Kunnen we ons binnenkort verzekeren tegen een vastgoedcrash?

De European Systemic Risk Board stelt zich de vraag waarom er geen verzekeringen bestaan tegen een recessie of een vastgoedcrash. “Leuk idee, al moet je wel met een een resem zaken rekening houden aan zowel de aanbod-als vraagzijde”, zegt onze columnist Wauthier Robyns.

De European Systemic Risk Board, een onderdeel van het financiële toezicht op EU-niveau, heeft onlangs de rol van het verzekeringswezen in de economie onderzocht en stelt zich daarbij de vraag waarom er niet meer verzekeringen zijn. Een beetje een gekke vraag, maar de ESRB vindt het geen onzin om even na te denken over verzekeringen tegen een recessie, een terugval van de marktwaarde van huizen, inflatie, werkloosheid, of kapitaalschaarste bij banken.

De vraag naar verzekeringen begrijpen is niet altijd eenvoudig. Sommige verzekeringen zijn krachtens een wet verplicht (de verplichte autoverzekering, de arbeidsongevallenverzekering, …). Andere als gevolg van een contract (aansprakelijkheid van de huurder, schuldsaldoverzekering, …). Nog andere vanuit deontologische verplichtingen (medische aansprakelijkheid). Het gezond verstand zorgt er voor dat de meeste eigenaars een brandverzekering sluiten en dat gezinnen een “familiale” polis nemen. Soms wil de klant een al bij al klein risico toch verzekeren (denk aan een bagageverzekering).

Aan de aanbodzijde moet een verzekeraar inzicht hebben op de kans op schade: het risico moet begroot kunnen worden, wat veronderstelt dat je uit voorbije waarnemingen betrouwbare voorspellingen kunt maken. Je moet een voldoende grote groep klanten kunnen aanspreken om van mutualisering te spreken en de wet van de grote aantallen te laten spelen. Tenslotte zouden hoge kosten, inclusief kapitaalkosten, het beoogde product niet levensvatbaar maken.

De ESRB merkt op dat er hier en daar een beperkte dekking bestaat van macro-economische risico’s: een bescherming tegen inflatie of een verzekering die tijdelijk tussenkomt als je je inkomen verliest terwijl je een krediet hebt lopen (een instrument dat trouwens ook bij ons bekend is als onderdeel van het bouwbeleid van de Gewesten).

Stel dat je bovendien zou kunnen waarborgen dat het niet enkel de mensen met een bovengemiddeld risico zijn, die toehappen, dan blijft de vraag of je de immense financiële voorzieningen zou kunnen aanleggen om risico’s op te vangen die niet willekeurig in de tijd en in de ruimte gespreid zijn, maar juist samenvallen als de conjunctuur tegenzit.

Een crash op een vastgoedmarkt zou dan best gedekt worden door provisies in een ander land, en het is maar de vraag of iedereen het goed vindt dat dergelijk spaarpotje in het buitenland belegd wordt. De ESRB maakt de vergelijking met de sovereign funds, waarmee bijvoorbeeld landen die genieten van inkomsten die best niet ineens opgesoupeerd worden, tegoeden in het buitenland beleggen.

Leuk, alvast, dat de mensen van de ESRB bij het plegen van een rapport grensverleggend dromen.