Beleggen wordt goedkoper en makkelijker: voor luttele euro’s ETF’s kopen

Een nieuwe generatie beursmakelaars en banken wil beleggen in Europa verder democratiseren. Vanuit het buitenland proberen ze Belgische zieltjes te winnen met lage kosten en eenvoudige oplossingen voor beleggen, betalen en bankieren. Wij lezen voor u de kleine lettertjes in hun algemene voorwaarden.

De Duitse broker Trade Republic, die onlangs ook een bank is geworden, lonkt met scherpe tarieven en eenvoudige beleggingsoplossingen naar een jeugdig publiek dat zijn gading niet vindt bij de klassieke banken. Trade Republic is het boegbeeld van een nieuwe generatie beursmakelaars (neobrokers) en banken (neobanken) die beleggen in Europa goedkoper en makkelijker willen maken.

Vorige week kondigde de bank in Trends aan dat ze van plan is in 2024 de Belgische klanten te ontlasten van alle administratieve rompslomp: met Belgische rekeningen en het inhouden van alle Belgische belastingen. Als Trade Republic zich niet verslikt in de complexiteit van de regelgeving en de fiscaliteit in ons land, kan het een te duchten concurrent worden van de gevestigde waarden op de Belgische markt.

Op de Belgische markt staat Trade Republic met “verschillende duizenden klanten” nog niet zo heel ver. Volgens de Belgische toezichthouder FSMA beleggen 830.000 Belgen op de beurs. Trade Republic richt zich sinds 18 oktober 2022 op Belgische beleggers en stond sinds 29 juli 2022 (tot het moment dat het een bank werd) op de lijst van de FSMA met “beleggingsondernemingen die ressorteren onder het recht van een andere lidstaat van de Europese Economische Ruimte (EER) én die het voornemen hebben meegedeeld om in België beleggingsdiensten in vrij verkeer te verrichten”.

900 buitenlandse brokers

Op die lijst van de FSMA staan om en bij 900 namen, van gevestigde traditionele banken tot bijvoorbeeld de Nederlandse onlinebroker Lynx, die al minstens tien jaar actief is in België, en de Nederlandse neobroker BUX, die in de zomer van 2020 naar België is uitgeweken. Die twee partijen werken met buitenlandse rekeningen, die Belgen moeten aangeven bij het centraal aanspreekpunt (CAP) van de Nationale Bank. Ze houden wel de Belgische taks op beursverrichtingen (TOB) in, zodat de klanten die zelf niet meer hoeven door te storten. BUX begon daar begin 2023 mee. De belasting op dividenden van buitenlandse bedrijven moeten de beleggers wel nog aangeven via de belastingaangifte.

Op 14 december kondigde ABN AMRO een overname van de activiteiten van BUX aan, uitgezonderd de activiteiten van BUX in cryptomunten. We kregen geen reactie op onze vraag wat de plannen met BUX in België zijn. In het persbericht over de overname ging het vooral over het “gebruiksvriendelijk en intuïtief platform” van BUX, “dat de nieuwe generatie beleggers erg aanspreekt”. Als ABN AMRO en BUX de handen in elkaar slaan om de Belgische beleggers te verleiden, kan ook die combinatie leven in de brouwerij brengen.

Er staan ook een heleboel namen in die lijst, die wel aan de FSMA hebben laten weten dat ze beleggingsdiensten in België willen aanbieden, maar dat (nog) niet doen.

Sinds Trade Republic een bank is, staat de instelling op de lijst van FSMA met kredietinstellingen die onder het recht van een andere lidstaat van de EER ressorteren. Op die lijst staat ook Flatex DeGiro al enige tijd. DeGiro is sinds 2014 in België actief als een prijsbreker voor beleggingsdiensten en werd eind 2019 overgenomen door de Duitse Bank Flatex. Zowel Trade Republic als Flatex DeGiro zet vooral in op goedkope en laagdrempelige beleggingsproducten, zoals ETF’s, en dat is geen toeval.

Niet onder de indruk

De Belgische pionier in beleggen via het internet, Keytrade Bank, staat nog niet meteen te bibberen op zijn benen. “Wij zijn vandaag zowel een bank als een broker en we behoren tot een sterke Europese groep (Crédit Mutuel Arkéa, nvdr.)”, reageert Keytrade-woordvoerder Roel Vermeire. “We hebben in de loop der jaren meermaals prijsbrekers de markt zien betreden met één specifieke propositie. We hebben er in die 26 jaar ook zien gaan in onze sterk gereguleerde sector. Zulke prijsbrekers merken dikwijls pas na een paar jaar dat er voldoende marge moet zijn om een businessmodel draaiende te houden.”

Werner Eetezonne, directeur van KBC Bolero, is evenmin onder de indruk. “Tot 2019 was er weinig beweging in de markt van de onlinebrokers”, steekt hij van wal. “Bolero, dat dit jaar 25 jaar op de markt is, was een van de pioniers. Ook op het gebied ETF’s. Van in het begin kon je bij Bolero beleggen in een ruim aanbod aan ETF’s. De recente ontwikkelingen kunnen we dan ook niet echt als vernieuwing bestempelen.”

Maar KBC Bolero besliste vorige zomer wel plotseling de tarieven voor kleine orders in een vijftigtal ETF‘s stevig te laten zakken. Wie niet meer dan 250 euro in één keer in een ETF kan investeren, betaalt sinds 1 juli slechts 2,5 euro transactiekosten. Daarmee komt Bolero aardig in de buurt van de lagekostenspelers die zoveel jonge beleggers weten aan te trekken.

