Wat gebeurt er met uw buitenlands vastgoed bij overlijden?

Het bezitten van een tweede verblijf in het buitenland kan aanzienlijke juridische en fiscale gevolgen hebben bij overlijden. Notaris Goedele Vandekerckhove geeft tips om uw nalatenschap optimaal te regelen en uw erfgenamen te beschermen tegen dubbele belastingen.

Een vakantiewoning of tweede verblijf in het buitenland is een droom voor velen, maar het brengt ook belangrijke juridische en fiscale overwegingen met zich. Wat gebeurt er bijvoorbeeld met uw buitenlands vastgoed wanneer u overlijdt? Het toepasselijke erfrecht en de mogelijke belastingimplicaties kunnen complex en onverwacht zijn.

Erfrecht

De eerste kwestie waar u het best even bij stil staat, is welk erfrecht van toepassing is op uw buitenverblijf. Als het gaat om landen van de Europese Unie, schrijft de Europese erfrechtverordening voor welk erfrecht speelt. Het geldende erfrecht wordt bepaald door uw feitelijke verblijfplaats en niet door uw officiële woonadres of domicilie. Uw gewone of feitelijke verblijfplaats is de plek waar u het grootste deel van uw tijd doorbrengt. Uw domicilie is het officiële adres waar u volgens de burgerlijke stand woont. Als u bijvoorbeeld in België woont, en uw woning in Spanje alleen als vakantiehuis gebruikt, dan gelden de Belgische erfregels. In dat geval zal het Spaanse vastgoed volgens de Belgische erfrechtelijke regels onder uw erfgenamen verdeeld worden. Maar woont u voornamelijk in uw Spaanse buitenverblijf, dan wordt uw nalatenschap, inclusief de bezittingen die u in België hebt achtergelaten, volgens het Spaanse erfrecht verdeeld. Gaat het niet om een EU-land, dan kunnen andere regels spelen.

Dat kan onverwachte gevolgen hebben voor de verdeling van uw nalatenschap. “Wilt u dit voorkomen? Dan kunt u in uw testament expliciet verklaren dat u wilt dat uw vermogen onder het erfrecht valt van het EU-land waarvan u de nationaliteit bezit”, verduidelijkt Goedele Vandekerckhove, notaris bij kantoor Vandekerckhove-Mahieu in Antwerpen. “Let wel: het gekozen recht is van toepassing op àlle goederen van uw nalatenschap. Met de rechtskeuze kunt u dus niet regelen dat bepaalde bezittingen volgens de regels van uw woonland Spanje en andere volgens de regels van uw nationaliteitsland België worden vererfd.”

Successierechten

Vervolgens is er het stelsel van successierechten waarbinnen uw erfgenamen zullen betalen op het onroerend goed. Omdat België successierechten heft op het wereldwijde vermogen, zal ook uw buitenlandse woning onderhevig zijn aan Belgische successierechten. Dat betekent dat uw buitenlands onroerend goed opgenomen moet worden in de Belgische aangifte van nalatenschap. Vaak heft het land waarin het onroerend goed gelegen is ook successierechten, waardoor u mogelijk dubbele belastingen betaalt.

Concreet: als uw fiscale woonplaats in België ligt, wordt de Belgische successierechten geheven op uw wereldwijde vermogen, inclusief uw tweede verblijf in het buitenland. Dat betekent dat uw buitenlandse eigendom onderworpen zal zijn aan de Vlaamse, Brusselse of Waalse successierechten, afhankelijk van waar u de laatste vijf jaar het langst hebt gewoond. Daarnaast kunnen er ook in het land waar uw tweede verblijf gelegen is successierechten verschuldigd zijn.

“België biedt echter de mogelijkheid om buitenlandse successierechten te verrekenen, zodat uw erfgenamen niet dubbel belast worden”, verduidelijkt Goedele Vandekerckhove. “Daarvoor moeten zij bewijzen voorleggen, zoals een gedateerd betalingsbewijs van de in het buitenland betaalde successierechten en een door de buitenlandse fiscus geverifieerd afschrift van de aangifte en berekening van de successierechten.” Uitzonderingen daarop zijn landen, zoals Zweden en Frankrijk, waarmee België een dubbelbelastingverdrag heeft, dat voorkomt dat u twee keer successierechten betaalt. “Dat verdrag bepaalt dat het onroerend goed uitsluitend belastbaar is in het land waar het zich bevindt, waardoor er geen verrekening nodig is”, klinkt het.

Uw buitenverblijf in Frankrijk zal dus enkel onderworpen zijn aan Franse successierechten. Toch moet u het opnemen in uw Belgische aangifte van nalatenschap. In Zweden zijn successierechten al enkele jaren afgeschaft, waardoor u daar helemaal geen successierechten hoeft te betalen. “Als u toch in twee landen successierechten moet betalen, biedt het Belgische recht een interne verrekening”, zegt Vandekerckhove. “De in het buitenland betaalde successierechten op uw tweede verblijf kunnen in mindering worden gebracht op de Belgische successierechten.”

Schenken

Een mogelijke manier om de successierechten mee te verlagen en uw successieplanning mee te optimaliseren is met een schenking. U kunt tijdens uw leven uw tweede verblijf in het buitenland aan uw kinderen schenken. In België wordt er geen schenkbelasting geheven op buitenlands vastgoed, maar in het land waar het onroerend goed gelegen is, kan dat wel het geval zijn. “Of het fiscaal voordelig is om dat te doen, hangt af van eventuele vrijstellingen en verminderingen die in het betreffende land gelden voor schenkingen – die zaken worden in sommige landen, zoals Spanje, zelfs regionaal geregeld”, weet Goedele Vandekerckhove.

Het is dus van groot belang goed geïnformeerd te zijn over de specifieke regels en mogelijkheden betreffende uw nalatenschap, zowel in België als in het buitenland. “Het is verstandig dat eigenaren van buitenlands vastgoed zowel de juridische als de fiscale gevolgen bij overlijden goed in overweging nemen”, besluit Goede Vandekerckhove. “Door tijdig te plannen en een duidelijk testament op te stellen, kunt u ongewenste verrassingen voor uw erfgenamen voorkomen.”

Dossier tweede verblijven: Spanje, Frankrijk, Italië en Noorwegen

Lees meer over tweede verblijven in het buitenland in dit dossier. Het hele dossier verschijnt ook in het nieuwe Trends Magazine van donderdag 11 juli.