Laat Fortis Bank in alle rust herstellen

Dinsdag 14 uur. In België, Nederland, Frankrijk en ook daarbuiten werd zenuwachtig uitgekeken naar de beslissing van de Brusselse rechtbank van koophandel in het kortgeding dat de advocaat Mischaël Modrikamen en belangenorganisatie Deminor hadden aangespannen. Rechter Francine De Tandt besliste dat de verkoop van Fortis Bank aan BNP Paribas niet moet worden opgeschort. Ze stelde enkel een comité van experts aan om de financiële toestand van Fortis Holding door te lichten.

Rechter De Tandt argumenteerde dat er overmacht in het spel was. Fortis kon niet aan zijn verplichtingen voldoen, de continuïteit was niet verzekerd. Zonder de transactie was de crisis nog erger geweest. Aldus de rechter.

Francine De Tandt neemt hiermee de juiste beslissing. Ze heeft de onmogelijke situatie waarin de overheid zat in het bewuste weekend van 1 en 2 oktober, goed begrepen. Met de uitspraak wordt ook vermeden dat Fortis Bank opnieuw in een crisis zou verzeilen. Fortis Bank is immers nog steeds erg wankel. Kijk maar naar de ongelukkige verklaring van Yves Leterme, die vorige week zei dat als de rechtbank de verkoop zou opschorten, de overheid haar garantie zou intrekken. Meteen trokken sommige spaarders hun geld weg.

De aanstokers van deze rechtszaak spelen met vuur. En blijven dat doen, want Modrikamen verklaarde onmiddellijk na de uitspraak beroep te zullen aantekenen. Fortis Bank heeft de paraplu van het sterke BNP Paribas nodig. Zonder die ‘koepel’ zou de twijfel opnieuw snel toenemen, spaarders zouden geld weghalen en de interbankenmarkt zou weer kritischer worden voor een bank die de fundamenten onder zich ziet verdwijnen.

De klok terugdraaien zoals Modrikamen wil, is Russische roulette spelen. Er wordt dan gespeeld met het voortbestaan van een bank die nog steeds de belangrijkste bank van ons land is. Ook al is ze niet meer ‘van ons’, dan nog blijft Fortis essentieel voor onze economie. Met het lot van de individuele spaarders en de zakelijke klanten dient niet te worden gespeeld.

Ongetwijfeld grijpen tal van kleine Fortis-aandeelhouders nu naar de pen en drenken ze die in vitriool. De eerste reacties dinsdag – op het moment dat deze intro werd geschreven – waren overduidelijk. De frustratie is te begrijpen. Maar gedane zaken nemen geen keer. Er is 24,65 miljard euro aandeelhouderswaarde verloren gegaan en die komen niet terug. De aandeelhouders zullen daarmee moeten leren leven. In het licht van het algemeen belang is nu de prioriteit het voortbestaan van de bank en zijn tienduizenden werknemers. Bovendien is het een illusie te denken dat het terugdraaien van de klok de waarde van Fortis zou herstellen. Zoals al gezegd bestaat zelfs het risico dat er dan van Fortis niets meer overblijft.

Wil dat zeggen dat de aandeelhouders verweesd moeten achterblijven? Neen. Voor de uitspraak van de rechtbank noteerde het aandeel Fortis Holding – een mix van cash, een berg toxische activa en de internationale verzekeringspoot – zowat 0,75 euro. Voor de kleine aandeelhouders is er via een coupon een extraatje in 2014 mogelijk. Die aandeelhouders kunnen dan mee profiteren van de aandelen BNP Paribas die de overheid in handen heeft gekregen. Dat gebeurt via een ingewikkelde constructie, die geen recht doet aan de aandeelhouders. Het zou beter zijn als de overheid de aandelen die ze bezit zou onderbrengen in de Fortis Holding. Zodoende zouden alle aandeelhouders mee kunnen profiteren van de eventuele meerwaarde.

De overheid moet uiteraard de kosten die ze gemaakt heeft om Fortis te redden, recupereren. Maar ook niet meer dan dat. Het mag niet de bedoeling zijn dat ze er geld aan verdient. Daar kunnen de aandeelhouders zich nog op richten. Modrikamen en Deminor hadden gehoopt via het kortgeding hiervoor een hefboom in handen te krijgen. Dat is niet echt gelukt. Het comité van experts is maar een schamele troost. Deminor wil wel de resultaten van dat comité afwachten alvorens nieuwe stappen te zetten. En uiteraard loopt ook nog het strafrechterlijk onderzoek van het parket. Dat viseert de bestuurders en brengt de toekomst van Fortis Bank niet in gevaar.

Met deze uitspraak is een belangrijke drempel voor de verkoop aan BNP Paribas weggenomen. Fortis Bank kan straks aan het echte werk beginnen. Het zal daarvoor, net als Dexia, een strategische oefening moeten maken en terugkeren naar het eenvoudige bankieren. Dat kan enkel lukken als de bank die oefening in alle rust en stilte kan maken. Zonder rechtszaken die de klok proberen terug te draaien. Blijkbaar heeft Modrikamen dat nog niet begrepen. (T)

de auteur is hoofdredacteur.

Guido Muelenaer