De lange mars van de Europese besluitvorming

Een Europese beslissing valt er pas na het doorlopen van een heel onderhandelingstraject. België doet daar nog een schep bovenop.

Het samenwerkingsakkoord uit 1994 somt zes categorieën bevoegdheden op:

– De federale waarbij Vlaanderen de dossiers volgt, zoals de Europese raad onder leiding van Europees president Herman Van Rompuy, de Europese raden algemene, buitenlandse, binnenlandse en economische en financiële zaken, justitie, de werkgroep voor technologie die burgerlijk én militair kan worden gebruikt

– De gemengde bevoegdheden waarin de federatie het overwicht behoudt en Vlaanderen een assessor levert, zoals transport, mobiliteit en energie

– De gemengde bevoegdheden waarin de deelstaten het overwicht hebben, zoals Leefmilieu, delen van het industriebeleid, onderzoek

– De (gemeenschaps)bevoegdheden waarvoor de deelstaten aan zet zijn, zoals Onderwijs, Cultuur, Jeugd, Sport

– De visserij, die een Vlaamse bevoegdheid is voor heel België, dus bijvoorbeeld ook voor de forelkwekers in Wallonië

– De landbouw, een gemengde bevoegdheid tussen de federatie en de deelstaten

De Belgen zoeken overeenstemming in de DGE, Directie-Generaal Europese Zaken en coördinatie van de federale overheidsdienst Buitenlandse Zaken. Indien geen standpuntbepaling wordt bereikt, moet de aangewezen minister zich onthouden in de Europese besluitvorming. Somt loopt dat eens mis, zoals vorig jaar met Waals minister van Landbouw Benoît Lutgen. Hij benadrukte dat hij de Vlamingen vruchteloos had proberen te contacteren. Vlaams ambassadeur Axel Buyse reageert diplomatisch. “Er werden te weinig efficiënte pogingen gedaan.”

Hoe dan ook, een beslissing in de DGE verhuist naar de bevoegde Europese Raadswerkgroep, het zijn er om en bij de 150. Van daaruit gaat het naar de Coreper – het ‘Comité des Représentants Permanents’, het letterwoord dateert van de tijd toen het Frans als de Europese voertaal gold. Het Comité van permanente vertegenwoordigers bereidt de Europese Raad voor en bestaat uit de ambassadeurs van de lidstaten bij de EU. Van de Coreper belandt een tekst uiteindelijk op de tafel van de Europese Raad.

Die Raad zit in een ingewikkeld besluitvormingsspel waarbij de Europese Commissie en het Europese Parlement betrokken zijn. De Commissie stelt nieuwe wetgeving voor, die de goedkeuring moet krijgen van de Raad en het Parlement. De Raad kan ook alleen besluiten nemen. En er zijn nog andere instellingen die ook een rol spelen.