Een echt relancebeleid blijft uit

Een fundamenteel relancedebat is al begraven nog voor het echt begonnen is. Nochtans zijn dringend ingrepen nodig om groei te creëren, want sociaaleconomisch België is zieker dan gedacht.

In België is er momenteel één zekerheid: lanceer een voorstel om de concurrentiekracht van onze bedrijven te verbeteren via een aanpassing van de automatische indexering, en de PS en sp.a zullen het afschieten. Terwijl alle internationale instanties, gaande van het IMF over de OESO en de Europese Commissie, al jaren zeggen dat er iets aan het jobvernietigende systeem moet worden gedaan, komen we hier niet verder dan voor- en tegenstanders die wat schaduwboksen in de media. De laatste in de rij die het thema aankaartte, was Open Vld-voorzitter Alexander De Croo met een interview in Le Soir. De Vlaamse liberalen laten de indexdiscussie niet los en koppelen dat aan het relance- en competitiviteitsdebat dat nog voor de zomer moet plaatsvinden.

Het is twijfelachtig of dat tot concrete resultaten zal leiden. Het debat is eigenlijk al begraven nog voor het echt begonnen is. Om politieke redenen willen PS en sp.a het indexdebat vermijden tot na de gemeenteraadsverkiezingen van oktober. En de werkgevers willen met de sociale verkiezingen voor de deur geen olie op het vuur gooien.

Maar hoe dan ook dreigt het relancebeleid een lege doos te worden. Er is nu weliswaar een consensus gegroeid dat het geen slechte zaak is om lasten op arbeid te verschuiven naar andere belastingen, kwestie van de tewerkstelling aan te zwengelen. Maar nu is al duidelijk dat enerzijds werkgevers en partijen als Open Vld, en anderzijds de vakbonden en partijen als sp.a snel in de clinch zullen gaan wanneer het erop aankomt concrete maatregelen te nemen. Het VBO is bijvoorbeeld voorstander van een verschuiving van de belastingen naar milieuvervuiling, op voorwaarde dat de totale belastingdruk niet stijgt en liefst omlaag gaat. Vakbonden en de linkerzijde zijn dan weer gewonnen voor extra lasten op kapitaal. Ook over die thema’s kunnen we ons de komende dagen en weken aan een nieuw partijtje schaduwboksen verwachten.

De kans is reëel dat er over een aantal maanden hoogstens maatregelen in de marge worden goedgekeurd. Dat kan dan gaan over lastenverlagingen in de sectoren die het moeilijk hebben, zoals de horeca, of voor doelgroepen zoals jongeren en 50-plussers. Zulke ingrepen genereren echter onvoldoende groei en jobs om het zo geroemde maar in al zijn voegen krakende Belgische sociale model overeind te houden.

Recente cijfers tonen aan dat de sociale zekerheid tegen een miljardenput aankijkt en dat het stelsel enkel in stand wordt gehouden door de alternatieve financiering en geld dat uit de algemene begroting wordt doorgesluisd. Zelfs het zelfstandigenstelsel, dat de voorbije jaren de sociale bijdragen sterk heeft zien stijgen, is niet langer financieel gezond. Kmo-organisaties stellen openlijk vragen bij de duurzaamheid van het model. Maar in beleidskringen ziet niet iedereen de ernst van de situatie in.