De eerste Belgische beleggingswebsites

In 1998 lanceerden Jean en José Zurstrassen samen met hun kompaan Grégoire de Streel hun beleggingswebsite VMS-Keytrade. De broers Zurstrassen en De Streel waren pioniers, eerst met de internetprovider Skynet, die ze drie jaar na de start verkochten aan Belgacom (nu Proximus), en daarna met Keytrade, dat ze in 2007 aan Landbouwkrediet overlieten (nu Crelan). Met Keytrade gaven de broers Zurstrassen en De Streel het startschot voor verschillende andere initiatieven, waaronder KBC Bolero, de onlinebroker in de schoot van KBC Groep.

Keytrade Bank en KBC Bolero zijn de twee enige onlinebrokers die er van bij het begin, eind de jaren negentig, tot nu bij zijn. Bij Keytrade kostte het in die eerste jaren net geen 15 euro om een order op de Euronext-beurzen te plaatsen, en net geen 30 euro per order op Wall Street. Bolero zit in de buurt met de tarieven voor kleine orders op de Brusselse beurs. Keytrade maakt echter het verschil door geen jaarlijks bewaarloon aan te rekenen. Dat bewaarloon is een percentage dat de bank inhoudt op de waarde van elk lijntje in de portefeuille.

De komst van de Nederlandse broker Binck (nu Saxo) naar België was een belangrijk moment. Binck kwam met grote ambities en wilde de boel hier stevig dooreenschudden met tarieven die 20 procent onder die van Keytrade en Bolero doken. Binck rekende, net als Keytrade, geen bewaarloon aan. Er kwam een prijzenslag, die er in 2007 toe leidde dat Keytrade de tarieven voor kleine orders op Euronext halveerde. In 2009 volgde ook KBC Bolero. Het bewaarloon liet KBC Bolero pas in 2013 vallen.

Kunnen nieuwe spelers op de Belgische markt de Belgische banken en brokers nog eens tot prijsverlagingen verleiden? Zowel Keytrade als KBC Bolero rekent vandaag voor bepaalde transacties nog exact dezelfde transactiekosten aan als in respectievelijk 2007 en 2009: bijvoorbeeld 7,5 euro voor orders tot 2.500 euro op Euronext Brussel. Saxo vraagt vandaag 7,25 euro voor zo’n order in Brussel. MeDirect, de Belgische internetbank die zich graag als de uitdager van de Belgische grootbanken profileert, rekent 7 euro transactiekosten aan voor Belgische aandelen.

“Elke speler die vernieuwing en competitiviteit naar de Belgische markt brengt, zien wij als een positieve evolutie”, reageert Steven De Backer, de woordvoerder van MeDirect. MeDirect is sinds 2014 actief in België. Eerst met een Maltese en sinds juni 2015 met een Belgische banklicentie. Aanvankelijk lag de focus op beleggingsfondsen, maar sinds enkele jaren biedt de internetbank ook ETF’s aan. Beleggen in aandelen kan ook, al zijn er minder toeters en bellen voor beleggers dan op andere platformen.

Hoe komt het dat Trade Republic zoveel goedkoper is voor beleggers dan de Belgische concurrenten? “Trade Republic verkoopt zijn orderflow”, legt de woordvoerder van MeDirect uit. Alle orders die via de broker worden doorgegeven, passeren met andere woorden via dezelfde marktmaker. Die geeft Trade Republic een kleine commissie voor elk order. “Als gevolg daarvan kunnen uw orders mogelijk uitgevoerd worden tegen minder gunstige prijzen. Payment for order flow is controversieel. De Europese Unie heeft beslist die praktijk te laten uitdoven tegen midden 2026.” FlatexDegiro maakt ook gebruik van payment for order flow (PFOF), maar de Duits-Nederlandse prijsbreker heeft altijd gezegd dat die verkoop van orders maar een heel klein stukje van het verdienmodel uitmaakt.

Beweging bij de grootbanken

Werner Eetezonne van KBC Bolero zegt dat er weinig beweging zat in de markt tot 2019. Vanaf maart 2020 nam beleggen ‘als tijdverdrijf’ een hoge vlucht, met dank aan het coronavirus, de lockdown en de andere maatregelen die werden genomen om het virus in te dijken. In de zomer van 2020 kwam ook de Nederlandse prijsbreker BUX op de Belgische markt met een app die zich expliciet tot jonge en onervaren beleggers richtte. Een jaar later kwam Belfius met Re=Bel (zonder bewaarloon) en in september 2021 volgde ING Self Invest (met een bewaarloon van 0,0242% voor aandelen per jaar).

Met die beleggingsapps mikken de grootbanken eveneens op beginnende beleggers, die gemakkelijk en relatief goedkoop aan de slag kunnen. Re=Bel is met 3 euro voor kleine transacties tot 2.500 euro op Euronext Brussel goedkoop. Voor transacties op Parijs of Amsterdam (6 euro voor orders tot 2.500 euro) of New York (15 euro) of nog andere markten (25 euro) is er veel minder prijsvoordeel. Ook de transactiekosten van ING Self Invest zijn concurrentieel met onlinebrokers (0,35% op de transactie, met een minimum van 1 euro). Alleen het bewaarloon is niet meer van deze tijd.

BNP Paribas Fortis doet voorlopig niet mee met de beleggingsapps. De grootste bank van ons land heeft wel een beleggingsrobot, Lucy, waarmee de klanten automatisch geld kunnen sturen richting zes ETF’s en waarmee de bank in concurrentie probeert te gaan met Matti (van KBC), Keyprivate (van Keytrade) en kleinere spelers als Easyvest en Curvo.

Lees ook: