Btw-verlaging of een premie voor energie: wat betekent dat voor u?

Om de impact van de explosieve energieprijzen te temperen, betaalt u tijdelijk slechts 6 procent btw op aardgas en elektriciteit. Wie verwarmt met mazout of propaangas in bulk, heeft recht op een cheque.

In normale omstandigheden betaalt u 21 procent btw op gas en elektriciteit. Maar omdat de energieprijzen de afgelopen maanden in de hoogte schoten, heeft de federale regering tijdelijk een verlaagd btw-tarief van 6 procent ingevoerd. Die maatregel maakt deel uit van het energieakkoord.

Initieel werd de btw op elektriciteit verlaagd van 1 maart tot eind juni 2022. Maar aangezien het er niet naar uitziet dat de stroomprijzen snel zullen dalen, werd het gunsttarief verlengd tot eind dit jaar (de details vindt u hier).

Ook voor de afname van aardgas is een verlaagd btw-tarief ingevoerd: daarop betaalt u tussen 1 april en 31 december eveneens 6 in plaats van 21 procent btw (alle details leest u hier). Ook voor afnemers van warmte via een centraal warmtenet geldt die tijdelijke tariefverlaging.

De tijdelijke btw-verlaging merkt u niet onmiddellijk. Volgens netbeheerder Fluvius is dat voor energieleveranciers technisch niet mogelijk. Daardoor is het effect pas voelbaar vanaf de voorschotfactuur van juni of juli. Maar geen nood: de aanpassing van de btw wordt hoe dan ook verrekend in de jaarlijkse eindafrekening.

Het effect is beperkt

Daan Killemaas, hoofdeconoom van Trends, omschreef de btw-verlaging eerder al als boerenbedrog. “Voor gezinnen levert die niet veel op, want een lagere btw weegt op de index en dus ook op de lonen”, argumenteert hij. Bovendien wordt het effect van de btw-verlaging allang weer weggeveegd door de aanhoudend hoge energieprijzen.

In juli 2021 betaalde een doorsnee Vlaams gezin (1.600 kilowattuur dagverbruik en 1.900 kilowattuur nachtverbruik) jaarlijks 1.001,38 euro voor elektriciteit. Vandaag ligt de gemiddelde factuur op 1.633,40 euro. Dat komt overeen met een toename van 63 procent.

Voor aardgas betaalde een typisch Belgisch gezin (met een jaarverbruik van 23.260 kilowattuur, ook voor verwarming) een jaar geleden 1.380,85 euro op jaarbasis. Vandaag bedraagt de gemiddelde factuur 3.689,60 euro, goed voor een stijging met 167 procent in een jaar.

Het spreekt voor zich dat een tijdelijke btw-verlaging van 21 naar 6 procent die hallucinante inflatie onmogelijk kan compenseren. De maatregel om de galopperende energieprijzen onder controle te houden, is dus een druppel op een hete plaat.

In een nieuwe poging om de schrijnende situatie aan te pakken kwam minister van Energie Tinne Van der Straeten (Groen) afgelopen dinsdag met een voorstel om de winsten van de gas- en elektriciteitsbedrijven dit jaar eenmalig te belasten met 25 procent. Het geïnde geld zou dan terugvloeien naar de Belgische gezinnen en bedrijven. Alleen: volgens minister van Financiën Vincent Van Peteghem (CD&V) is dat plan juridisch onhaalbaar. Wordt zonder enige twijfel vervolgd.

Stookolie en propaan

En wat met de naar schatting 1,4 miljoen Belgische gezinnen die hun woning verwarmen met stookolie of propaangas?

In een jaar tijd verdubbelde de maximumprijs voor stookolie van 0,6560 naar 1,3093 euro (voor wie meer dan 2.000 liter bestelt).

De maximumprijs voor propaangas is sterk gestegen tot eind maart, maar daarna daalde die weer (zie kaderstuk Propaangas vertoont ander prijsverloop dan aardgas). Een jaar geleden betaalde u 0,6520 euro per liter, vandaag is dat 0,8081 euro (bij een afname van meer dan 2.000 liter). Dat is toch nog altijd goed voor een jaartoename van 24 procent.

Voor wie verwarmt met stookolie of propaangas, verbiedt Europa een btw-verlaging. Daarom bedacht de regering voor die doelgroep een eenmalige, forfaitaire toelage in de vorm van een cheque. Oorspronkelijk was er sprake van 200 euro per gezin, maar omdat het verlaagde btw-tarief voor aardgas verlengd werd tot eind dit jaar, werd ook dat bedrag opgetrokken tot 225 euro. Het is evenmin een vetpot, maar het is beter dan niets.

Elk gezin dat tussen 15 november 2021 en 31 december 2022 stookolie of propaangas in bulk koopt voor de verwarming van zijn hoofdverblijf, kan de premie aanvragen. De uiterste deadline voor de aanvraag is 10 januari 2023. U kunt die zowel online als via een papieren formulier indienen. Er bestaan twee aanvraagformulieren: een voor een standaardhuis en een voor een appartement (in mede-eigendom).

Om te bewijzen dat u in aanmerking komt voor die cheque, moet u bij een gewone aanvraag een kopie of scan van uw factuur voor de levering van stookolie of propaan meesturen of uploaden. U dient ook het betalingsbewijs toe te voegen. Bij een gespreide betaling kan de jaarlijkse afrekening of een verklaring van de leverancier als bewijs dienen.

Bewoners van een mede-eigendom hoeven geen kopie van de factuur of een betalingsbewijs mee te sturen, aangezien die verplichting valt op de beheerder. Wel dienen zij het KBO-nummer van de mede-eigendom te vermelden.

Propaangas vertoont ander prijsverloop dan aardgas

Aardgas was nog nooit zo duur. De prijs van propaan en lpg kent evenwel een heel ander verloop. “Propaan en lpg zijn dan ook petroleumgassen”, zegt Johan Mattart van Brafco, de Belgische federatie van brandstoffenhandelaars. “Hun prijsevolutie staat los van die van aardgas.”

“Voor de verkoop van petroleumproducten gelden in ons land officiële maximumprijzen. Die worden elke werkdag berekend op basis van de noteringen op de internationale markten, en daar zijn de prijzen zeer volatiel. Momenteel noteert ruwe Brent-olie bijvoorbeeld 29 procent lager dan op zijn hoogtepunt eerder dit jaar. Dat is onder meer het gevolg van de renteverhogingen in de Verenigde Staten, de vrees voor een recessie en de angst voor nieuwe lockdownmaatregelen in China.”

“Voor aardgas zijn er in België geen maximumprijzen van toepassing. De prijsstijging van dit product is vooral te wijten aan de onzekerheid over de bevoorrading van Europa vanuit Rusland.”