Hoelang betalen wij nog met onze bankkaart?

Nu het einde van het jaar nadert, selecteert MoneyTalk de artikels die dit jaar het meest in de smaak vielen bij de lezers. Eén daarvan is dit stuk over alternatieven voor de betaling met de bankkaart.

De Nederlandse bank ABN AMRO is bezig met een test waarbij betaald kan worden met een ring in plaats van met een bankkaart. ABN is de eerste bank ter wereld die het mogelijk maakt om een betaling te doen met een zogenoemde ‘wearable’. Het betalen via de ring werkt net als contactloos betalen met een bankkaart of een smartphone. In de ring zit een nfc-chip die gekoppeld is aan de rekening van de gebruiker. Tijdens een testfase wil de Nederlandse bank onderzoeken in welke mate de nieuwe betaalmogelijkheid aanslaat.

Ook de andere banken zijn volop bezig met investeringen in andere technologieën. Het meest recente wapenfeit komt van BNP Paribas Fortis, KBC en Google. Zij hebben in maart Android Pay voorgesteld. Zowat 250.000 Android-gebruikers met een kredietkaart van BNP Paribas Fortis, Fintro en Hello Bank kunnen sinds de aankondiging van het project met hun mobiele telefoon contactloos betalingen uitvoeren. Bedoeling is dat ook de mensen met een debetkaart binnenkort de applicatie kunnen gebruiken. Hetzelfde geldt voor de klanten bij KBC.

België is het vierde land in Europa (en het tiende in de wereld) waar Android Pay wordt uitgerold. Vandaag zijn volgens de twee banken en de internetreus in ons land al meer dan 85.000 betaalterminals uitgerust met de nodige technologie. Grote partners zijn onder meer Carrefour, Mediamarkt en Quick.

Om te betalen met de smartphone volstaat het om de telefoon ‘wakker te maken’ en tegen de betaalterminal te houden. “Voor bedragen tot 25 euro is er geen code nodig om de transactie te bevestigen. Boven dat bedrag moet de gebruiker eerst zijn smartphone ontgrendelen om gelijk welk bedrag te kunnen betalen zonder zijn kredietkaart tevoorschijn te halen”, laat BNP Paribas Fortis weten. Overigens zullen in de mobiele portefeuille niet enkel betaalkaarten, maar bijvoorbeeld ook getrouwheidskaarten van winkels kunnen worden opgeslagen.

Volgens Max Jadot, CEO van BNP Paribas Fortis past de mobiele betaaloplossing in de globale strategie van de bank. “We willen onze klanten keuzemogelijkheden bieden en de handelaars een vlotte manier van werken garanderen. Dat doen we door als een echte ‘account aggregator’ op te treden met het oog op de komst van een nieuwe richtlijn voor betaaldiensten”, zegt hij. De bank benadrukt dat de kaartgegevens noch in het toestel, noch op de servers van Google, noch bij de handelaar worden opgeslagen.

Erik Luts, algemeen directeur en Chief Innovation Manager legt in een persbericht de focus op het gebruiksgemak van de betaaloplossing: “Android Pay verruimt de keuze van betaalmiddelen voor de KBC-klant en laat hem toe wereldwijd contactloos te betalen met zijn smartphone.”

Concurrentie met Belfius

BNP Paribas Fortis en KBC zijn bovendien niet de eerste banken die hun pijlen richten op de smartphone. De Staatsbank Belfius kondigde enkele weken geleden een soortgelijk project aan. Vanaf april kunnen 5000 Android-gebruikers met hun smartphone betalen door het toestel tegen een terminaal te houden. De toepassing moet tegen juni beschikbaar zijn voor alle klanten met een Android-toestel. Het systeem van Belfius laat betalingen tot 20 euro toe zonder een pincode in te voeren.

Het zogeheten tap&pay-systeem maakt gebruik van NFC-technologie (near field communication), die het mogelijk maakt dat toestellen met elkaar communiceren wanneer ze op minder dan 10 cm van elkaar worden gehouden. Bancontact gebruikt dezelfde technologie vanaf deze zomer in zijn applicatie.

Concurrentie uit alle hoeken

Wie een Apple-toestel heeft, valt wel uit de boot. Apple wil zijn NFC-technologie niet vrijgeven omdat het zelf aan een betaaloplossing werkt: Apple Pay. De Belgische Apple-gebruikers moeten nog even wachten op de verdere uitrol van die technologie. Tot nu toe is Apple Pay in dertien landen beschikbaar, waaronder Frankrijk, Spanje en het Verenigd Koninkrijk.

Dat ook Apple experimenteert met alternatieve betaalmogelijkheden toont aan dat de banken uit alle hoeken concurrentie krijgen. “En dat is geen slechte zaak”, reageert Frederik Meheus, expert bij BlackRock, de grootste vermogensbeheerder ter wereld, in een interview met MoneyTalk . “Starters denken out of the box en kunnen sneller schakelen dan een grote bank, die vaak werkt met verouderde technologie of met verschillende systemen die niet met elkaar communiceren.” Meheus stelt dat de kans bijzonder groot is dat banken beloftevolle fintechspelers overnemen. “We zien daar een soort symbiose ontstaan.”

