Van een geannuleerde reis tot een arbeidsongeval: welke bescherming biedt de verzekering in tijden van corona?

De coronacrisis treft mensen op veel manieren. Ze worden ziek, moeten thuis werken, vallen zonder werk of kunnen niet reizen. Telkens rijst dan de vraag in hoeverre de verzekering bescherming biedt. Een overzicht in zeven vragen en antwoorden.

We sluiten verzekeringen af om onverwachte kosten te vermijden als het even tegenzit, maar vaak weten we niet wat nu wel en niet verzekerd is. Veel mensen zitten in deze onzekere tijden met vragen over de coronacrisis en de bescherming die verzekeringen bieden tegen de gevolgen ervan.

Dekt mijn hospitalisatieverzekering een ziekenhuisopname door covid-19?

In ons land zijn al ruim 16.000 mensen opgenomen in een ziekenhuis voor de behandeling van covid-19. Een ziekenhuisopname duurt vaak lang, zeker als patiënten op de afdeling intensieve zorg belanden. “Een opname in een Belgische ziekenhuis is altijd gedekt door de hospitalisatieverzekering”, zegt Gerrit Feyaerts van AG Insurance. Bij een opname in het buitenland hangt dat af van de algemene voorwaarden. Sommige hospitalisatieverzekeringen dekken enkel opnames in België, terwijl andere ook gelden in Europa of zelfs overal ter wereld.

De hospitalisatieverzekering dekt de doktersrekeningen, de kosten voor medische verzorging, de kamerprijs, de uitgaven voor de geneesmiddelen en medisch materiaal. Daarnaast zijn er de ambulante kosten, die voor of na de opname opduiken (extra raadplegingen in het ziekenhuis, geneesmiddelen, bijkomende scans). Doorgaans dekken hospitalisatieverzekeringen die kosten in de periode van één maand vóór en drie maanden na het verblijf in het ziekenhuis. Die termijnen kunnen schommelen naargelang het verzekeringscontract.

Het is nog onduidelijk of de premies voor hospitalisatieverzekeringen volgend jaar zullen stijgen door de corona-epidemie. Feyaerts: “Theoretisch is dat mogelijk, maar het is nog veel te vroeg om de impact van covid-19 te beoordelen. Zo zien we niet meer ziekenhuisopnames, aangezien alle niet-dringende zorg is uitgesteld en we voorlopig nog geen inhaaleffect zien.” AG Insurance is de enige verzekeraar in ons land die voor individuele hospitalisatieverzekeringen nog constante premies aanbiedt, die enkel stijgen in functie van de medische index van de overheid.

Valt inkomensverlies door covid-19 onder de verzekering gewaarborgd inkomen?

Veel zelfstandigen hebben geen inkomsten wanneer ze door ziekte niet kunnen werken. Daarom sluiten ze vaak een verzekering gewaarborgd inkomen af. Ook werknemers en contractuele ambtenaren kunnen dat doen. “Wanneer een verzekerde arbeidsongeschikt is door een corona-infectie, zal de polis gewaarborgd inkomen in een uitkering voorzien, op voorwaarde dat een medisch attest van de arbeidsongeschiktheid wordt afgeleverd en de eigenrisicotermijn verstreken is”, zegt Bart Walraet van Baloise Insurance. Wie dus wel kan werken, maar dat niet mag omdat hij preventief in quarantaine is geplaatst, kan dus geen beroep doen op de verzekering.

De hoogte van de uitkering is afhankelijk van de graad van arbeidsongeschiktheid. Doorgaans kan een verzekerde maar aanspraak maken op een rente-uitkering vanaf een arbeidsongeschiktheid van 25 procent. De rente stijgt naarmate de arbeidsongeschiktheid toeneemt. Vanaf een bepaald niveau van arbeidsongeschiktheid, meestal 67 procent, wordt de volledige jaarrente uitbetaald. Let wel: de verzekering gewaarborgd inkomen dekt maximaal 80 procent van het inkomen. De uitkering begint ook pas te lopen na het verstrijken van de wachttijd. Hoelang die wachttijd is, kan de verzekeringnemer zelf bepalen bij het afsluiten van de verzekering. Dat kan een maand zijn, maar ook een jaar. Hoe langer de wachttijd, hoe lager de verzekeringspremie.

Ben ik nog wel verzekerd voor arbeidsongevallen als ik thuiswerk?

Sinds begin 2019 zijn beschermt de arbeidsongevallenverzekering structurele en occasionele telewerkers op dezelfde manier als reguliere werknemers. Stel dat u tijdens de uitvoering van uw werk over de kabel van uw laptop struikelt en uw hoofd stoot, een kop hete thee over uw benen morst of van de trap valt. Al die zaken zijn zowel voor medewerkers op de werkvloer als voor telewerkers ongevallen die onder de arbeidsongevallenverzekering vallen. Die verzekering dekt ook een ongeval wanneer u op uw thuiswerkdag de kinderen naar de school en de kinderopvang brengt, of wanneer u hen gaat halen. Gewone pendelaars zijn immers ook gedekt voor ongevallen op weg van en naar het werk, ook wanneer ze voor de kinderen een omweg maken.

