De creatieve boekhouding van Ekopak: omzet boeken die er niet was

Na de schorsing van zijn aandeel op maandag komt Ekopak met nieuws dat het zijn cijfers voor 2024 neerwaarts bijstelt en zijn balans wilt versterken. Daaruit blijkt dat het creatief omsprong met de boekhoudregels.

Het aandeel van waterzuiveraar Ekopak werd maandag geschorst in afwachting van nieuws van het bedrijf. Woensdagochtend kwam het voor de beursopening met een persbericht.

Daarin verlaagt het zijn financiële resultaten voor 2024 waar het begin maart mee naar buiten kwam. De aanpassingen hebben vooral te maken met het Waterkracht-project. Dat is een belangrijk referentie-project voor Ekopak, maar daar is de laatste weken veel onzekerheid over ontstaan. Dat project bleek niet zo juridisch bindend als Ekopak eerst had doen uitschijnen.

Daarom verlaagt Ekopak voor 2024 zijn omzet met een kleine 8 miljoen euro van 55,5 naar 47,6 miljoen euro. Het nettoverlies neemt met 5 miljoen euro toe van 7 naar 12 miljoen euro. En het eigen vermogen krijgt daardoor een knauw van 5 miljoen euro en eindigt op 41 miljoen euro. Het balanstotaal bedraagt 161 miljoen euro. (lees verder onder de video)

50 tinten omzet

Met die aanpassingen geeft Ekopak toe dat het initieel voor het boekjaar 2024 omzet had geboekt die er feitelijk niet was. In het persbericht van woensdagochtend stelt het bedrijf dat het heeft “voorzichtigheidshalve besloten om de omzeterkenning van het reeds gerealiseerde deel van het Waterkracht-project uit de resultaten van 2024 te halen.”

Zoals uit de afgelopen weken bleek, was er nog helemaal geen contract rond Waterkracht en is de achterliggende Joint Venture waarin het project zou ondergebracht worden nog niet opgericht. Hoe een bedrijf voor een project, waar het geen contract voor heeft en waar het nog niets voor heeft verkocht, toch omzet in zijn resultatenrekening kan erkennen is de vraag.

Ekopak haalt in zijn persbericht zelf de term “omzeterkenning” aan, verwijzend naar de boekhoudregels waaronder bedrijven al dan niet omzet kunnen erkennen. Dat kan sterk verschillen van de sector, het type bedrijf of de projecten. Zo kan een projectontwikkelaar – naarmate het een vastgoedproject ontwikkelt – daar deels een omzet voor boeken, zonder dat het al finaal is opgeleverd. Voor softwarebedrijven zijn die regels dan weer helemaal anders.

Zo zijn er voor elke sector specifieke voorwaarden over wanneer een bedrijf iets als omzet mag boeken of niet. De regels rond omzeterkenning is iets waar beursbedrijven soms creatief mee om durven te springen. In een aantal grote beursschandalen uit het verleden, zoals bij Enron en Lernout & Hauspie, speelde die omzeterkenning een centrale rol.

Beurshuis Kepler Chevreux verbaast er zich over dat Ekopak al omzet en winst uit het Waterkracht-project had erkend. Dat getuigt van een vrij agressieve boekhoudkundige aanpak, klinkt het. In de voorlopige jaarcijfers van 2024 die Ekopak in maart publiceerde, vermeldde het nergens expliciet het Waterkracht-project, noch hoeveel omzet en winst het daaruit had gehaald in 2024. In de krant De Tijd zegt de analist van KBC dan weer dat Ekopak tijdens de analistencall over de resultaten van 2024 meldde dat er geen verkopen in het kader van het Waterkracht-project waren gebeurd.

Geen accountantsverklaring

Bovendien heeft Ekopak in zijn persbericht van 3 maart over de voorlopige resultaten van 2024 onvolledig gecommuniceerd. Er zat namelijk geen accountantsverklaring bij. Bij voorlopige resultaten is het gebruikelijk dat beursbedrijven melden of de revisor al een audit heeft gemaakt van de cijfers of hoe ver die daarmee staat.

In het persbericht van 3 maart stond enkel dat de cijfers niet geauditeerd waren, terwijl een jaar eerder in de voorlopige cijfers van 2023 te lezen stond: “De commissaris (…) heeft bevestigd dat de controle van het ontwerp van de geconsolideerde jaarrekening nagenoeg beëindigd is en dat tot op heden geen materiële afwijkingen werden vastgesteld.”

Dan toch een kapitaalverhoging

Verder erkent de raad van bestuur van Ekopak dat de financiële situatie krap is. In bepaalde scenario’s kan er ‘zelfs een liquiditeitstekort ontstaan’, klinkt het. Ekopak vaart al een tijdje heel scherp aan de wind. De schulden liepen in de afgelopen 2 jaar fel op als gevolg van enkele overnames, maar de operationele winsten en kasstromen komen onvoldoende op gang om de situatie nog lang houdbaar te maken.

Bij de beursgang in 2021 was het WaaS-model – languit Water as a Service – de grote belofte waar Ekopak zich mee wilde onderscheiden. Alleen lijkt dat model voorlopig niet aan te slaan. In 2024 daalde de omzet uit WaaS-activiteiten zelfs tegenover 2023. Die waren goed voor minder dan 6 procent van de omzet, terwijl het bedrijf oorspronkelijk zei dat te willen optrekken naar de helft van de omzet.

De raad van bestuur zegt te onderzoeken hoe het de balans van Ekopak verder kan versterken. Het laat daar alle opties voor open. De afgelopen weken heeft de Ekopak-CEO meermaals stellig gezegd dat een kapitaalverhoging niet aan de orde is. Met alle opties open te laten, lijkt de raad van bestuur daarop terug te komen.

Verder zegt het versterking te zoeken voor het management team. In januari zag Ekopak plots zijn CFO vertrekken naar een andere beursgenoteerde speler, zonder dat er enige opvolging voorzien was. De vraag is ook welke rol de huidige CEO en oprichter Pieter Loose zal blijven spelen, nadat hij de afgelopen maanden meermaals foutief en onvolledig heeft gecommuniceerd naar de Ekopak-aandeelhouders.

Het aandeel ging in het eerste uur van de handel met 15 procent onderuit. Woensdagnamiddag omstreeks 14u30 liep het verlies al op tot -49 procent. Het Ekopak-aandeel sloot de handelsdag uiteindelijk 36,1 procent lager af tot een slotkoers van 5,10 euro.

Lees hieronder de volledige berichtgeving over Ekopak van de afgelopen weken.