Europese natuurherstelwet definitief goedgekeurd na bocht van Oostenrijk

Na alle plotwendingen van de afgelopen twee jaar, mag het niet verbazen dat er aan het eind nog een onverwachte ommekeer kwam. Gisteren kondigde Oostenrijk aan toch voor de eerste Europese natuurwetgeving in dertig jaar te stemmen. Zo kantelde de stemming weer in de richting van de voorstanders. Twintig van de zevenentwintig EU-lidstaten stemden vanochtend voor.

Op de laatste Europese Milieuraad met de Europese milieuministers van de EU-lidstaten onder het Belgische voorzitterschap van de EU, werd vandaag gestemd over de Europese natuurherstelwet. Twintig van de zevenentwintig lidstaten stemden voor, meldt het persagentschap Belga. Zes landen stemden tegen en eentje onthield zich – België.

Symbooldossier

Met de wet wil de EU de afgebrokkelde Europese natuur herstellen, met bijvoorbeeld meer bomen, gezonde wetlands, meer plaats voor rivieren en steden met meer groen, waar in 2030 geen ruimte meer verloren gaat. Zo wil het Europa weerbaarder maken tegen de gevolgen van de klimaatopwarming en die tegelijk mee helpen afremmen als onderdeel van de Europese strategie Green Deal om tegen 2050 klimaatneutraal te worden. Ook de economie en de landbouw varen er wel bij.

Europese wetgeving moet langs veel stemmingen passeren en de afgelopen jaren werd het in de Europese politiek een symbooldossier, waarbij de polarisering tussen voor- en tegenstanders op de spits werd gedreven in de aanloop naar Europese en landelijke verkiezingen van begin juni.

Aanvankelijk was er een comfortabele meerderheid, maar ongeveer een jaar geleden was er zelfs een poging om de wetgeving helemaal te kelderen in de milieucommissie van het Europees Parlement. De Europese Volkspartij (EVP) – nota bene de partij van Commissievoorzitter Ursula von der Leyen -, de conservatieve ECR en een deel van de liberale Renew-fractie kantten zich tegen de wet, maar de tegenstanders haalden het nipt niet. De stemming eindigde op 44 tegen 44, waardoor de wet alsnog haar tocht door de verkiezingen kon voortzetten.

Verdeeld

Het Belgische voorzitterschap van de EU tilde de finale stemming over de Europese verkiezingen van 9 juni, maar dat betekende dat het venster om de wet goedgekeurd te krijgen heel klein werd. Op 1 juli neemt Hongarije de staf als voorzitter van de EU over van België en de verwachting was dat het land van premier Viktor Orban de natuurherstelwet op de lange baan zou schuiven.

Gisteren kondigde de Oostenrijkse minister Leonore Gewessler aan toch voor te stemmen, nadat twee deelstaten hun bezwaren hadden opgegeven. Daardoor kwam de gekwalificeerde meerderheid van lidstaten die samen 65 procent van de EU-bevolking vertegenwoordigen toch weer in zicht. Net als Oostenrijk is ook België verdeeld. De Brusselse minister van Milieu Alain Maron onthield zich als vertegenwoordiger van België op de stemming. Brussel en Wallonië zijn voor de wet, maar Vlaanderen is tegen.

Niet alleen in de politiek zijn de meningen verdeeld. Een groep multinationals riep de EU in een open brief op om de natuurherstelwet goed te keuren omdat hun productieprocessen anders in gevaar komen, maar andere bedrijfsleiders en landbouwers vinden dan weer dat de EU te snel gaat en het vooral moeilijker maakt voor industriële bedrijven en landbouwers om concurrentieel te blijven tegen bedrijven uit de VS of Azië, waar de wetgeving coulanter is. Onder meer Bart Steukers, de CEO van de technologiefederatie Agoria, vindt het goed om de natuur te herstellen, maar maakt zich zorgen dat de EU te snel wil gaan.

‘Valse tegenstelling’

Volgens Ignace Schops, gespecialiseerd in de wisselwerking tussen economie en ecologie, is de tegenstelling tussen natuur aan de ene kant en economie en landbouw aan de andere kant, vals. De directeur van het Regionaal Landschap Kempen en Maasland (RLKM) en initiatiefnemer van het Nationaal Park Hoge Kempen ziet veel commotie om de verkeerde redenen, verklaarde hij eerder aan Trends: “Veel productieprocessen zijn afgestemd op een bepaalde temperatuur. Als die te veel stijgt, komen die processen onder druk. Coca-Cola zegt bijvoorbeeld ‘no clean water, no Coca-Cola‘. Het bedrijf probeert watersystemen te steunen. Sommige bedrijven gaan een heel stuk verder dan woorden.”

Dankzij de natuurherstelwet kan de versnipperde en gedegradeerde Europese natuur herstellen. Ook bedrijven plukken daar volgens Schops de vruchten van: “Men denkt van alles opgelegd te krijgen, dat de landbouw kapot zal gaan. Maar het is net omgekeerd.”

Het is de eerste bindende Europese regelgeving voor natuur sinds de Habitatrichtlijn in 1992. Volgens de Belgische Biodiversiteitscoalitie, een partnerschap van WWF, BOS+, Greenpeace, Natagora, Natuurpunt, Canopea en Bond Beter Leefmilieu, zal het natuurherstel in België ons beter beschermen tegen overstromingen en droogtes. De EU-lidstaten hebben nu twee jaar om nationale herstelplannen op te stellen om de doelen van de wet te realiseren.

Bekijk ook de toelichting van Marc De Vos in de studio van Kanaal Z

Lees ook: