Joe Biden wil een meer ordelijke krachtmeting met China

De regering-Biden zal proberen slim om te gaan met China. Maar het wordt op eieren lopen.

Vier jaar hebben Chinese ambtenaren gemopperd dat de Amerikaanse president Donald Trump een onvoorspelbare pestkop is, die soms wordt geleid door zijn eigenbelang en soms door adviseurs die de Communistische Partij haten. Het team rond de nieuwe president Joe Biden wil dat de krachtmeting weer ordelijker verloopt, minder openlijk ideologisch is en meer eist van China. De aantredende Democraten willen een fitter, gewiekster Amerika dat goed nadenkt over welke gevechten het met China wil aangaan, veeleer dan elk gevecht te willen winnen.

Een behoedzaam China zal de spanningen proberen te verminderen zonder illusies te koesteren over een volledig herstel van de betrekkingen. Er komt geen terugkeer naar de tijd van voor 2016, toen Amerikaanse presidenten van beide partijen betoogden dat afspraken China er misschien toe konden brengen zijn economie open te stellen voor de wereld. Biden zal een heel andere kritiek op Trump hebben: dat hij zo wild tekeer is gegaan tegen het assertieve China van Xi dat hij geen rake klappen heeft kunnen toedienen.

Zakenleiders die hopen dat Biden snel alle tarieven zal opheffen die Trump heeft opgelegd aan twee derde van de invoer uit China, zullen teleurgesteld zijn. Biden zal ook niet direct alle exportcontroles en investeringsbeperkingen terugdraaien. Biden krijgt te maken met Chinese leiders die ervan overtuigd zijn dat de Verenigde Staten China klein willen houden, zodat een krachtmeting tussen de grootmachten onvermijdelijk is. Om een drukkingsmiddel te behouden is het in zijn belang de handelsbarrières van Trump maar behoedzaam af te bouwen.

Biden zal van tijd tot tijd als een echte trumpiaan klinken als hij het heeft over de noodzaak van wederzijdse inspanningen en over het terughalen van productiebanen naar de Verenigde Staten, desnoods met regels om Amerikaans te kopen en de bedrijven in eigen land te steunen. Hij heeft wel vaak vrijhandelsakkoorden gesteund tijdens zijn veertig jaar in de Senaat, maar de Democratische Partij staat sceptischer dan ooit tegenover globalisering. Als vicepresident was Biden een pleitbezorger van vrijhandelsbondgenootschappen zoals het Trans-Pacifisch Partnerschap. Als president zal hij niet snel zulke pacten sluiten.

Opener Amerika

China zal sommige veranderingen geruststellend vinden. Biden zal het Witte Huis bevolken met gematigde economen die geloven dat handelstarieven hun doel meestal voorbijstreven. De deur van het Oval Office zal meer openstaan voor de technologiebazen van Silicon Valley. Zij zullen de regering vragen minder snel te zeggen dat hoogtechnologische producten een bedreiging voor de nationale veiligheid vormen en dat ze geen banden met China mogen hebben.

Toch zullen enkele aspecten van een technologisch onderlegde regering het moeilijker maken voor China. De president zal Amerika oproepen een voorsprong te houden op China in de fundamentele technologieën van de toekomst, van artificiële intelligentie tot kwantumcomputers, met behulp van massale investeringen in zuivere wetenschap. Hij zal minder schrikken van Chinese apps zoals TikTok. Hij zal eerder dan Trump Chinese studenten verwelkomen op Amerikaanse universiteiten en daarbij zeggen dat hij erop vertrouwt dat de FBI de enkelen die gestuurd zijn om geheimen te stelen, wel kan identificeren. Een opener Amerika heeft voor- en nadelen voor Chinese functionarissen die proberen getalenteerde onderzoekers terug te laten keren.

Officieus geven Chinese functionarissen openlijk toe dat ze gesteld waren op Trumps gebrek aan belangstelling voor mensenrechten of democratische waarden. Ze weten dat dat zal veranderen. De adviseurs van Biden hebben gezegd dat hun baas een verontrustende kloof ziet ontstaan tussen technodemocratieën die digitale instrumenten gebruiken om vrijheden uit te breiden en een techno-autoritair blok geleid door China. Zelfs als Biden van plan was voorzichtig te zijn, dan zal het Congres nog sancties eisen wegens de onderdrukking van de burgerlijke vrijheden in Hongkong en de gedwongen ‘heropvoeding’ van de islamitische Oeigoeren in Xinjiang.

Biden zal omzichtig te werk gaan met het democratische eiland Taiwan. Hij zal een decennialange evenwichtsoefening voortzetten, waarbij Amerika zijn strijdkrachten gebruikt om China te doen terugschrikken voor een invasie, terwijl het een formele onafhankelijkheidsverklaring van Taiwan niet zal aanmoedigen.

Hulp vragen

Biden zal wel voor een grote verandering zorgen door de hulp van China in te roepen bij mondiale problemen die Trump niet serieus nam, zoals de klimaatverandering, of liever alleen oploste, zoals de ontwikkeling van covid-19-vaccins. Biden vraagt China misschien samen met hem het nucleaire pact te doen herleven dat Barack Obama met Iran en leidende wereldmachten sloot voordat Trump het niet meer wilde erkennen. Olijftakken voor China zullen kritiek krijgen van de Republikeinen, vooral van hen die al aan 2024 denken.

De Verenigde Staten zullen weer coalities sluiten met hun bondgenoten. Biden wil vrienden in zijn hoek wanneer hij de vuisten balt richting China. Met of zonder regels, er dreigt hoe dan ook een harde krachtmeting.