KONSUMENTENKREDIET. Banken worden voorzichtig

Enkele maanden geleden, op 7 februari jl. om precies te zijn, velde het vredegerecht van Kortrijk een merkwaardig vonnis met enorme gevolgen voor de banken. De draagwijdte ervan begint nu pas door te dringen. Het komt erop neer dat een bank, die zonder de kredietwaardigheid van de kliënt na te gaan toch een konsumentenkrediet verschaft omdat ze een voldoende borg heeft, zonder verhaal blijft.

Het ging meer bepaald om een lening van 225.000 frank aan een invalide zonder middelen en zonder beroep. Haar vader stelde zich borg. Door dit krediet toe te staan, zelfs onder de voorwaarde van de borgstelling, redeneert de vrederechter, heeft de bank “hoe dan ook enige kredietwaardigheid toegekend aan de kredietnemer”. En : “Daardoor heeft zij (nvdr – de bank) een schijn van solvabiliteit geschapen, waardoor de verweerder (nvdr – de vader) niet alleen ertoe werd aangezet om borg te staan voor zijn dochter, maar ook moreel ertoe gedwongen werd. (…) Het is inderdaad aanneembaar dat een vader, die de goede verstandhouding met zijn kinderen wenst te behouden, niet kan weigeren borg te staan voor een krediet dat aan zijn dochter verstrekt wordt door een professionele kredietverstrekker, die geacht wordt de kredietwaardigheid van zijn dochter beoordeeld te hebben. “

Meer bepaald heeft de bank de “algemene zorgvuldigheidsplicht (artikel 1382 Burgerlijk Wetboek) miskend”. We stippen overigens aan dat op het moment van de feiten de wet op het konsumentenkrediet (1991, gewijzigd in 1992), die een strenge zorgvuldigheidsplicht voor de banken voorziet, niet van kracht was.

Annick De Boeck, assistente aan de rechtsfakulteit van de Ufsia : “Dit vonnis toont aan in welke richting de rechtspraak kan evalueren. Het is van belang dat een borg op zich niet voldoende is om de kredietwaardigheid aan te tonen. Bovendien moet de bank de kredietwaardigheid onderzoeken. Dat betekent dus dat de instelling niet meer kan inroepen dat de potentiële ontlener bedrog heeft gepleegd, louter omdat hij belangrijke schulden heeft verzwegen. “

De eerste reakties van de banken zijn nogal koel. “We onderzoeken het, ” klinkt het bij een Belgische grootbank. Annick De Boeck : “De sektor beseft de reperkussies nog niet zo goed. Wat niet wegneemt dat de bank in kwestie beroep heeft aangetekend. “

De advokaten smullen van de uitspraak, die onlangs werd gepubliceerd in het Rechtskundig Weekblad. Een advokaat van een grootbank zucht : “Het vonnis van Kortrijk heeft intussen een legendarische reputatie verworven. Het is de ontsnapping bij uitstek om de kliënt/ontlener vrij te pleiten van de schuldvordering. De keren dat een tegenpartij voor de rechter met een kopietje van het Rechtskundig Weekblad staat te zwaaien zijn niet te tellen. “

ANNICK DE BOECK (RECHTSFAKULTEIT UFSIA) Een borg op zich is niet meer voldoende om van kredietwaardigheid tespreken. De bank kan zich dus schuldig maken aan roekeloosheid als kredietverschaffer.