Wanneer barst de zeepbel? ‘Eind 2018 moet je zorgen dat je cash hebt in harde valuta’

Trends selecteerde de beste artikels van 2017. Een daarvan ging over de wereld die zich graag laat bedriegen.

Ik herinner het mij alsof het gisteren was. Rond het jaar 2000 waren de beurzen in euforiestemming. Er zou een nieuwe frictieloze economie komen. De financiële markten mochten zeker niet worden gereguleerd. Want markten zijn transparant en daardoor efficiënt. De allocatie van kapitaal kan niet efficiënter dan via financiële markten. Als de overheid zich op dat gebied waagt, loopt het gegarandeerd verkeerd. Je moet vooral de krachten van de vrije markt laten spelen. Banken mochten in hun handel en wandel geen beperkingen krijgen. Bomen zouden tot in de hemel groeien. De overheid begon voorzichtig, daarna minder voorzichtig, haar pensioenfondsen op de beurs te beleggen. Want die konden alleen stijgen. Waarom ik me dat nog zo goed herinner? Omdat ik, toen het feestje voorbij was, er een boek over heb geschreven, Managementshock, zelfs bij De Slegte niet meer te vinden.

Elke dag denk ik een beetje meer aan die tijden. Hoe in enkele weken tijd triljoenen euro’s beurswaarde werden vernietigd in de telecom-, de dotcom- en andere techsectoren. Toen bleek het slechts een generale repetitie te zijn voor wat zeven jaar later kwam, toen de crisis in vastgoed en de bank- en verzekeringsmaatschappijen bijna een meltdown van het hele economische systeem veroorzaakte. Niemand was uiteraard schuldig, de belastingbetaler draaide ervoor op, en na enkele maanden begon men weer te pleiten voor hoge bonussen, minder strenge maatregelen en vooral meer vrijheid. Men wou opnieuw een feestje bouwen.

En dat is ondertussen al lang bezig. De muziek speelt heel luid, zodat niemand hoort dat er buiten de discotheek geregeld sirenes loeien. Donald Trump is van oordeel dat de banken uit hun keurslijf moeten worden bevrijd. Banken moeten vrij kunnen ondernemen. Banken horen dat graag, en de beurs geeft ze gelijk. Opnieuw lees ik dat er massaal wordt belegd in risicokapitaal, niet als onderdeel van een investeringsstrategie, maar gewoon omdat men weet dat men gegarandeerd winst zal maken op aandelen. Dow Jones naar 40.000 punten? Minimaal. Dat zei men vijftien jaar geleden ook. Toen sprak men zelfs over Dow Jones 100.000.

En de hebzucht kent uiteraard geen grenzen. Heb je wat geld, beleg het dan bij een actieve fondsbeheerder. 87 procent van de Britse actieve fondsen presteren minder dan een blind marktgemiddelde. Wie gelooft die mensen nog? Dat zei men vijftien jaar geleden ook. De wereld laat zich graag bedriegen. Zeker met financiële producten. Er circuleren reusachtige kettingbriefsystemen met almaar grote getallen in de enveloppen. Tot… het stopt. Tot men kijkt welke waarde er in de ‘echte economie’ tegenover staat.

Europa én het Verenigd Koninkrijk staan met de brexit voor een reusachtig probleem. De praktische aspecten nemen lachwekkende gevolgen aan. Men weet nu al met grote zekerheid dat de computersystemen die de Britten nodig hebben, niet zullen werken. Het rapport van de experts geeft de software, na een aanpassing tegen 2019, code rood. Dat heb ik gelezen in een pro-brexit-krant. Het is maar een van de honderden managementproblemen. De Britten zullen niet klaar zijn met de organisatie van hun bizarre droom van ‘opnieuw onafhankelijk’. Als er een harde brexit komt, zal die keihard zijn voor de Britten en onzacht voor de rest van Europa. Er is overigens niet veel nodig in het huidige klimaat om de brexit-onderhandelingen te laten ontploffen. Men bluft en dreigt dat het lachwekkend is. Maar één keer te veel gedreigd of gebluft, … Guy Verhofstadt zal de Britten niet helpen, die heeft een merkwaardig scherp geheugen voor wat ze hem hebben aangedaan.

Ondertussen is het belangrijkste nieuws dat je bij sommige banken nu kunt kiezen voor een geslachtsneutrale aanspreekvorm en de toiletten worden steeds meer toegankelijk voor alle geslachten. De laatste vorm van segregatie is doorbroken. Allemaal voor transgenders, een zeer kleine minderheid van de bevolking. Geef mij dan maar het voorstel om op sommige producten het etiket te mogen kleven: ‘gemaakt zonder robots’. Zou u met een vliegtuig willen vliegen dat dit label draagt? Zou u diepvriesproducten willen eten waarop staat: op geen enkel punt van de keten heeft een computer deze kwaliteit gecontroleerd? Ik niet.

Ontploft het over enkele weken? Over enkele maanden? Over enkele decennia? Ik steek mijn nek uit. Eind 2018, of zelfs vroeger, moet je zorgen dat je cash hebt in harde valuta, en een stukje grond om aardappelen te planten.