Belgische ondernemers in Hongkong: ‘Niemand weet hoe dit zal aflopen’

Ondanks de gespannen toestand is het zakelijke leven in Hongkong niet stilgevallen, zeggen Belgen ter plaatse. Maar de onzekerheid weegt.

‘Een publiek interview zou mij, mijn familie en mijn bedrijf in de problemen kunnen brengen. Ik hoop dat je dat begrijpt,’ zo laat een Belgische ondernemer in Hongkong weten. ‘Je mag hier dan het volste recht hebben om vredevol te betogen en je mening te zeggen, in China kunnen ze daar niet om lachen. Steeds meer Hongkongse bedrijven die zakendoen in China worden bij de minste link met de protesten onder vuur genomen. Aan de Chinese grens worden hun medewerkers verplicht om hun smartphone te ontgrendelen. Het toestel wordt dan doorzocht op foto’s of andere aanwijzingen die duiden op sympathie voor de betogers. De toestand is best wel ernstig. Ik geloof het zelf bijna niet dat ik dit moet zeggen vanuit Hongkong.’

Na de grote betoging van afgelopen zondag – toen 1,7 miljoen mensen op straat kwamen – verloopt het dagelijkse leven weer normaal in Hongkong, maar het is niet meer zoals vroeger. ‘De toeristen blijven weg’, zegt Katrien Leinders, vertegenwoordiger van het Vlaamse export- en investeringspromotieagentschap Flanders Investment & Trade in Hongkong: ‘Als ik ‘s avonds de Peak Tram neem (een kabelbaan in Hongkong voor zowel toeristen als bewoners, nvdr.), dan zat die gewoonlijk propvol. Gisterenavond zag ik welgeteld één medepassagier. Mensen gaan ‘s avonds vroeger naar huis, en blijven ook in het weekend thuis. De horeca en voedingssector voelen de impact.’

Imago

Onder de waterlijn blijft Hongkong functioneren. Banken, advocatenkantoren en andere diensten blijven werken. Maar de druk van China neemt toe. Dat merkt Leinders ook aan het taalgebruik van Chinese vertegenwoordigers tijdens conferenties in Hongkong. ‘Vroeger klonk er gematigde taal,’ zegt Leinders. ‘China en Hongkong waren ‘één land met twee systemen’. Dat onderscheid is aan het vervagen.’

Zal China ingrijpen in Hongkong? ‘Zo’n vaart zal het wel niet lopen’, zegt Leinders. ‘Het algemene aanvoelen is hier dat China zich geen tweede Tiananmen kan veroorloven (Tiananmen verwijst naar het bloedig neerslaan van het studentenprotest door de Chinese overheid in april 1989, nvdr.). Maar niemand weet hoe dit zal aflopen, met grote onzekerheid tot gevolg. Ondernemers kunnen niets plannen. Je kunt zoveel scenario’s uittekenen als je wil, de toestand blijft onvoorspelbaar.’

Voorlopig heeft Leinders nog geen Belgische ondernemers gehoord die hun plannen voor Hongkong terugdraaien of schrappen. ‘Het handelsverkeer tussen België en Hongkong bestaat voor 80 procent uit diamant’, zegt Leinders. ‘Ons land is ook goed vertegenwoordigd in sectoren als voeding, drank, medische toepassingen en juwelen. Veel Belgische bedrijven gebruiken Hongkong als uitvalsbasis voor hun verkoop in andere Aziatische landen, vooral China. Voor die bedrijven wordt het interessant om zich te vestigen in China zelf. Dat brengt hen dichter bij hun klanten, en het is beter voor hun imago in China. Misschien doet ook Singapore zijn voordeel bij de huidige onzekerheid in Hongkong.’

Trein

Robin Heemskerk, general manager van de Belgisch-Luxemburgse Kamer van Koophandel in Hongkong, heeft er het volste vertrouwen in dat het tot een akkoord komt tussen de protestbeweging en de overheid. Het probleem zit volgens hem elders. ‘De klok blijft tikken’, aldus Heemskerk. ‘Nog tot 2047 heeft Hongkong een hoge graad van zelfbeschikking, maar daarna is het echt gedaan. Het blijft speculeren over wat er dan gebeurt. Peking is daar niet helder over. Er is geen plan, er staat niks zwart op wit op papier. Dat maakt het voor investeerders moeilijk om ver vooruit te plannen’.

Maar dat mag geen zorg zijn voor ondernemers. Voor de komende decennia blijft de toekomst beloftevol. ‘De mediabeelden over het geweld in de straten mogen dan indruk gemaakt hebben, er blijven volop mogelijkheden voor ondernemers die verder kijken dan de huidige spanningen’, zegt Heemskerk. ‘Met zijn rechtszekerheid, professionele banken en goed geschoolde, Engelssprekende bevolking blijft Hongkong ideaal voor ondernemers die zich willen richten op China. Het is als een trein die je niet kunt stoppen’, besluit hij.