Kinderen leren maar beter de valkuilen kennen van betalen met de kaart of de smartphone

Hoe leren we onze kinderen budgetteren, sparen en beleggen in deze moderne, digitale tijden? Trends zoekt het uit in vier afleveringen. Vandaag: vanaf welke leeftijd kan mijn kind een betaalkaart hebben?

Het grote voordeel van digitaal zakgeld is dat zowel de ouders als de kinderen daarmee makkelijk het overzicht behouden. Via de bankenapps kunnen de ouders alle uitgaven van hun kinderen volgen. Ze kunnen het zakgeld via een doorlopende opdracht storten, zodat er geen week of maand passeert zonder dat er zakgeld is gegeven. Bankenapps kunnen ook helpen om te leren budgetteren. Via KBC Mobile bijvoorbeeld kunt u voor verschillende soorten uitgaven zoals voor shopping, restaurants en boodschappen een budget instellen. U krijgt regelmatig een overzicht van die uitgaven en u krijgt een melding als een budget op is.

Voor kleine kinderen zijn munten en biljetten vaak tastbaarder en concreter om te leren budgetteren. Grotere kinderen daarentegen leren maar beter de valkuilen kennen die gepaard gaan met het grote gemak van betalen met de kaart of de smartphone in de winkel of online.

Klaar voor de kaart

De meeste banken bieden vanaf 10 jaar de mogelijkheid aan ouders om een gratis zichtrekening te openen op naam van hun kind, met een bankkaart erbij. Bij Argenta kan het pas vanaf 11 jaar. Volgens de bank vragen vooral jongeren die de stap naar de middelbare school zetten een eerste debetkaart aan via hun ouders. Zo’n 62 procent van de 12-jarigen heeft een bankrekening, volgens Argenta, maar niet elk kind is klaar om met die verantwoordelijkheid om te gaan.

Op de website van Argenta staat een leuke Klaar-voor-de-kaart-quiz op de maat van tieners, die het ijs kan helpen breken voor een gesprek met uw tiener over wat kan, mag en moet. Met die quiz krijgen ouders ook tips, zoals: “Zet meteen het nummer van Card Stop in de contacten van de smartphone van uw tiener, zodat die bij verlies de kaart kan blokkeren.”

Jong begonnen, half gewonnen

Bij Belfius kan een zichtrekening met bankkaart al vanaf 9 jaar. U kunt die enkel openen via de kantoren. Voor kinderen vanaf 12 jaar kan dat ook online. Jongeren kunnen nooit onder nul gaan, benadrukt Belfius. Ouders kunnen betalingen naar bepaalde landen of via internet blokkeren. Ze kunnen ook waarschuwingen via sms ontvangen als het kind een transactie doet of het rekeningsaldo onder een bepaald niveau zakt.

Bij BNP Paribas Fortis is geen minimumleeftijd voor een zichtrekening en kan een debetkaart vanaf 6 jaar en 10 maanden. Daarmee kunnen de kinderen geld opnemen in euro aan een geldautomaat en betalen bij handelaars in de eurozone. Bij de andere negen banken in onze rondvraag ligt de minimumleeftijd voor die bankdiensten hoger. Om gebruik te kunnen maken van de Easy Banking App van BNP Paribas Fortis moeten de kinderen 12 jaar zijn.

Limieten

De wettelijke vertegenwoordiger van het kind, doorgaans een van de ouders, moet de bankdiensten aanvragen en zijn of haar handtekening zetten. Bij BNP Paribas Fortis kunnen kinderen tot 250 euro per week betalen of opnemen aan een automaat. De ouders kunnen die limieten enkel aanpassen in het bankkantoor.

Via hun Easy Banking Web of Easy Banking App kunnen ouders de uitgaven van hun kinderen in het oog houden. Ook BNP Paribas Fortis heeft een tool voor budgetbeheer, net zoals KBC, waar u bijvoorbeeld kunt instellen dat uw kind niet meer dan 10 euro per week aan snoep of frisdrank mag uitgeven. De betaling zal nog wel doorgaan, maar u kunt het zien als de limieten overschreden worden.