Betalen zonder terminal

De stormloop op de markt van mobiele betaling is al even bezig. Zo zijn betalingen door middel van de QR-code al gemeengoed in ons land. De vier grootbanken KBC, Belfius, ING en BNP Paribas Fortis hebben de technologie geïntegreerd in hun applicatie. KBC, ING en onlangs ook Belfius zijn nog een stapje verder gegaan. Zij werken samen aan Payconiq, een betalingssysteem dat zonder terminal werkt. “Payconiq blijft ondanks die samenwerking een open systeem. We spreken met financiële en niet-financiële partijen”, zei Joeri Lieten, toen Belfius in Payconiq stapte.

De applicatie is al in ruim 12.000 winkels beschikbaar. Wie ze wil gebruiken, moet zijn naam, adres, telefoonnummer en bankrekeningnummer registreren. De gebruiker beveiligt zijn account met een viercijferige code.

Seqr is nog zo’n technologische speler die al langer experimenteert met de NFC-technologie. Gebruikers kunnen hun smartphone gebruiken om contactloos te betalen in onder meer Carrefour, Ikea, Decathlon, Inno, Aldi en Starbucks.Het betaalbedrijf is ervan overtuigd dat mobiel betalen de toekomst is. “Je smartphone is dan je mobiele portemonnee. Cashgeld en kaarten) zullen langzamerhand verdwijnen”, klinkt het.

ING sluit overigens niet uit dat er dit jaar nog mobiele toepassingen in de pijplijn zitten. “Mobiele betalingen maken deel uit van een globale roadmap om de klantervaring te verbeteren. We hopen binnen korte termijn hier meer over te kunnen communiceren”, aldus Tiziana Rizzo , woordvoerster bij ING.

Mastercard experimenteert dan weer met een alternatieve betaalmethode: Selfie Pay. De bedoeling is dat je door middel van een ‘selfie’ een onlinebetaling kan afronden zonder pincode te gebruiken. De commerciële uitrol is gepland voor het einde van dit jaar.

“Al blijft contactloos betalen een marginaal fenomeen in ons land”, merkt Eric Spapens, directeur marketing van Worldline België op. Dat vertegenwoordigt in ons land minder dan 1 procent. In Nederland is dat 25 procent, in Tsjechië (waar men lang achterophinkte qua elektronisch betalen, red.) zelfs meer dan 70 procent. Er is dus nog heel wat groeipotentieel”

Wat met de bankkaart?

Ondanks een resem alternatieven blijft de bankkaart het goed doen in ons land. In 2016 waren er in België 1,96 miljard elektronische betaaltransacties, 10 procent meer dan het jaar voordien. Dat blijkt uit een onderzoek van Worldline. En voor de kleine bedragen is de groei nog spectaculairder. Sinds de tarieven goedkoper werden, in juni vorig jaar, steeg het aantal elektronische betalingen voor bedragen onder de tien euro met 19 procent, onder de vijf euro zelfs met 33 procent.

Voornamelijk het aantal Bancontact-betalingen voor bedragen onder vijf euro doen het bijzonder goed. “Sinds de tarieven goedkoper werden, in juni vorig jaar, steeg het aantal elektronische betalingen voor bedragen onder de tien euro met 19 procent, onder de vijf euro zelfs met 33 procent”, merkt Worldline op.

Ook Keyware, het nummer twee in de sector van elektronische betalingen in ons land merkt op dat het aantal elektronische betalingen nog steeds in de lift zit. Cijfers van Keyware leren dat het aantal elektronische transacties per terminal de afgelopen vier jaar met 31 procent is gestegen. De omzet per terminal steeg met 23 procent.

“Toch hebben we in België nog niet het toppunt van elektronisch betalen bereikt”, weet Stéphane Vandervelde, de CEO van Keyware. “We hebben nog een lange weg af te leggen. In Scandinavische landen gebeurt gemiddeld meer dan 90 procent van de betalingen elektronisch, zelfs voor kleine aankopen bij de bakker of de krantenwinkel.” Vraag is hoe lang het zal duren vooraleer de bankkaart de duimen moet leggen voor onze smartphone.

Enkel KBC lijkt nog te willen inzetten op de bankkaart. Sinds vorig jaar kunnen klanten bij de grootbank hun kaart gebruiken om contactloos te betalen. ING gebruikt die technologie ook in Nederland, maar in ons land laat de bank die momenteel links liggen.

Bij BNP Paribas Fortis is het dan enkel mogelijk contactloos te betalen met een prepaidkaart. “We hebben momenteel geen plannen om onze debetkaarten of normale kredietkaarten ook met de contactloze functie uit te rusten. Initiatieven in het buitenland tonen aan dat de penetratie erg moeizaam verloopt . Dit vereist grote investeringen in terminals met NFC-technologie en het effectieve gebruik door de consumenten blijft onder de verwachtingen”, aldus Junius.