‘De digitalisering is wat de financiële sector nodig heeft’

Frederik Meheus volgt de introductie van nieuwe technologieën in de financiële sector vanaf de eerste rij. “Er zijn enorm veel apps beschikbaar om je budget te beheren of je beleggingen te monitoren. Maar weinig particulieren gebruiken ze.”

Frederik Meheus werkt vijftien jaar voor BlackRock, de grootste vermogensbeheerder ter wereld, met meer dan 5000 miljard dollar onder zijn hoede. Veel minder bekend is dat BlackRock ook technologie verkoopt aan institutionele beleggers en bedrijven, en sinds kort ook aan de tussenpersonen waar particuliere beleggers klant zijn. Sinds een jaar is Meheus verantwoordelijk voor de wereldwijde verkoop van technologie op de maat van de kleine belegger. “De digitalisering is in een stroomversnelling gekomen”, vindt Meheus. “Er is plots veel aan het bewegen. En dat is nodig, want de financiële sector heeft een achterstand op andere sectoren.”

Maar Meheus beseft tegelijk dat de menselijke schakel niet zo snel uit de ketting zal worden gehaald. “Het vertrouwen in machines is een heikele zaak. De banken hebben hun klanten bij de hand moeten nemen om geld uit de muur te halen. De adviseurs moeten nu hetzelfde doen om klanten vertrouwd te maken met de internettoepassingen. Er zijn enorm veel apps beschikbaar om je budget te beheren of je beleggingen te monitoren. Maar weinig particulieren gebruiken ze.”

Hoe komt het dat de financiële sector achteroploopt in de digitalisering?

FREDERIK MEHEUS. “Een van de grootste moeilijkheden is de aandacht van de klant vasthouden. Een klant loopt niet weg van tafel als hij in een bankkantoor tegenover een adviseur zit. Online is dat anders. Er zijn te veel prikkels, waardoor de aandacht na 30 seconden verslapt. Een klant die thuis aan de keukentafel achter zijn laptop zit, moet je zo snel mogelijk helpen. Heeft het bijvoorbeeld zin dat je mensen online een lijst met vragen laat doorlopen om hun risicoprofiel te bepalen? Misschien is het beter hen in een soort spelomgeving stresssituaties te doen beleven. Dat geeft wellicht een realistischer beeld van hoe ze reageren als hun beleggingsportefeuille bijvoorbeeld in waarde halveert.”

Er zijn zeer veel startende ondernemingen die zich op het terrein van de banken wagen. Kunnen zij een bedreiging zijn voor de gevestigde waarden?

MEHEUS. “Starters denken out of the box en kunnen sneller schakelen dan een grote bank, die vaak werkt met verouderde technologie of met verschillende platformen die niet met elkaar communiceren. Maar die start-ups hebben het moeilijk een kritische massa te bereiken. De meest beloftevolle fintechspelers worden wellicht overgenomen door grote banken, verzekeraars of vermogensbeheerders. We zien daar een soort symbiose ontstaan. Het vertrouwen in een merk is nog altijd belangrijk.

“Soms kan een klein idee wel grote impact hebben. Het Chinese internetbedrijf Tencent had bijvoorbeeld het idee een digitale rode envelop aan te bieden via de populaire app WeChat. Het is een traditie in China om bij speciale gelegenheden en feestdagen een rode papieren envelop met geld te geven. Er is massaal gebruikgemaakt van die digitale envelop. Zo heeft Tencent in één klap zicht gekregen op miljoenen bankrekeningen van Chinezen. Je kunt ervan op aan dat ze die data nog zullen gebruiken. Data zijn macht.”

Anderhalf jaar geleden kocht BlackRock de robotadviseur Future Advisor, die advies geeft aan klanten op de maat van hun doelstellingen. Wat maakt Future Advisor zo bijzonder?

MEHEUS. “Op de website van Future Advisor kun je al je rekeningen invullen, om een complete doorlichting van je vermogen te krijgen. Waar zitten de risico’s? Zit er te veel geld geconcentreerd in een bepaald soort beleggingen of in een regio? Of ben je te veel blootgesteld aan één bedrijf? Mensen kunnen hun rekeningen bij verschillende banken koppelen aan het systeem en in minder dan twee minuten een volledig plaatje van hun vermogen krijgen. In theorie kun je aan het systeem ook je groepsverzekering koppelen. Alleen rapporteren de verzekeraars niet regelmatig genoeg waarin ze je geld beleggen.”

Willen klanten wel dat hun bank weet dat ze rekeningen hebben bij andere banken?

MEHEUS.“Ik verbaas me erover hoeveel informatie mensen toevertrouwen aan hun smartphone. Mensen lopen met veel meer te koop dan je zou denken. En we worden ook wat geholpen door de regelgever. Er is een Europese richtlijn in de maak die bepaalt dat banken in de toekomst verplicht zijn een overzicht van het hele vermogen aan hun klanten te bieden, als die daarnaar vraagt. De bedoeling is holistisch advies te kunnen geven.

“We zijn best wel trots op ons systeem Aladdin, waarmee we de risico’s voor institutionele beleggers zoals pensioenfondsen in kaart brengen. We keren met dat systeem voor ongeveer 15.000 miljard dollar aan professionele portefeuilles binnenstebuiten. Een van de opvallendste conclusies is dat beleggers over het algemeen veel te veel gewicht toekennen aan obligaties. Als de rente begint te stijgen, zullen ze aan den lijve ondervinden dat de waarde van die obligaties daalt. Als die waardedaling groter is dan de coupon, slikken ze een verlies op hun obligatieportefeuille.”

Is het probleem niet dat beleggers met een defensief risicoprofiel of weinig risicobereidheid standaard richting obligaties worden gestuurd?

MEHEUS. “Tja, je zit natuurlijk met regelgevers die vaak in de achteruitkijkspiegel kijken en wat meer vooruit zouden moeten zien. Door de lage rente kom je niet meer toe met alleen obligaties in je portefeuille. De regelgeving moet van tijd tot tijd worden bijgesteld. Er staat meer dan 260 miljard euro op spaarboekjes, waarvan je weet dat het niets zal opbrengen. Het is niet abnormaal dat de adviseurs van de banken aan spaarders met een zeer defensief profiel als eerste belegging een obligatiefonds voorstellen. Ik vraag me dan af of het in de huidige omstandigheden niet veiliger is wat geld in een goed beheerd gemengd fonds te investeren.

“De financiële sector is de voorbije twintig jaar hard veranderd. Het draait niet alleen meer om het verkopen van producten. De financiële industrie heeft leren luisteren naar de klanten. Er heeft een professionalisering plaatsgevonden. Lokale kantoorbediendes die de portefeuille van hun klanten vullen met wat obligaties of aandelen, zul je nog weinig meer vinden. De klanten zijn niet veranderd. Zij willen bepaalde financiële doelen bereiken en zijn niet geïnteresseerd in dit of dat beleggingsproduct, maar ze willen weten hoe ze van punt a naar punt b geraken. Het is vooral belangrijk de verwachtingen te managen. Als klanten een bepaald inkomen nastreven na hun pensioen, moet een adviseur durven te zeggen dat ze er met deze of gene portefeuille niet geraken.”