De balans: 50 procenttarief in personenbelasting is een aberratie

Conner Rousseau (Vooruit) kan zich nog altijd niet vinden in de supernota van formateur Bart De Wever (N-VA). Vreemd, want er zit een maatregel in die een socialist prima zou moeten vinden: de afschaffing van de hoogste schijf van 50 procent in de personenbelasting. Dat zou meer dan welkom zijn, want wie iets minder dan 3.500 euro bruto in de maand verdient – niet eens het mediaanloon – wordt al tegen dat hoogste tarief belast.

Het blijft onduidelijk of Vooruit-voorzitter Conner Rousseau de nieuwste versie van formateur Bart De Wever afschoot wegens partijpolitieke spelletjes, dan wel of de socialisten een pak fundamentele problemen hebben met de inhoud. In het eerste geval zou het scenario zijn dat de Vlaamse socialisten de formatiegesprekken zo lang doen aanslepen tot de Franstalige zusterpartij PS mee aan boord komt. Daar hoeft Rousseau niet op te rekenen. Bij zijn afscheid zei Johny Vansevenant, Wetstraat-journalist bij de VRT, gisteren dat het een Arizona-regering zal worden. De PS heeft geen zin om te depanneren voor twee ministerposten, laat staan hervormingen te verdedigen waar Paul Magnette en co niet achter staan. Er is dus geen alternatief.

Heeft Vooruit dan toch problemen met de inhoud? Misschien liet Rousseau zich de voorbije dagen meeslepen door de framing in de media over de geplande hervorming van de personenbelasting. Door te schuiven met een aantal tarieven en de hoogste belastingschaal van 50 procent af te schaffen, zouden “vooral hogere lonen profiteren van de fiscale voorstellen uit de supernota” was her en der te horen.

Is dat wel zo? In België kom je immers zeer snel in de hoogste belastingschijf van 50 procent terecht. Op het inkomen die een Belg boven 48.320 euro bruto verdient op jaarbasis, betaalt die 50 procent belastingen. Dat is dus al voor werknemers die meer dan 3.471 euro bruto per maand verdienen. Sommigen beschouwen dat blijkbaar als een hoog loon.

Meer dan de helft van de Belgen

Vreemd, want het mediaanloon in België bedraagt 3.728 euro per maand, leren de recentste gegevens van Statbel. Dat betekent dus dat 50 procent van de werknemers minder dan 3.728 euro verdient, terwijl de andere helft een hoger loon ontvangt. Het houdt in dat meer dan de helft van de werknemers al in de hoogste belastingsschijf terechtkomt.

Het is dan ook niet verwonderlijk dat formateur Bart De Wever (N-VA) in zijn jongste supernota pleit voor het afschaffen van de hoogste belastingschijf. Dat zou betekenen dat het hoogste tarief in de personenbelasting straks 45 procent bedraagt. Daarnaast zou de volgende Arizona-regering ook sleutelen aan de andere tarieven. Er komt een nieuw tarief van 35 procent, want in België komen mensen met een laag inkomen al tamelijk snel in de schijf van 40 procent terecht. De laagste schijf van 25 procent zou onveranderd blijven. Wel wordt de belastingvrije som – het deel van het inkomen waarop men geen belastingen betaalt – opgetrokken tot het leefloon. Het klopt dus niet dat het vooral de hoge lonen zijn die profiteren van die fiscale maatregelen.

Tweede fiscale hervorming in tien jaar

Dit zou de tweede grote hervorming in de personenbelasting zijn in minder dan tien jaar. De vorige dateert van de regering-Michel (2014-2019). Toen kenden de Belgen vijf belastingschijven: 25 , 30 , 40 , 45 en 50 procent. De taxshift van de regering-Michel heeft gesleuteld aan de schijven van 25 en 30 procent en een grote wijziging kwam er voor het aanslagjaar 2019. Toen werd de schijf van 30 procent afgeschaft. Die schijf wordt eigenlijk opgeslorpt door de laagste schijf van 25 procent, wat in het voordeel van de belastingplichtigen is.

Als de hervorming straks deel uitmaakt van een nieuw regeerakkoord, dan weegt de Belgische personenbelasting een stuk minder zwaar voor de Belgen. Dat is om meer dan één reden geen slechte zaak. Zoals al aangetoond: het argument dat daarmee vooral de rijken een fiscaal cadeau krijgen, klopt niet. Wie pleit voor een rechtvaardig en sociaal belastingstelsel, verwijst steevast naar de nood aan voldoende progressiviteit waarbij mensen met een hoger inkomen zwaarder worden belast. Welnu, het huidige Belgische systeem is amper nog progressief te noemen.

Best geen toptarief van 80 procent

Dat wil natuurlijk niet zeggen dat we naar een systeem moeten waarbij grote verdieners – nemen we 10.000 euro per maand – plots tegen 80 procent moeten worden belast. Het kan geen kwaad even naar de buurlanden te kijken. Dan wordt vlug duidelijk dat het huidige Belgische systeem van belastingschalen een internationale aberratie is. In onze buurlanden is het toptarief niet alleen lager, het gaat pas in vanaf een topinkomen. Zo bedraagt het hoogste tarief in Nederland 49,5 procent vanaf 6.586 euro per maand, in Duitsland is dat 45 procent vanaf 20.833 euro per maand. In Frankrijk, nochtans bekend om de hoge fiscale druk, gaat het hoogste tarief van 45 procent pas in met een inkomen boven 12.675 euro per maand. Het schrappen van het Belgische toptarief van 50 procent is geen fiscaal cadeau, maar een terugkeer naar een normale situatie.