1 miljoen euro. De regering heeft de vorige opmerkingen van het hoogste rechtscollege in rekening genomen en hoopt nu wel de gerechtelijke beoordeling te doorstaan.

Bovendien werd er de nodige marketing rond opgehangen, want het gaat zogenaamd om een solidariteitsbijdrage van de welstellende burgers aan de zorg, met een verwachte jaarlijkse opbrengst van 300 à 400 miljoen euro. Nooit eerder in de geschiedenis zal de overheidsschuld in één jaar tijd zo fors zijn aangegroeid als in 2020. De aanpak van de covid-19-pandemie had veel beter gekund en de factuur had dus een stuk beperkter kunnen zijn. Maar schade zou er altijd zijn geweest. Dus enig begrip voor de maatregel is er wel.

Maar veel minder begrip is er voor de eenzijdige solidariteit. Wie pakweg 3 miljoen euro in vastgoed, kunst of oldtimers heeft geïnvesteerd, moet volgens de regering blijkbaar niet solidair zijn met de zorgsector. Al vele regeringen hadden werk moeten maken van een eerlijkere fiscaliteit, ook inzake beleggingen. Bij deze zevenpartijenregering lijkt dat jammer genoeg niet meteen op de agenda te staan. Ze gaat opnieuw voor de weg van de minste weerstand. Kijk maar eens hoe diezelfde regering zich in bochten wringt voor de behandeling van inkomsten uit buitenlands vastgoed.