Budgetbeheer

Ook Beobank heeft een gratis tool voor budgetbeheer, met grafieken die in een oogopslag tonen waar het geld naartoe gaat en waarop uw kind eventueel kan besparen, met een overzicht van alle transacties in één categorie voor een bepaalde periode. De bank stelt dat budgetbeheer iets is wat kinderen heel vroeg kunnen aanleren en dat het belangrijk is dat ouders er met hun kind over kunnen praten.

Bij Belfius, vdk en ING België zijn er per leeftijdscategorie en per handeling verschillende limieten ingesteld. Zo kunnen 10- tot 15-jarigen in automaten van ING België slechts 50 euro per week opnemen of storten. De 16- en 17-jarige klanten van ING kunnen 125 euro afhalen of storten per week. “Maar,” zo waarschuwt de bank, “geld afhalen is ook mogelijk aan automaten van andere banken, zelfs in andere lidstaten van de eurozone. De limieten aan die automaten zijn misschien anders dan die bij ING.”

Voor shoppen liggen de limieten verder uiteen bij ING. Vanaf 16 jaar kunnen kinderen wekelijks tot 500 euro met de kaart in de winkel betalen, terwijl de 10- tot 15-jarigen slechts met 50 euro wekelijks kunnen winkelen. Voor onlineshoppen bedraagt de standaardlimiet voor minderjarige kinderen op 250 euro per week. Anders dan sommige banken vraagt ING niet dat ouders in het kantoor langskomen om limieten aan te passen, dat kan via de app of via internetbankieren. Ook bij KBC kan het aanpassen van limieten online. Ouders kunnen via de app van ING notificaties krijgen als kinderen meer uitgeven dan afgesproken.

Bij vdk is de You Count-zichtrekening gratis voor jongeren van 10 tot 30 jaar. Onder 18 jaar geldt een standaardlimiet van 150 euro per dag voor geldopnames en 300 euro per week. Ze kunnen maximaal 500 euro betalen in de winkel. Om die limieten verder te verlagen moeten ouders langs een vdk-kantoor passeren. Ouders kunnen wel online de transacties van hun kinderen volgen. Ze krijgen hun eigen app, ook als ze zelf geen klant van vdk zijn. De bank voegt eraan toe dat ze via die app communicatie naar de ouders kunnen sturen, die niet voor de kinderen is bedoeld, of zicht geven op rekeningen van de kinderen waar de kinderen zelf nog geen toegang toe hebben.

Stapsgewijs

Om de jongeren te beschermen tegen impulsief gedrag of tegen criminelen laat de bank de limieten voor overschrijvingen in de app stapsgewijs stijgen met de leeftijd. Zo kunnen jongeren tussen 12 en 15 jaar bij vdk slechts 150 euro overschrijven naar vertrouwde begunstigden en 50 euro naar nieuwe begunstigden. Ze kunnen ook nog geen overschrijvingen doen van hun spaar- naar hun zichtrekening. Die beperking is niet bij alle banken van kracht op jongerenrekeningen. Bij jongeren tussen 16 en 18 jaar stijgen die limieten naar 300 euro (vertrouwde begunstigden) en 150 euro (nieuwe begunstigden) en zijn er geen beperkingen meer op de overschrijvingen tussen eigen rekeningen.

Aan het eind van het jaar dat uw kind 30 jaar wordt, wordt de You Count-rekening omgezet naar een betalende rekening (3,5 euro per maand) of een gratis zichtrekening voor volwassenen, als er geen betaalkaart aan de rekening gekoppeld is. Sommige banken rekenen vanaf 18 jaar al wat meer kosten aan. Andere doen jongeren pas vanaf 28 jaar meer betalen om te bankieren.

Crelan heeft nog een belangrijke tip voor ouders: maak vooraf niet alleen afspraken over wat het kind zelf moet betalen of waaraan het zakgeld mag spenderen, bepaal ook samen een maximaal bedrag dat op de zichtrekening mag staan. Op een spaarrekening brengt spaargeld meer op dan op een zichtrekening. Zo leert u meteen ook uw kind sparen.

Volgende week: sparen voor en met kinderen

Lees ook: