‘Tien jaar na de eerste eurocrisis lijkt de volgende alweer in de maak’

Het coronavirus zal diepe kraters slaan in de begroting van de lidstaten van de Europese Unie. Moet Europa een steunpakket klaarstomen? De regeringsleiders geraakten er vorige week niet uit.

Wopke Hoekstra, de minister van Financiën van het notoire belastingparadijs Nederland, wou eerst een onderzoek naar de reden waarom sommige lidstaten – begrijp: de zuiderse eurolanden – niet de nodige fiscale buffers hadden opgebouwd tegen crisissen als deze. Het lesje Hollandse moraal – op een moment dat Italianen en Spanjaarden bij bosjes sneuvelden in de ziekenhuizen – veroorzaakte consternatie in het zuiden. Ongetwijfeld wou Hoekstra de populisten in eigen land de pas afsnijden, maar daardoor speelde hij net in de kaart van de populisten in het zuiden. Het Europese kakelhuis op zijn best.

We zijn tien jaar na de eerste eurocrisis, en de volgende lijkt alweer in de maak. De kloof tussen de aanhangers van de discipline – respecteer de begrotingsregels, en leg een spaarpot aan – en de supporters van de solidariteit – bij grote rampen zijn nationale spaarpotten vaak te klein – blijft even diep. Onoverbrugbaar is die kloof niet. Solidariteit wordt sterker als de discipline op punt staat. Allicht had Italië vandaag op meer Noord-Europese mildheid kunnen rekenen als het de voorbije tien jaar orde op zaken had gesteld in zijn overheidsfinanciën. Maar dan moet Brussel kunnen meepraten, anders zal het niet kunnen.

Palaveren heeft nu geen zin meer. Een muntunie is als een eenrichtingsstraat. Rechtsomkeer maken is bijna onmogelijk zonder zware ongevallen. In deze coronacrisis wordt de schade van zo’n ongeval niet te overzien. Niemand hoeft zich illusies te maken. Als Zuid-Europa omvalt, wordt de welvaart van Noord-Europa erg betrekkelijk. Voltooi de muntunie. Als het nu niet kan, zal het nooit kunnen.