Dat betekent nog niet dat elk ongeval thuis op de arbeidsongevallenverzekering kan worden afgeschoven. Als u tijdens uw middagpauze snel wat snoeiwerk doet in de tuin of de strijk doet en daarbij een ongeval hebt, dan zal de verzekeraar dat als een privé-ongeval beschouwen. “Daarom raden we aan duidelijke afspraken te maken, onder meer over de plaats en het tijdstip van het telewerk. Dat kan later veel discussies met de verzekeringsmaatschappij vermijden”, zegt Inge Verdonck van de hr-dienstverlener Acerta. “Bij structureel telewerk verloopt dat verplicht via een overeenkomst voor telewerk. Maar ook voor occasioneel telewerk maak je het best op voorhand afspraken, bijvoorbeeld via mail.”

Wordt uw autoverzekering goedkoper?

Door de vele weken in lockdown en het verbod op niet-essentiële verplaatsingen bleven de voorbije weken meeste wagens aan de kant staan. Intussen hebben veel mensen wel een jaarlijkse premie betaald voor de autoverzekering, terwijl ze nog amper met de wagen hebben gereden en misschien ook de komende weken en maanden veel minder kilometers dan gewoonlijk zullen afleggen. In principe moet u er niet op rekenen dat uw verzekeraar aan het einde van het jaar een deel van de premies terugbetaalt. In ons land is Corona Direct de enige verzekeraar die de verzekeringspremie koppelt aan het effectief aantal gereden kilometers. “Wij storten bijgevolg aan het einde van het verzekeringsjaar het gedeelte van de premie terug voor de kilometers die niet gereden zijn. Dat gebeurt automatisch na de opgave van de kilometerstand van het verzekerde voertuig, net voor de eindafrekening. Vergelijkbaar met de water- en energiefactuur”, zegt Els Blaton, de CEO van Corona Direct Verzekeringen.

Op basis van een eerste inschatting houdt de verzekeraar er rekening mee dat klanten dit jaar gemiddeld tot 30 procent minder kilometers zullen afleggen met hun wagen. “Minder kilometers betekent dus een lagere premie. Wij verwachten dat we 4,1 miljoen euro aan voorschotten op verzekeringspremies moeten terugbetalen door de coronacrisis”, zegt Blaton.

Wie een traditionele autoverzekering heeft, kan nog overwegen de autoverzekering tijdelijk op te schorten. Maar dat betekent wel dat uw wagen niet verzekerd is en u er niet mee mag rijden. Bovendien is het in de praktijk nog niet zo eenvoudig en is zo’n opschorting ook niet bij alle verzekeraars mogelijk.

En misschien nog een schrale troost: het is niet uitgesloten dat de premies voor autoverzekeringen volgend jaar dalen. In principe zouden we kunnen verwachten dat er door het verminderde autogebruik dit jaar ook minder schadegevallen zijn. Wauthier Robyns van de sectorfederatie Assuralia is echter voorzichtig. “De vraag is in welke mate die trend zal doorzetten. Enkele factoren doen vermoeden dat daarin verandering kan komen.” Zo zijn de ondernemingen sinds begin mei weer opgestart. Uit veiligheidsoverwegingen zullen heel wat werknemers hun wagen verkiezen boven het openbaar vervoer. In de zomermaanden zullen velen wellicht ook de buitenlandse vliegtuigreis inruilen voor binnenlandse autovakanties en daguitstappen. Ten slotte wordt het niveau van de jaarlijkse schadelast in belangrijke mate mee bepaald door een beperkt aantal zware schadegevallen, die nog niet te voorspellen zijn. “Voor de komende maanden is het onzeker hoe onze mobiliteit eruitziet”, stelt Robyns. “Maar de schadelast in BA auto is in de voorbije vijftien jaar geleidelijk verminderd. De gemiddelde premie is in die periode dan ook in reële termen met zowat 20 procent gedaald. De Belgische verzekeraars houden in hun prijszetting dus wel degelijk rekening met de evolutie van de schadelast.”

Dekt mijn annulatieverzekering de reis die in het water valt?

Wie zelf getroffen wordt door het coronavirus en daardoor niet kan vertrekken, valt onder de standaarddekking van de annulatieverzekering, net zoals dat voor andere ziektes geldt. Anders is het wanneer u niet ziek bent, maar door de coronacrisis wel uw reis in het water ziet vallen. Zo zijn niet-essentiële reizen naar het buitenland nog verboden ten en met 7 juni. Over de reismogelijkheden tijdens de zomermaanden bestaat nog geen duidelijkheid.

