Het arme hart van Verhofstadt

Het ACV heeft het debat over de eindeloopbaan zowat een doodschop gegeven. Ook het ABVV was niet mals. De werkgevers zijn erg ontgoocheld. “Het is onbegrijpelijk dat het ACV al in dit stadium de troepen mobiliseert,” zegt Rudi Thomaes, gedelegeerd bestuurder van het VBO, in dit blad (zie blz. 54). “De vakbonden ontlopen hun verantwoordelijkheid om onze maatschappij te laten evo- lueren.”

Is het mogelijk dat er in zo’n context in september nog beslissingen worden genomen? Is het nog denkbaar dat de vakbonden bakzeil halen? Het ACV heeft al opgeroepen tot een nationale staking en betoging. Moeten we echt wachten tot de grote inspirator van de ACV-standpunten in dit dossier, Gilbert De Swert, zelf op brugpensioen gaat? De halsstarrigheid van het ACV is ongewoon en niet te rijmen met de soepeler manier waarop de christelijke vakbond zijn rol speelde in de interprofessionele onderhandelingen.

Volgens Rudi Thomaes is er nochtans geen andere weg dan verder praten. En ook de regering zal wel gewoon verder willen praten. We zijn nu toch al een jaar bezig, dit moet er nog bij kunnen. De regering had daadkracht aangekondigd. Er zou nog voor de zomer een nota geproduceerd worden. De sociale partners moesten niet denken dat ze het debat eindeloos konden uitstellen. En ja hoor, er kwam een nota: Actief ouder worden (als je dat afkort, krijg je AOW, het rampzalige Nederlandse systeem voor arbeidsongeschiktheid).

De nota is een opsomming van alle mogelijke pistes. Officieel is het zelfs geen regeringsdocument. Minister van Pensioenen Bruno Tobback (SP.A) heeft er al afstand van genomen (wat naar verluidt tot een crisisvergadering in de SP.A heeft geleid, omdat Tobbacks houding niet erg collegiaal was tegenover partijgenoot Freya Van den Bossche, wier kabinet de nota produceerde). Inmiddels heeft het ACV het document als “onbestaand” betiteld.

Hoewel zogezegd onbestaande, heeft de nota al wel effect gehad. De verschillende mogelijkheden zijn op tafel gelegd en meteen zijn er al enkele vakkundig afgekegeld. De pensioenmalus is daar een voorbeeld van. Hoe zal de regering erin slagen om zo’n essentieel element weer op tafel te krijgen als ze zelf zo mistig doet over haar bedoelingen? Nochtans is de pensioenmalus essentieel in een akkoord. Thomaes noemt in dit blad elk akkoord zonder pensioenmalus een ongezonde situatie. Deze regering zal nu eenmaal de stok moeten hanteren en niet alleen de wortel. Pas dan zal de eindeloopbaan het gewenste effect hebben: meer mensen aan de slag. In moeilijke woorden: de participatiegraad naar boven halen.

Vergeet niet dat alleen een hogere participatiegraad de kost van de vergrijzing kan betalen. Vergeet ook niet dat het beleid van de jongste jaren die kosten tot nu toe alleen maar de hoogte heeft ingejaagd. ‘Moedig’ gedrag zoals dat van Tobback – “ik ben niet voor een malus, enkel voor een bonus” – zal het alleen maar verergeren.

Op 19 september moet de eindspurt ingezet worden (het ACV beslist op 20 september of het meedoet). De regering zal dan moeten kiezen en echte daadkracht tonen. Het zal hoogstwaarschijnlijk moeten optornen tegen een stevige stakingsgolf. De PS zal ongetwijfeld weer pleiten voor le retour du coeur. Als het hart van Verhofstadt daar maar tegen kan.

Guido Muelenaer