Wie zijn reis- en vakantieplannen moet annuleren door de coronacrisis, kan slechts heel zelden de annulatieverzekering inroepen. “Annulatieverzekeringen komen niet tussen in het geval van een epidemie of een pandemie”, zegt Danny Smagghe van Touring. Zulke gebeurtenissen worden beschouwd als een vorm van overmacht en worden door bijna alle verzekeraars uitgesloten van dekking. Volgens de consumentenorganisatie Test-Aankoop zijn de enige uitzonderingen Allianz Partners (Royal Service-contract), Mapfre Assistance (Go Safe-contract) en Test Aankoop Verzekeringen (Globo-contract). Het heeft overigens geen zin nu nog snel een van die annulatieverzekeringen af te sluiten: ze betalen de kosten enkel terug als de reis is geboekt en de annulatieverzekering is afgesloten voor het begin van de epidemie.

Wie zelf zijn transport of verblijf boekte, is voor een terugbetaling afhankelijk van het beleid van de afzonderlijke maatschappijen. Voor pakketreizen kunt u wel aankloppen bij de touroperator. In normale omstandigheden moet de reisorganisator een gelijkwaardige reis of een terugbetaling aanbieden wanneer de reis niet kan doorgaan. Maar door de zware impact van de coronacrisis op de reissector is in ons land beslist daarop een uitzondering te maken. Daardoor hoeven de touroperators de geschrapte reis niet terug te betalen, maar mogen ze ook een tegoedbon aanbieden. Die moet wel het volledige al betaalde bedrag vertegenwoordigen en minstens een jaar geldig zijn.

Wat als ik mijn verzekeringspremie niet kan betalen?

Voor veel mensen is de coronacrisis ook een financiële opdoffer. Daarom levert de verzekeringssector, net zoals de bankensector, inspanningen om de impact van de coronacrisis te verzachten voor mensen die in de financiële problemen zijn gekomen. De verzekeraars beloven de volgende maanden “soepel om te springen met klanten in nood”.

Concreet worden voor particulieren zowel de rentebetalingen als de kapitaalaflossingen van hypothecaire kredieten die zijn aangegaan bij verzekeringsondernemingen opgeschort tot 30 september, als de verzekerde kan aantonen dat hij in financiële moeilijkheden is beland. Ook de betalingen van de premies voor de schuldsaldoverzekering kunnen worden opgeschort. Voor de premie van de brandverzekering kan eveneens uitstel worden verleend, maar enkel voor wie werkloos is geworden.

Voor alle andere verzekeringen waarvoor er betalingsproblemen zouden zijn, moeten verzekeringsnemers rechtstreeks contact opnemen met de verzekeraar of de makelaar, om een oplossing te zoeken.

Wat met de som die overblijft van de uitvaartverzekering, na een beperkte afscheidsdienst?

Een uitvaartverzekering moet vermijden dat een uitvaart een financiële kopzorg wordt voor de nabestaanden. Het gaat meestal om een tak21-levensverzekering, die de kosten van een uitvaart dekt. Bij het overlijden betaalt de verzekeraar dan een bedrag uit aan de begunstigde van de verzekering. Dat kan een familielid zijn, maar ook de begrafenisonderneming.

Door de coronamaatregelen verlopen uitvaarten nu anders dan we gewend zijn. Er mogen maximaal vijftien personen aanwezig zijn. Maakt dat een uitvaart wat goedkoper? “De kosten van een uitvaart zijn nu inderdaad meestal lager. Maar dat is niet altijd het geval. Het hangt af van de uitvaart en de keuzes die men daarin maakt”, zegt Marysia Kluppels van de uitvaartverzekeraar DELA. Zo maakt het niet zo’n groot verschil of een dienst wordt bijgewoond door 150 of door 15 mensen, wanneer gebruik wordt gemaakt van een aula, die toch moet worden gepoetst, klaargezet en nadien helemaal ontsmet moet worden. “Er wordt meestal wel minder of niets uitgegeven aan bidprentjes, rouwbrieven en bloemen”, stelt Kluppels. “Sommige mensen doen zelfs geen dienst en laten de asresten onmiddellijk uitstrooien op de strooiweide of laten de urne meteen bijzetten in het urnenveld of een columbarium. Andere mensen laten de urne bewaren en houden de dienst op een later moment in het jaar.”

Doordat de uitvaartfactuur nu vaak goedkoper uitvalt, is het mogelijk dat nog een deel van het kapitaal van de uitvaartverzekering over is. Kluppels: “Dat restbedrag wordt, zoals altijd, uitbetaald aan de begunstigde. Eventueel kan die dat kapitaal later nog gebruiken om een tweede dienst mee te betalen.” Afhankelijk van de verzekeraar, kan het ook mogelijk zijn het overblijvende kapitaal te bevriezen bij de uitvaartverzekeraar, als het de bedoeling is sowieso op een later tijdstip nog een tweede plechtigheid te houden.